به گزارش ایران اکونومیست، ترکیه در سالهای اخیر به یکی از اصلیترین مقاصد ایرانیان برای خرید ملک تبدیل شده بود؛ اما اکنون طبق دادههای مرکز آمار این کشور مشخص شده خرید مسکن تا اندازه چشمگیری جذابیت خود را برای ایرانیها از دست داده است. این کاهش خرید ملک از کجا نشات میگیرد و دلایل آن چیست؟
طی چند سال اخیر با فزونی قیمت ملک در ایران و بروز نااطمینانی در بازارهای مالی و سرمایهای عده زیادی از مردم تصمیم گرفتند سرمایه خود را به بازار مسکن کشورهای همسایه منتقل کنند.
برخی از این راه قصد مهاجرت داشتند و برخی دیگر نیز به حفظ ارزش پول خود و کسب سود میاندیشیدند. به مرور تب خرید مسکن در ترکیه تا آنجا بالا گرفت که ایرانیها به اصلیترین متقاضیان ملک در این کشور تبدیل شدند و از سال 2018 این کشور در جایگاه یکی از پنج مقصد آنها برای حفظ پولشان قرار گرفت.
سرانجام حدود سه سال بعد یعنی سال ۲۰۲۱ ایرانیها رکورد بیشترین میزان خرید ملک در ترکیه را نسبت به سالهای قبل شکستند و حجم معاملات تقریبا تا دو برابر سالهای قبل از ۲۰۱۸ افزایش پیدا کرد تا آنجا که ماهانه حدود ۹۰۰ واحد مسکونی در هر ماه از سوی ایرانیها معامله میشد.
اما آمارها نشان میدهند این میزان معامله و خروج سرمایه در ایران عاقبت در حالت معکوس قرار گرفته و ترکیه جذابیت خود را برای ایرانیها بهعنوان مقصد سرمایهگذاری ملک از دست داده است.
خرید مسکن در ترکیه به پایینترین حد خود از 2018 رسیده و دادههای مرکز آمار این کشور نیز حاکی از آن است که طی سه ماه منتهی به پایان اوت، میانگین ماهانه حجم خرید ملک از سوی اشخاص با تابعیت ایران به 315 واحد مسکونی رسیده است. این میزان معامله حتی از میانگین خرید ملک در سالهای قبل از 2018 نیز پایینتر است. اما چه دلایلی باعث افت میانگین حجم معامله در ترکیه از سوی ایرانیها شده است؟
عبدالله مشکانی، کارشناس اقتصادی در این مورد گفت: «زمانی که ارزش لیر سقوط کرد قیمت ملک، خود را متناسب با قیمت دلاری تطبیق نداد و قیمت دلاری عقب ماند و بعد از آن به مرور رشد کرد. از سوی دیگر در ایران نیز مردم تمایل به مهاجرت داشتند و عدهای که برای این منظور در ترکیه ملک میخریدند سود کردند و قیمت خانه رو به افزایش بود.»
او ادامه داد: «عدهای که از این طریق صاحب سود شدند اطرافیان خود را نیز تشویق میکردند که به ترکیه مهاجرت کنند و در این کشور خانه بخرند، اما در این چند ماه که قیمت لیر ثابت شده رشد قیمت ملک نیز متوقف شده است. همچنین نرخ بهره نیز در ترکیه افزایش پیدا کرده و دلیل دیگری برای توقف قیمت مسکن در ترکیه است.»
مشکانی همچنین در مورد کاهش علاقه به خرید ملک در ترکیه توضیح داد: «در سالهای گذشته کسانی که سرمایهای در اختیار داشتند اقدام کردهاند. این دو علت مزید بر یکدیگر شدهاند تا تمایل به رفتن پایین بیاید.»
این کارشناس اقتصادی افزود: «دلیل سوم میتواند این باشد که کسانی که به ترکیه مهاجرت کردهاند راضی نیستند و معتقدند ترکیه هم مانند ایران درگیر تورم شده است، بنابراین افرادی که قصد مهاجرت و خرید ملک در ترکیه را داشتند دلسرد شدهاند.»
او بیان کرد: «دلیل چهارم نیز به این مسئله برمیگردد که بازار مسکن در ایران راکد شده است و کسی که قصد مهاجرت به ترکیه را دارد باید در ایران بتواند ملک خود را بفروشد و تبدیل به پول نقد کند. انباشت این دلایل روی هم باعث شده است تقاضای خرید ملک در ترکیه از سوی ایرانیها پایین بیاید.»
البته پیش از این و در روزهای اوج خرید ملک از سوی ایرانیان در ترکیه نیز کارشناسان و فعالان این حوزه معتقد بودند انتقال سرمایه به این کشور و خرید مسکن نمیتواند انتخاب چندان درستی باشد، زیرا نمودار قیمت مسکن در سالهای اخیر صعود چشمگیری را تجربه کرده است.
حتی با وجود ادعای مسئولان مبنی بر کاهش قیمت مسکن در ماههای اخیر، باز هم بر اساس تجربه و اعتقاد فعالان حوزه مسکن قیمت مسکن به مدار افزایشی باز خواهد گشت.