به گزارش ایران اکونومیست، دانشگاه شریف اعلام کرده است که هدف از ایجاد دوره دکتری، تربیت افرادی است که با احاطه به آثار علمی در یک رشته خاص و آشنا شدن با روش هـای پیشـرفته تحقیـق و دسـتیابی بـه جدیـدترین مبـانی آموزش و پژوهش، بتوانند بـا نـوآوری در زمینـه های علمـی، در رفـع نیازهـای کشـور و گسترش مرزهای دانش، در رشته تخصصی خـود، مـؤثر بـوده و بـه تازه هـایی در جهـان دانش و فناوری دست یابند.
محور اصلی فعالیت های دوره دکتری، پژوهش و کسب تبحر در یک رشته خـاص علمی است. از این رو، آموزش وسـیله برطـرف کـردن کاسـتی های علمـی – تخصصـی دانشجویان این دوره و آشنا نمودن آنها با مرزهای دانش در رشته مورد نظر است، تـا راه را برای وصول به اهداف دوره هموار سازد.
دوره دکتری دارای دو بخش آموزشی، شـامل گذرانـدن درس های مـورد نیاز، و پژوهشی، جهت انتخاب موضوع رساله، انجام تحقیقات و تدوین رساله دکتری است.
داشتن دانشنامه کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) یا دکترای حرفه ای یا بالاتر، متناسب با رشته تحصیلی مورد تقاضا، از یکی از دانشگاه های داخل یا خارج کشور که حسب مورد به تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد. دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد با معدل ۱۵ به بالا در اولویت پذیرش قرار خواهند داشت.
نمره زبان داوطلب
کسب ۸۵ درصد حد نصاب نمره در یکی از آزمون های زبان خارجی مورد تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه صنعتی شریف، قبل از آزمون ورودی دکتری و قبولی در آزمون ورودی دوره دکتری مطابق ضوابط تعیین شده توسط سازمان سنجش آموزش کشور و دانشگاه از شرایط مهم تحصیل دکتری است.
بر اساس آیین نامه دکتری دانشگاه شریف، جزئیات و چگونگی انجام آزمون دکتری (یا سلسله مراحلی که جهت گـزینش علمـی داوطلبـان بـه کـار گرفته می شود) لزوما به ترتیب ذکر شده در این آیین نامه نیست و در آگهی های مربوط به پذیرش دانشجو از طریق سامانه الکترونیکی تحصیلات تکمیلی دانشگاه و رسانه‌های معتبر و مرتبط اطلاع رسانی می‌شود.
ورود به دوره دکتری در دانشگاه صنعتی شریف از طریق شرکت در آزمون (داوطلب آزاد، بورسیه و ...)امکان پذیر است. فقط داوطلبانی که مشمول ورودی دکتری آیین نامه استعدادهای درخشان، مصوب شورای استعدادهای درخشان دانشگاه صنعتی شریـف باشــند، می توانند بدون شرکت در آزمون ورودی و با رعایت شرایط آن آیین‌نامه در دوره دکتری پذیرفته شوند.
تشخیص اینکه دارنده کدام دانشنامه در کدام رشته می تواند تحصیل کند با نظر دانشکده ذیربط، یا شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه برای موارد میان رشته ای و فرا رشته ای است.
داوطلبان باید همراه مدارک شرکت در آزمون، گواهی کسب حد نصاب نمره زبان خارجی ذکر شده، که کمتر از ۲ سال از تاریخ اخذ آن گذشته باشد را مطابق روالی که در آگهی پذیرش دوره دکتری درج می شود، ارائه نمایند.
دانش آموختگان برجسته دوره کارشناسی پیوسته که حداکثر طی ۸ نیم سال تحصیلی (برای دانشجویان دو رشته ای ۱۰ نیمسال تحصیلی) فارغ التحصیل شده و توسط شورای استعدادهای درخشان دانشگاه، دانشجوی ممتاز شناخته شوند، در صورت درخواست می‌توانند با انتخاب شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده ذیربط و تأیید شورای استعدادهای درخشان دانشگاه و سازمان سنجش آموزش کشور، پس از دانش آموختگی در دوره کارشناسی، مستقیما وارد دوره دکتری شوند. پذیرش در این دوره با رعایت ضوابط مقرر در "شیوه نامۀ پذیرش دانشجویان ممتاز در دورۀ دکتری بدون آزمون ورودی" دانشگاه انجام می‌شود.
