بانک مرکزی در ابتدای هفته جاری، آخرین آمار متغیرهای پولی و اعتباری در خردادماه 1402 را منتشر کرد. یکی از بخش‌های حائز اهمیت در گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی، مربوط به بدهی دولت به شبکه بانکی و همچنین بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است. چرا که تداوم صعود این بدهی‌ها یکی از مهم‌ترین نقش‌ها را بر تسریع رشد پایه پولی در خرداد ایفا کرده است.
به نحوی که بررسی‌ها نشان می‌دهند که افزایش مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها اثری 38.8 درصدی در رشد پایه پولی در خرداد 1402 نسبت به خرداد ماه سال گذشته داشته است. به علاوه، 14.4 درصد از رشد پایه پولی در سه ماهه نخست امسال نیز ناشی از افزایش خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی بوده است.
بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی، بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی در خردادماه سال جاری حدود 1.9 درصد افزایش یافته و از رقم هزار و 85 هزار میلیارد تومان عبور کرده است.
از سوی دیگر، نرخ رشد نقطه به نقطه بدهی بخش دولتی به بانک‌ها، در حالی در خردادماه امسال به 51.3 درصد رسیده که این رقم در سال گذشته معادل 50 درصد بوده است. با این وجود، رقم بدهی بخش دولتی به شبکه بانکی در حالی از ابتدای سال جاری تا پایان خرداد 1.9 درصد رشد کرده که این میزان در مدت مشابه سال قبل 9.3 درصد ثبت شده بود.
رشد بدهی شرکت‌های دولتی
بدهی بخش دولتی به دو دسته بدهی دولت و بدهی شرکت‌های دولتی تقسیم می‌شود و طبق آمارهای بانک مرکزی، رشد این بدهی به بانک‌ها در شرکت‌های دولتی شدیدتر از خود دولت بوده است.
رشد نقطه به نقطه بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها در خردادماه سال 1401 معادل 41.6 درصد بوده و در خردادماه امسال به 61.2 درصد افزایش یافته است. به علاوه، بدهی دولت به بانک‌ها نیز در این مدت از 7.6 درصد به 50 درصد جهش کرده است.
از سوی دیگر اما از آغاز سال جاری تا پایان خردادماه، رقم بدهی دولت به بانک‌ها 1.9 درصد بوده و این درحالیست که این رقم در سال گذشته برابر با 1.9 درصد رقم خورده است. این رقم برای بدهی شرکت‌های دولتی نیز از 23.9 درصد به 4.8 درصد کاهش یافته است.
تداوم صعود بدهی دولت به بانک مرکزی
بخش دیگری از این گزارش مربوط به بدهی دولت به بانک مرکزی است. بر این اساس بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی در پایان خردادماه به 278 هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم در طول سه ماه نخست سال جاری 2.1 درصد رشد کرده و نرخ رشد نقطه به نقطه آن نیز معادل 33.5 درصد است؛ در صورتی که در خردادماه سال 1401 نرخ رشد سه ماهه این بدهی، معادل 16.3 درصد و نرخ رشد نقطه به نقطه آن برابر با 3.3 درصد بوده است.
مقایسه وضعیت بدهی دولت به بانک مرکزی نیز حاکی از آن است که نرخ رشد سه ماهه و نقطه به نقطه این رقم در خردادماه سال گذشته در مقایسه با خردادماه 1402 به ترتیب از 13.3 درصد به سه درصد کاهش یافته و از منفی 9 درصد به 25.9 درصد افزایش یافته است.
در موضوع بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی نیز این رقم در حالی که در بهار سال گذشته 24.8 درصد رشد کرده بود در مدت مشابه امسال تنها 0.1 درصد افزایش یافت. نرخ رشد نقطه به نقطه این بدهی نیز از 59 درصد به 53.2 درصد کاهش پیدا کرده است.
بدهی 393 همتی بانک‌ها به بانک مرکزی
یکی دیگر از قسمت‌های مهم گزارش منتشر شده به موضوع بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی برمی‌گردد؛ جایی که بر اساس داده‌های گزارش منتشر شده، این مبلغ در پایان خرداد ماه به 393 هزار میلیارد تومان رسیده است.
همچنین طبق بررسی‌ها، رشد این رقم در خرداد سال جاری نسبت به خرداد سال گذشته، به 171 درصد رسیده و این در حالیست که این رقم در خرداد سال 1401 معادل 27.8 درصد ثبت شده بود. رشد سه ماهه این بدهی نیز از منفی 0.9 درصد به 0.5 درصد افزایش یافته است.
