گزارش منتشر‌شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم در پایان تابستان اندکی نسبت به ماه قبل با کاهش مواجه شده است. بر این اساس درحالیکه تورم ماهانه مرداد 4/ 2درصد ثبت شده بود، این شاخص در شهریورماه به 2درصد کاهش یافت. این نکته درباره تورم نقطه‌به‌نقطه نیز صادق است.
بر این اساس تورم نقطه‌به‌نقطه شهریور با 3/ 0درصد کاهش نسبت به ماه قبل، به 5/ 39 درصد رسید. «دنیای اقتصاد» در این گزارش با بررسی سه سناریوی مختلف، مسیر احتمالی تورم تا پایان سال را بررسی می‌کند. بر این اساس اگر میانگین تورم ماهانه در 6 ماه باقیمانده از سال برابر با میانگین این شاخص در شش ماه اول سال، یعنی 5/ 2 درصد ثبت شود، تورم در پایان سال به حدود 35درصد خواهد رسید. از سوی دیگر اگر سطح تورم ماهانه در محدوده مجاز 2درصد باقی بماند، سطح تورم در پایان سال به 30درصد خواهد رسید و اهداف تورمی بانک مرکزی محقق خواهد شد. از سوی دیگر اگر شرایط سیاسی و اقتصادی مساعد باشد و سوءتدبیری در زمینه تورم رخ ندهد، و فرض کنیم سطح تورم در ماه‌های باقیمانده سال به 5/ 1 درصد برسد، آنگاه تورم نقطه‌به‌نقطه اسفندماه سال جاری به 6/ 26درصد خواهد رسید.
آمارهای تورم شهریورماه منتشر شد. بر اساس اطلاعات انتشاریافته، سطح تورم نقطه‌به‌نقطه پس از اندک افزایش مردادماه، بار دیگر به مسیر نزولی خود بازگشت و به 5/ 39درصد رسید. این در حالی است که ماه گذشته این متغیر 8/ 39درصد به ثبت رسیده بود. تورم نقطه‌به‌نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال گذشته را نشان می‌دهد. بر این اساس تورم نقطه‌به‌نقطه 5/ 39درصدی شهریورماه 1402 به این معناست که خانوارهای کشور به طور میانگین، 5/ 39درصد بیشتر از شهریورماه 1401 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند. از سوی دیگر آمارهای منتشر‌شده نشان می‌دهد تورم ماهانه با کاهش قابل‌توجهی مواجه شده و در عدد 2 درصد ایستاده است.
پیش‌تر در مردادماه سطح تورم ماهانه به 4/ 2درصد رسیده و از محدوده مجاز فراتر رفته بود ولی در شهریورماه به محدوده مجاز خود بازگشت. پیش‌تر رئیس‌کل بانک مرکزی هدف بانک مرکزی در قبال تورم را رساندن تورم نقطه‌به‌نقطه سال 1402 به سطح 30درصدی معرفی کرد. پیش‌تر «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «حریم مجاز تورم ماهانه» به بررسی این نکته پرداخت که تحقق وعده رئیس‌کل درباره تورم مستلزم این است که طی ماه‌های باقیمانده تا پایان سال، نرخ تورم ماهانه از سطح 2درصد فراتر نرود. در واقع اگر تا پایان سال سطح تورم ماهانه از 2درصد فراتر نرود نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه اسفند 1402 به 30درصد می‌رسد.
تورم 1402 در سه سناریو
با پایان شهریورماه، رشد قیمت‌ها در تابستان 1402 مشخص شد. بر این اساس در سه‌ماهه تابستان سطح قیمت‌ها 5/ 4درصد افزایش را تجربه کرد. این عدد در شش‌ماهه ابتدایی سال به 8/ 15درصد رسید. با توجه به مشخص شدن سطح تورم در 6ماهه ابتدایی سال جاری، «دنیای اقتصاد» در سه سناریوی محتمل به پیش‌بینی سطح تورم 1402 پرداخته است. این سه سناریو با فرض اینکه تا پایان سال، نرخ تورم ماهانه در یک سطح مشخص ثابت می‌ماند به بررسی تورم می‌پردازد. بر این اساس، در سناریوی اول، اگر تورم ماهانه 6ماهه پایانی سال برابر با 6ماهه ابتدایی سال باشد و روی عدد 5/ 2درصد باقی بماند، نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه در اسفند 1402 به حدود 4/ 34درصد خواهد رسید. از سوی دیگر اگر سطح تورم ماهانه در فصول پاییز و زمستان در همان سطح مجاز 2درصدی باقی بماند، تورم نقطه‌به‌نقطه اسفند اندکی بالاتر از 30درصد خواهد ایستاد و در نهایت وعده رئیس‌کل بانک مرکزی محقق خواهد شد. در سناریوی خوش‌بینانه و با فرض تحقق گشایش‌های سیاسی و عدم سوءتدبیر مسوولان اقتصادی، تورم ماهانه تا پایان سال 5/ 1درصد باقی‌می‌ماند و در این صورت نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه اسفندماه به 7/ 26درصد خواهد رسید.
تاخیر همچنان پابرجاست
درحالیکه مرکز آمار گزارش تورم شهریور را دوم مهر منتشر کرد، عملا می‌توان گفت این گزارش با 2 روز تاخیر منتشر شده است. درحالیکه مرکز آمار ایران به عنوان مرجع قانونی انتشار آمار تورم در کشور، در ماه‌های اخیر کلکسیونی از اهمال‌ها و کم‌کاری‌ها را در کارنامه خود به ثبت رسانده است، با گذر زمان تاخیر در انتشار آمارها با کاهش مواجه شده اما همچنان پابرجاست. پیش از این سخنگوی اقتصادی دولت در پاسخ به سوال خبرنگار «دنیای اقتصاد» درباره چرایی این تاخیر، از تمام دستگاه‌های ذی‌ربط درخواست کرد که آمارهای اقتصادی خود را در موعد خود منتشر کنند.
جزئیات گروه‌های تورمی
جزئیات گزارش مرکز آمار حاکی از آن است که سهم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها از سبد خانوار به 29درصد می‌رسد و سهم کالاهای غیرخوراکی و خدمات بیش از 71درصد است. آمارها نشان می‌دهد در بخش کالاهای خوراکی و آشامیدنی، ماهی‌ها و صدف‌داران رکورددار افزایش تورم ماهانه است و از آن سو رکورد تورم نقطه‌به‌نقطه شهریورماه مربوط به گوشت قرمز و گوشت ماکیان است. بر این اساس ماهی‌ها و صدف‌داران در شهریورماه با 8/ 3درصدی مواجه شده است و گوشت قرمز و ماکیان در مقایسه با شهریورماه سال 1401 نزدیک به 1/ 87درصد افزایش را به ثبت رسانده است. در آن سو، در میان کالاهای غیرخوراکی و خدمات، بالاترین تورم ماهانه به گروه «آموزش» تعلق دارد که در مردادماه 6/ 3درصد افزایش را تجربه کرده است. مسکن و به طور خاص اجاره نزدیک به 34درصد از کل سبد خانوارهای کشور را به خود اختصاص داده و این بدان معناست که یک‌سوم درآمد خانوار صرف پرداخت اجاره‌بها می‌شود. این گروه مهم در شهریورماه 5/ 3درصد افزایش قیمت داشته و تورم نقطه‌به‌نقطه آن به 6/ 38درصد رسیده است.