مدت مجاز تحصیل
مدت مجاز تحصیل در دوره دکتری حداقل ۶ نیمسال و حـداکثر ۸ نیمسال اسـت و مدیریت تحصیلات تکمیلی دانشگاه، می‌تواند به پیشنهاد استاد راهنما و تأیید دانشکده یک نیمسال تحصیلی را به مدت مجاز تحصیل دانشجو اضافه کند، و یا در صورت احراز شرایط دفاع در مورد حداقل سنوات تصمیم گیری نماید. تمدید برای نیم سال دهم منوط به اخذ مجوزهای لازم از مدیریت تحصیلات تکمیلی دانشگاه است.
سنوات مجاز تحصیل در دوره دکتری مستقیم، حداکثر یازده نیمسال اسـت. در صورت لزوم، با پیشنهاد استاد راهنما و تأیید دانشکده ذیربط، این مدت زمان حـداکثر تـا دو نیم سال تحصیلی قابل تمدید است و تمدید مدت تحصیل برای نیم سال سیزدهم، همچنین منوط به تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه است.
تحصیل همزمان ممنوع!
تحصیل همزمان دانشجوی دوره دکتری در دوره دکتری دیگر یـا سـایر دوره هـای تحصیلی (اعم از دانشگاههای دولتی و غیردولتی، داخلی و خارجی) ممنوع است و دوره های مشترک با سایر مؤسسات مطابق با توافقنامه های رسمی بین دانشگاه و مؤسسه مورد نظر به عنوان تحصیل همزمان در دو دوره محسوب نمی‌شود.
تغییر رشته دانشجویان ممنوع
تغییر رشته یا انتقال دانشجوی دکتری تخصصی در دانشگاه یا سایر دانشگاه ها ممنوع است. همچنین تحصیل در دوره دکتری به طور تمام وقت بوده و دانشجو موظف است در طی این دوره ضمن به انجام رساندن فعالیتهای آموزشی و پژوهشی خود زیر نظر استاد راهنما، کلیه ضوابط و مقررات جاری دانشگاه در حوزهه ای مختلف آموزشی و پژوهشی را دقیقا رعایت نموده و به ویژه باتوجه به شأن و جایگاه دوره دکتری در کسب بالاترین استاندارد های پژوهشی و رعایت صحیح و دقیق اخلاق پژوهشی و حرفه ای بکوشد.
مواردی که منجر به محرومیت دانشجو می‌شود
عدم اتمام دوره آموزشی در مهلت مقرر یا اتمام آن با میانگین نمرات کمتر از ۱۶، احراز دو بار عملکرد نامطلوب در ارزیابی پیشرفت فعالیت های پژوهشی رساله دکتری، عدم موفقیت در گذراندن امتحان جامع، دفاع از پیشنهاد پژوهشـی یـا دفـاع از رسـاله دکتری در مهلت مقرر و ( عدم ثبت نام در یک نیم سال تحصیلی بدون دلیل موجه در نهایت اتمام سنوات مجاز تحصیلی از مواردی است که از ادامه تحصیل در دوره دکتری محروم می کند.
ادامـه تحصـیل دانشـجو در صـورت محرومیـت از تحصـیل منـوط بـه موافقـت شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه بوده و در صورت موافقت، صرفا با پرداخـت شـهریه و هزینه‌های مصوب ممکن خواهد بود و در صورت محروم شدن یا انصراف دانشجو از ادامه تحصـیل در دوره دکتـری، با رعایت ضوابط و مقررات مربوط، صرفا گواهینامه ای براساس کارنامه تحصـیلی دانشـجو در اداره کل آموزش دانشگاه صادر و در اختیار وی قرار می گیرد.
سـتاد راهنما بـه تقاضای دانشـجو و موافقت کتبی استاد و بـا تصـویب شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده تعیین می‌شود.
چنانچه استاد راهنما در بدو ورود مشخص نشده باشد باید حداکثر قبل از ثبت نام در نیم سال دوم تحصیلی دانشجو، تعیین و به اداره کل تحصیلات تکمیلی دانشـگاه معرفـی شود. در صورت عدم تعیین استاد راهنما در بدو ورود، معاون تحصیلات تکمیلی دانشکده یا مدیر گروه، وظایف استاد راهنما را حداکثر تا پایان نیم سال اول برعهده می‌گیرد.
