تحکیم روابط با آمریکای لاتین از ابتدای فعالیت دولت سیزدهم در دستور کار قرار داشته و سیاست خارجی کشور با تاکید بر تداوم همکاریها بر مدار همگرایی و همسایگی پا را فراتر از مرزهای جغرافیایی گذاشته است.
به گفته مقامات کشورمان، در چارچوب دکترین سیاست خارجی ایران، نگاه به آمریکای لاتین مورد توجه جدی قرار دارد. همین عبارت گویای این است که دکترین دولت در سیاست خارجی، دکترین همسایگی و همگرایی است و البته همسایگی تنها به معنای هم مرز بودن نیست. دولت در این دکترین در پی همکاریهای فنی و زیر ساختی با سایر کشورها بوده تا از این طریق موجب ایجاد صلح، همگرایی و ثبات شود.
«الهه نوری» در گفتوگو با ایران اکونومیست در تحلیل خود از سفر «میگل دیاز کانل» رئیسجمهور کوبا به تهران اظهار داشت: کوبا جزو اولین کشورهای جهان است که علیه امپریالیسم ایالات متحده آمریکا ایستاده؛ در واقع اولین انقلاب جنگ سرد در آمریکای لاتین علیه آمریکا توسط کوبا انجام شده است. در آن زمان آمریکا رقیب برجستهای به نام کمونیسم و شوروی داشت. بعد از انقلاب کوبا بود که آمریکا مدرسه آمریکایی خود را ایجاد کرد تا نیروها را به لحاظ نظامیگری در منطقه تقویت کند.
وی خاطرنشان کرد: با این حال کوبا از ابتدا جزو کشورهایی بود که علیه امپریالیسم ایستاد، در جمهوری اسلامی ایران نیز انقلاب در دوران جنگ سرد علیه آمریکا صورت گرفت و این دو از نمادهای مقابله با ظلم هستند.
رئیسجمهور کوبا در سفر روز دوشنبه به تهران، علاوه بر رئیسجمهور، با مقام معظم رهبری نیز دیدار و گفت وگو کرد. رهبر انقلاب در این دیدار و با اشاره به ظرفیتهای فراوان سیاسی و اقتصادی ۲ کشور تاکید کردند: باید از این ظرفیتها برای تشکیل یک اتحاد و ائتلاف میان کشورهایی که در قبال زورگوییهای آمریکا و غربیها دارای موضع یکسان هستند، استفاده شود. این ائتلاف با تمرکز بر همکاریهای اقتصادی، میتواند در مورد مسائل مهم جهانی همچون موضوع فلسطین موضعگیری مشترک و تاثیرگذار داشته باشد.
نوری، کارشناس مسائل آمریکای لاتین در این ارتباط اظهار کرد: اکنون شرایط جهانی به گونهای پیش رفته که به دلیل اقدامات غیرانسانی آمریکاییها تمام جهانیان اذعان دارند به ناحق نسلکشی انجام میدهند، لذا ضرورت ایجاد یک ائتلاف جهانی علیه این قدرت وجود دارد تا موج ایستادگی در برابر ظلمستیزی سازمانیافتهتر باشد.
نوری ادامه داد: در تمام نقاط جهان دیدیم کشورها علیه نسلکشی که اسرائیل با حمایت آمریکا انجام می دهد، مقابله کرده و واکنش نشان می دهند، از این رو واکنش دو کشور ایران و کوبا که مورد ظلم واقع شدهاند میتواند در عرصه ظلمستیزی علیه غرب و به ویژه آمریکا ائتلاف جهانی را ایجاد کند.
این استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران همچنین بیان کرد: در دورانی به سر میبریم که کسی نمیتواند هژمونی آمریکا را نقض کند، در خیلی از موارد هنوز آمریکا قدرت برتر را در اختیار دارد اما همین قدرت برتر از سوی خیلیها با واکنش و انتقاد مواجه است؛ لذا به نظر میرسد در چنین شرایطی تشکیل ائتلاف جهانی اقدام شایستهای خواهد بود که باید به عرصه عملیاتی برسد و اتحاد تمام کشورها را میطلبد، اگر چنین شود اقدامی در جهت سازماندهی علیه ظلم و امپریالیست خواهد بود.
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین همچنین درباره تعاملات سالهای اخیر کشورهای آمریکای لاتین با ایالات متحده که سالها علیه این کشورها ظلم کرده، گفت: واقعیت این است کشورهای منطقه آمریکای لاتین و ایالات متحده با یکدیگر همسایه هستند و منافع سیاسی و اقتصادی دارند. اینکه بخواهند با یکدیگر همکاری کنند، اتفاق عادی است زیرا به نوعی منافع شان بهم گره خورده است، اما در مورد کوبا مسئله فرق می کند؛ اولین تحریمهای خزانهداری آمریکا علیه کشور کوبا انجام شده، نه فقط از دوران روی کار آمدن حکومت ضدامپریالیستی بلکه قبل از آن هم وجود داشته و همین تحریمها موجب شده تا کوبا انسداد اقتصادی را تجربه کند و این خود مسئلهای نیست که به راحتی از بین برود.
وی یادآور شد: زمانی که اوباما، رئیسجمهور وقت آمریکا با «رائول کاسترو» رئیسجمهور وقت کوبا دیدار کرد، در محافل رسانهای صحبت از این بود که روابط این دو کشور احیا می شود اما دیدیم که تحریم اقتصادی از بین نرفت و همچنان برقرار است و بیشتر جنبه تبلیغاتی داشت و در عمل نتیجهای حاصل نشد.
نوری همچنین اظهار داشت: بنابراین زمانی میتوانیم بگوییم روابط آمریکا و کوبا به حالت نرمال رسیده که نه تنها تحریمها برداشته شوند بلکه اثرات آن نیز از بین برود. کوبا در این سالها شرایط اقتصادی بدی را به لحاظ شاخص های اقتصادی، فقر و تکنولوژیک متحمل شده و اینها مسائلی نیست که به راحتی بتواند شرایط کوبا را تغییر دهد.
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین خاطرنشان کرد: ضد امپریالیستی بودن بخشی از تاریخ آمریکای لاتین است و تا زمانی رنجهایی که آمریکا تحمیل کرده از بین نرود، به راحتی نمیتوان از عادیسازی روابط کشورهای آمریکای لاتین با آمریکا صحبت کرد.