چین و شرکت نفتی آرامکوی عربستان در حال پیشبرد چند پروژه به موازات یکدیگر هستند. اخیراً نیز آرامکو سعودی قراردادی را با یکی از مجتمع‌های پالایشگاهی چین به امضا رسانده است. حال آیا این قراردادها منجر به عقب ماندن ایران از روابط با دو کشور می‌شود؟
در حالی که شرکت نفتی آرامکوی عربستان در حال توسعه فعالیت‌های خود و حرکت به سمت صنایع غیرنفتی است، بسیاری از کارشناسان شرکت ملی نفت ایران را در مقایسه با آن به یک شرکت محلی شباهت می‌دهند. در حالی که شرکت‌های نفتی ایران تحت تأثیر تحریم‌ها صرفاً به دنبال راهی میان‌بر برای صادرات نفت ایران هستند، عربستان در حال افزایش گستره فعالیت خود در چین، بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران، است.
چین که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و خریدار نفت و مواد پالایشی جهان شناخته می‌شود به‌ویژه در یک سال اخیر چند قرارداد جدید با آرامکوی عربستان به امضا رسانده است.
اخیراً نیز آرامکو اعلام کرد که مذاکرات خود را برای سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری در بخش پالایش چین آغاز کرده و چند قرارداد هم به امضا رسیده است.
این قرارداد راه را برای آرامکو هموار می‌کند تا به طور بالقوه 10 درصد سهام استراتژیک در گروه صنعت پتروشیمی جیانگ سو شنگونگ (پتروشیمی شنگونگ) را به دست آورد. تبدیل چین به نقطه کانونی سرمایه‌گذاری چین این نگرانی را به وجود آورده که روابط ایران با این دو کشور تحت تأثیر قرار بگیرد.
فداکاری مهم چین برای ایران و عربستان!
حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، به تجارت‌نیوز گفت: یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات یک سال اخیر در حوزه بین‌الملل احیای روابط ایران و عربستان بود که این امر به دنبال بالا گرفتن مناسبات تجاری چین و عربستان و اصرار طرف چینی صورت گرفت. ارتباط حسنه بین ایران و عربستان ازجمله پیش‌نیاز‌های رابطه اقتصادی بین چین و عربستان بود. چینی‌ها مایل هستند در عربستان سرمایه‌گذاری کنند؛ چراکه این کشور از امنیت اقتصادی بالایی برخوردار است.
وی افزود: ولی‌عهد عربستان برنامه‌هایی را به اجرا درآورده که حاکی از امنیت اقتصادی و امنیت سرمایه‌گذاری در این کشور است. عربستان برای اطمینان‌بخشی به چینی‌ها ابتدا سهام پالایشگاهی بزرگ در چین را خرید. طرف سعودی می‌داند که برنامه‌های توسعه‌ای نیاز به سرمایه‌گذاری دارد و چین در سال‌های گذشته با استراتژی تئوری توسعه‌ی صادرات درآمد‌های ارزی بالایی کسب کرده است. از این رو منابع چین برای سرمایه‌گذاری در تمام دنیا مبتنی بر امنیت است.
در الگوی سرمایه‌گذاری چین، ایران جایگاهی ندارد
صالحی با توجه به عقب‌ماندن ایران در مناسبات دو کشور تأکید کرد: در الگوی سرمایه‌گذاری چین، ایران جایگاهی ندارد. از این رو سرمایه‌گذاری چینی‌ها در ایران طی سال‌های گذشته منفی بود. پروژه‌هایی که سال‌ها در دست چینی‌ها بود از جمله میدان یادآوران و آزادگان از سرمایه‌گذاری چینی‌ها بی‌نصیب مانده است. همچنین قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین که قرار بود در فاز پارس جنوبی اجرا شود شاهد عدم سرمایه‌گذاری چین هستیم. درحالی که چین در همان زمین به طرف قطر رفت و سرمایه‌گذاری‌هایی در این کشور انجام داد.
او ادامه داد: چین حتی در پاکستان سرمایه‌گذاری عظیمی در جهت پروژه یک کمربند جاده‌ای دارد؛ بنابراین عربستان برای چین یک شریک استراتژیک است و چین تمامی الزامات این سرمایه‌گذاری را رعایت می‌کند. از جمله ایجاد رابطه دوستانه بین ایران و عربستان که با اصرار چین و به خواست چین صورت گرفت. در این مسأله باید به اهمیت توسعه اقتصادی چین بیندیشم که چنین برنامه‌هایی در این راستا اجرا می‌شود.
این عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تشریح کرد: ارزش سهام شرکت بزرگ نفتی آرامکو اکنون به بیش از 2400 میلیارد دلار می‌رسد و این شرکت همچنان روند توسعه‌ای را طی می‌کند و ارزش سهامش روز به روز افزایش می‌یابد.
صالحی در پایان خاطرنشان کرد: ارزش سهامی که به آن اشاره شد حدود ۱۵ برابر دارایی کل بورس ایران است و این نشان می‌دهد محمد بن سلمان برنامه‌های توسعه‌ای را نقطه به نقطه پیش می‌برد. مشخصاً در چنین شرایطی طبیعی است که چین، عربستان را به ایران ترجیح دهد و ایران هم در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی عقب بماند. اگر ایران می‌خواهد بخشی از نقشه توسعه منطقه‌ای باشد باید پیش‌نیاز‌های موجود، ازجمله امنیت سرمایه‌گذاری را فراهم کند تا چین به سرمایه‌گذاری در ایران ترغیب شود.
