سینما روزهای عجیبی را میگذراند. بازار اکران پیشبینیپذیر نیست، جشنواره فجر در حال فرا رسیدن است، فیلمها با ترافیک همیشگی در حال طی کردن مراحل پستپروداکشن هستند و شماری از بازیگران زن سینما ممنوعالفعالیت شدهاند. در این میان اصناف سینمایی انتقاداتی را علیه سازمان سینمایی مطرح کردهاند و خواستار رفع محدودیتها شدهاند، برخی هنوز در شوک اتفاقات مهرماه و مرگ تلخ چند چهره مهم سینمایی کشور هستند و برخی نیز به دلایلی از جمله کمبود بودجه دست از کار تولید کشیدهاند و فیلمها را نصفهونیمه رها کردهاند.
با این اوضاع، جشنواره به چه شکل برگزار میشود؟ برخی رسانهها شماری از فیلمهای نهاییشده یا در حال نهایی شدن را به عنوان نامزدهای اصلی حضور در جشنواره معرفی کردهاند. نگاهی به فهرست این فیلمها نشان میدهد احتمالا امسال نیز ارگانها از جمله چند نهاد فیلمساز مانند فارابی، اوج و سوره حضور پررنگی دارند. در مقابل به نظر میرسد فیلمسازان معروف و شناختهشده ایرانی که در رویدادهای جهانی حضور موفقی داشتهاند امسال در فجر چندان پرشمار نیستند. مهمترین کارگردانی که به احتمال بسیار زیاد در فجر امسال حاضر خواهد بود، رضا میرکریمی است، فیلمسازی که فیلم آخرش هم، راهی اسکار شده و در انتظار است تا ببیند در جمع نامزدهای اصلی خواهد بود یا خیر. مهدی فخیمزاده، سعید سهیلی و بهروز افخمی دیگر فیلمسازان شناختهشدهای هستند که احتمالا در فجر امسال حاضر خواهند شد. امسال به نظر میرسد کمدیها هم حضور پررنگتری در جشنواره داشته باشند.
سازمانیها
فارابی: بنیاد سینمایی فارابی با ۹ فیلم در جشنواره چهلویکم، سالی فشرده را پشتسر گذاشت. اما این اتفاق قطعا برای امسال به این میزان نخواهد بود. فعلا و روی کاغذ، احتمال حضور دو فیلم از فارابی، بهشدت زیاد است: «راه شیری» و «مومن». «راه شیری» را علی جعفرآبادی سال گذشته جلوی دوربین برد و مراحل فنی آن به اتمام رسیده است. فیلمی با محوریت پیادهروی اربعین که با توجه به سوژه بکرش، احتمالا اتفاقهای خوبی را در جشنواره رقم میزند. «مومن» جدیدترین تلاش سینمایی هادی مقدمدوست است که خبر چندانی راجع به آن رسانهای نشده و مخاطبان در صورت رسیدن فیلم به جشنواره امسال، میتوانند شاهد بخشهایی از زندگی شهید حسین همدانی باشند.
اوج: سازمان اوج امسال حضور احتمالا پررنگی در جشنواره فجر دارد. «آبی روشن»، «مجنون»، «اسفند» و «قلب رقه»، فهرست آثار احتمالی اوج در جشنواره امسال را تشکیل میدهند. «آبی روشن» را بابک خواجهپاشا کارگردانی کرده است، فیلمی که در جشنواره امسال رونمایی خواهد شد. خواجهپاشا درصدد است با این فیلم، اتفاقهای خوب سال گذشته را که با «در آغوش درخت» رقم زده بود تکرار کند. «مجنون» فیلمی با محوریت شهید زینالدین است که مهدی شاهحاتمی آن را کارگردانی کرده و اکنون تقریبا آماده نمایش شده است. «اسفند» به کارگردانی دانش اقباشاوی دیگر فیلم تولیدی اوج است که با محوریت شهید علی هاشمی، احتمالا خود را به فجر خواهد رساند. فیلمبرداری «قلب رقه» ساخته خیرالله تقیانیپور چند روزی است که به پایان رسیده و با اتمام مراحل فنی، چهارمین نماینده اوج نیز در فجر امسال حضور خواهد داشت.
