به گزارش ایران اکونومیست، دکتر محمد حسنزاده در پنل «نقش نظام پایش و ارزیابی در تحقق مرجعیت علمی» در حاشیه نخستین همایش ملی مرجعیت علمی که امروز در مرکز همایشهای کتابخانه ملی برگزار شد، در مورد ارزیابی علوم انسانی، گفت: علوم انسانی تا مدتی به عنوان علم شناخته نمیشد، به همین دلیل ارزیابی علوم انسانی با تاخیر اتفاق افتاده است.
وی با بیان اینکه اگر علوم انسانی را به عنوان شاخهای از علم مطرح میکنیم، باید رفتاری که با علوم دیگر داریم با آن نیز داشته باشیم، گفت: یکی از چالشهای علوم انسانی این است که علوم انسانی طیف علوم گستردهای را در بر میگیرد. علوم انسانی از طیفی از علوم پایه خالص شروع میشود تا رشتهای مثل جغرافیا و GIS که همپای علوم تجربی هستند. به همین دلیل ماهیت علوم پایه ممکن است چالشی باشد.
رئیس ایرانداک خاطرنشان کرد: در علوم انسانی موضوع یا سابجکتی که بررسی میشود، سیال است بر خلاف چیزی که در علوم دیگر وجود دارد. برای مثال در علوم انسانی انسان موضوعیت دارد. انسانی که هر لحظه متفاوت است، ولی قواعد علوم تجربی میلیونها سال صدق میکند.
وی افزود: سیاست، جغرافیا، اقتصاد و ... بر علوم انسانی تاثیر چگذار است. بنابراین باید به این موضوع نیز توجه داشت.
حسنزاده گفت: علوم انسانی را باید از نظر پیچیدگی، پیچیدهتر در نظر بگیریم. بنابراین برای ارزیابی آن نیازمند سازوکار و ابزارهای دقیقتری هستیم که پیچیدهتر و پیشرفتهتر باشند.
رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در پاسخ به این سؤال که چرا برای مرجعیت علمی هزینه میکنیم، توضیح داد: مرجعیت ریشه در مفهوم بسیار مهمتری به نام نگاه حرفهای به علم دارد. نگاه حرفهای یعنی به اندازه هزینهای که میکنیم، باید انتظار برداشت داشته باشیم. امروزه برای علم هزینه میشود از مالیات نفت و درآمدهای ملی، بنابراین باید پرسید که این روند به کدام سمت میرود؟
وی با بیان اینکه مرجعیت علمی به معنای گرفتن جام در جهان است. این فرآیند نیاز به برنامههای درازمدت و قوی است تا به این جایگاه دست پیدا کنیم.
رئیس ایرانداک با اشاره به اینکه برای رسیدن به مرجعیت، نیازمند لایههای زیرساخت مرجعیت علمی هستیم،گفت: زیرساختهای جغرافیایی، زیرساختهای دستساخت و فرآیندها میتوانند مرجعیت آفرین باشند. همچنین بروندادها نیز مرجعیت آفرین هستند.
وی تاکید کرد: اگر میخواهیم برای مرجعیت علمی برنامهریزی کنیم، نگاهمان باید حرفهای باشد. نگاه آماتور در این دنیا محکوم به شکست است.
حسنزاده خاطر نشان کرد: باید در سطح توانمندسازی، سیاستگذاری، ارزشیابی، عمومیسازی برنامهریزی کنیم. چرا که مرجعیت علمی در دنیای امروز اهمیت زیادی دارد.