روند معاملات بازار باز در هفته منتهی به 10 مهر ماه نشان می دهد در این بازه زمانی حجم خرید اوراق بدهی از بانکها پایین تر از هفته قبل رقم خورده است.
بانک مرکزی به منظور بهبود وضعیت نقدینگی بانک ها در دو بازار مهم هفتگی به تزریق پول در نهادهای مالی می پردازد. در بازار باز بانک مرکزی نیازهای میان مدت بانکها را بهبود داده و در بازار شبانه نیز این معاملات بازه زمانی کوتاه مدت تری دارد.
در همین رابطه دادههای بانک مرکزی نشان می دهد در نخستین هفته پاییز سال جاری ، بانک مرکزی نرخ پذیرش اوراق در بازار باز را کاهش داده و در مقابل سطح تزریق پول در بازار شبانه را بیشتر کرده است.
افت نرخ پذیرش اوراق بدهی در بازار باز
در هفته منتهی به 7 مهر ماه طبق اعلام بانک مرکزی، حدودا 137 هزار و 680 میلیارد تومان اوراق بدهی به بانک مرکزی عرضه شده که این نهاد با خرید 89 هزار و 600 میلیارد تومان آن موافقت کرده است. به عبارت دیگر در این هفته حدودا 65 درصد نیاز به نقدینگی بانک ها پاسخ داده شده است. در این معاملات بانکها اوراق بدهی دولتی به بانک مرکزی عرضه کرده و این نهاد نیز مطابق با سیاست ها و صلاحدید خود از نهادهای مالی خریداری می کند. این خرید به منزله تزریق پول در نظام بانکی است. بانک ها نیز باید در تاریخ سررسید معلوم شده که عموما برابر با یک هفته است و با احتساب نرخ سود معین، مبلغ قرض گرفته شده را به بانک مرکزی عودت دهند.
بررسی ها نشان میدهد در هفته های اخیر بانک مرکزی با پذیرش تزریق پول در بانکها از این مسیر کمتر توافق داشته و هر هفته از نرخ پذیرش آن کاسته شده است.
نرخ سود ثبت شده در این بازار در هفته اخیر برابر با 23 درصد بوده و مسیر ثابت خود درسال جاری را ادامه داده است.
ثابت نگه داشتن تزریق پول در بازار باز به همراه نرخ سود ثابت در شرایطی که نیاز به نقدینگی بانک ها همچنان در سطح بالایی قرار داشته موجب انتقال استقراض پول به بازار شبانه شد.
رکوردزنی تزریق پول بانک مرکزی در بازار شبانه
در بازار بین بانکی یا همان بازار شبانه بانک مرکزی به تزریق کوتاه مدت نقدینگی در بانکها می پردازد. در این بازار بانکها میتوانند به صورت هر روزه نیازهای نقدینگی خود را از سایر بانکها و بانک مرکزی مرتفع سارند. تاریخ سررسید معاملات در این بده بستان کوتاه مدت بوده و نرخ سود آن نیز در دامنه 17 تا 24 درصد حرکت می کند. کف و سقف نقدینگی تزریق شده در این بازار در اختیار بانک مرکزی است. به عبارت دیگر در صورتی که بانک های دارای کسری نتوانند استقراض پول از بانک های دیگر داشته باشند می توانند با نرخ سود 24 درصد از بانک مرکزی اعتبارات قاعده مند دریافت کنند. این شاخص همان تزریق پول بانک مرکزی در این بازار با نرخ سود 24 درصد است.
بررسی ها نشان می دهد بانک مرکزی در این هفته حدودا 39 هزار و 920 میلیارد تومان پول به بانک های نیازمند تزریق کرده که به نوعی بیشترین سطح تزریق پول در سال جاری به شمار می رود. به عبارت دیگر بانک هایی که قادر نبودند نیازهای مالی خود را در بازار باز برطرف کنند در این هفته عمدتا از بانک مرکزی در بازار شبانه استقراض کرده اند. اتفاقی که نشان دهنده دو رویکرد مهم است. نخست آن که کمبود منابع در بانک ها همچنان ادامه داشته و دوم آن که سیاست بانک مرکزی در این بازار به سمت تزریق کوتاه مدت سوق پیدا کرده و از بازار باز عقب نشینی کرده است.