سازمان سینمایی سوره: سازمان سینمایی سوره که سال گذشته با دو فیلم «عطرآلود» و «در آغوش درخت» در جشنواره فیلم فجر حضور داشت، امسال احتمالا چند نماینده دارد: «صبح اعدام»، «نقطه صفر زمین» و «آسمان غرب». «صبح اعدام» جدیدترین ساخته بهروز افخمی است که روایتگر بخشهایی از دقایق پایانی زندگی طیب حاجرضایی و اسماعیل رضایی است که در پی قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ به اعدام محکوم شدند. فیلمی که مراحل فنی آن تقریبا به اتمام رسیده و آماده نمایش شده است. «نقطه صفر زمین» فیلم جدید امیرعباس ربیعی است که به روزهای ابتدایی زلزله بم میپردازد. فیلمی که به احتمال زیاد در جشنواره فجر امسال رونمایی خواهد شد. «آسمان غرب» هماکنون در حال فیلمبرداری است. محمد عسگری که در جشنواره چهلویکم با «اتاقک گلی» حضور داشت برای فیلم بعدی خود، بخشهایی از زندگی شهید شیرودی را دستمایه قرار داده است.
کمدیها
جشنواره امسال میتواند پذیرای چند کمدی خوب باشد؛ کمدیهایی که با توجه به سابقه کارگردان و تهیهکننده آنها، میتوانند در جشنواره حضور داشته و تنوع تولیداتی آن را بالا ببرند. «پول و پارتی» جدیدترین ساخته سعید سهیلی است که این روزها مراحل فنی خود را پشت سر میگذارد و یکی از متقاضیان حضور در جشنواره فجر امسال خواهد بود. «زود باش دیر میشه» به تهیهکنندگی حبیب اسماعیلی و کارگردانی محمدحجت ذیجودی، یک کمدی اجتماعی است که در صورت تولید، به جشنواره خواهد رسید. «کوکتل مولوتف» نیز نخستین فیلم کمدی حسین دوماری است که این روزها، آخرین مراحل فیلمبرداری را پشتسر میگذراند و احتمال میرود نخستین رونمایی آن در جشنواره فجر باشد. «به خاطر یک کیف دلار» به کارگردانی حمید بهرامیان، این روزها مراحل فنی خود را ادامه میدهد تا برای حضور در جشنواره چهلودوم آماده شود. «مرد عینکی» دیگر فیلم کمدی است که احتمالا فرم حضور در جشنواره را پر میکند. فیلمی که تقریبا آماده نمایش است و باید دید آیا در جشنواره امسال حضور خواهد داشت یا خیر. مهدی نادری هم این روزها مشغول فیلمبرداری کمدی «زودپز» است که احتمالا نخستین رونمایی از آن در جشنواره فجر امسال خواهد بود.
دیگر فیلمها
شمار بسیار بلندبالایی از فیلمها در انتظار تدوین نهایی هستند تا آماده ارائه به هیات انتخاب جشنواره شوند اما در این میان شمار فیلمسازان معروف زیاد نیست. از میان بیش از ۴۰ فیلمی که در گمانهزنیهای مختلف مطرح شدهاند، بسیاری از صاحبان فیلمها فیلم اول، دوم یا سوم خود را راهی جشنواره کردهاند. از این حیث احتمالا نام این فیلمسازان چندان آشنا نباشد. در میان شناختهشدهترین فیلمسازان این بخش میتوان به مهدی فخیمزاده، سهیل بیرقی، مجید توکلی، سروش صحت و مهران مدیری اشاره کرد. مهران مدیری فیلم «ساعت ۶ صبح» را در دست دارد و سروش صحت هم فیلم «صبحانه با زرافه» را. اگرچه به نظر میرسد این دو فیلم بیشتر چشم به اکران دارند تا جشنواره اما بعید نیست که در جشنواره هم حاضر شوند.
مهدی فخیمزاده ۵ سال پس از دوری از سینما، با «نابرادر» به عرصه کارگردانی سینما بازمیگردد. فیلمی که باید منتظر بود تا دید آیا مراحل فنی آن، اجازه حضور در جشنواره را خواهد داد. «عزیز» به کارگردانی مجید توکلی، آخرین مراحل فنی خود را پشت سر میگذارد تا به احتمال زیاد، نخستین رونمایی از آن در جشنواره امسال باشد. سهیل بیرقی هم مدتی است که فیلمبرداری «بیداد» را به پایان رسانده است. فیلمی که در مراحل فنی به سر میبرد و احتمالا در جشنواره فجر حضور خواهد داشت.