شرایط استاد راهنما
استاد راهنما باید حـداقل عضـو هیئـت علمـی رسمی- آزمایشی دانشگاه صنعتی شریف بوده، حداقل دارای مرتبه استادیاری یا استادیار پژوهشی با ۳ سال سـابقه تـدریس یا تحقیق در دوره هـای تحصیلات تکمیلـی باشد و در این مدت از لحاظ تحقیقـاتی فعالیت قابل قبولی(شامل فارغ التحصیل کردن حداقل ۲ دانشجوی کارشناسی ارشد)، به تشخیص دانشکده ارائه کرده باشد.
اعضای هیئت علمی قراردادی در صورتی کـه پرونـده تغییـر وضـعیت آنهـا بـه رسمی– آزمایشی در کمیته منتخب دانشکده تصویب شده و به اداره جذب هیئت علمی دانشگاه فرستاده شده باشد و دارای دیگر شرایط بالا باشند می تواننـد راهنمـایی دانشـجو را بر عهده گیرند.
بـرای دانشجویان دوره دکتری مسـتقیم لازم است کـه استاد راهنمـا از میـان اعضای هیئت علمـی تمـام وقـت دانشـگاه، کـه قـبلا حـداقل دو دانش آموختـه دکتـری را راهنمـایی کرده باشند، برگزیده شود. تشـخیص احـراز ایـن شـرایط بـر عهـده شـورای تحصیلات تکمیلی دانشکده است. تخصیص دانشجو به اعضای هیئت علمی بازنشسته به عنوان اسـتاد راهنمـا امکان پذیر نمی‌باشد.
در مــورد دانشجویان مشغول بــه تحصیل عضو هیئـت علمی بازنشسـته، درصورتی که تصـویب پیشنهاد پژوهشی دانشـجو قبـل از بازنشسـتگی عضـو هیئـت علمـی صورت گرفته باشد، ادامه هدایت رسـاله دانشـجو توسـط وی منـوط بـه تشـخیص شـورای تحصیلات تکمیلی دانشکده مبنی بر حضور فعال در دانشکده و نیز معرفی یکی از اعضـای هیات علمی رسمی یا رسمی-آزمایشی دانشکده به عنوان استاد همکار است.
به پیشنهاد استاد راهنما و تایید شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده، می توان یک یا دو نفر از اعضای هیئت علمی یا صاحب نظران و محققان برجسته را به جهت بهره‌گیـری از تجارب و دانش تخصصی مرتبط با تحقیقات در رساله دکتری دانشجو، به عنوان استاد همکار یا مشاور رساله تعیین نمود.
در مورد استادان همکار درج نسبت همکاری در فـرم تعریف رساله دکتری دانشجو الزامی است. عـدم درج نسـبت مشـخص، بـه معنـی نسـبت مساوی مابین کلیه استادان همکار و استاد راهنماست. سهم همکاری اسـتاد راهنمـای اول دانشجو نباید از سایر همکاران کمتر باشد.
استاد همکار باید حداقل دارای مرتبه استادیاری، یا استادیار پژوهشی باشد. صاحبنظران و محققانی که عضو هیئت علمی نیستند با داشتن مدرک دکتری تنها می توانند به عنوان استاد مشاور انتخاب شوند و مسئولیت هدایت، مشاوره و نظارت بر فعالیت های آموزشی و پژوهشی دانشجوی دکتری در طول دوره تا دفاع از رساله دکتری با شخص استاد راهنما است و استادان همکار یا مشاور صرفا در ارائه مشاوره علمی و همکاری در فرآیند پژوهشی مشارکت می‌کنند.
دانشجویان دوره دکتری، بسته به تعداد واحدهای مورد نیاز رشـته تحصـیلی خـود، موظفند بین ۱۲ تا ۱۸ واحد درسی را با نظر استاد راهنمـا مطـابق برنامـه مصـوب شـورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه در مدت مجاز دوره، با موفقیت بگذرانند.
طول مدت مجاز تحصیل
طول مدت مجـاز بخش آموزشی حداکثر ۴ نیمسال است که گذراندن درس های مورد نیاز دوره دکتـری، احراز شرایط زبان خارجی مورد نیاز در دوره دکتری، و گذراندن امتحان جـامع بایـد در این مدت صورت گیرد.
اگر دانشجویی، تعدادی از واحدهای درسی لازم را در دوره کارشناسـی ارشـد نگذرانده باشد، موظف است، به تشخیص دانشکده، کمبود واحـدهای درسـی خـود را در بخش آموزشی جبران کند. حداکثر تعداد واحدهای جبرانـی ۶ و حـداقل نمـره قبـولی در هر درس جبرانی، بدون احتسـاب در میـانگین کـل دانشـجو، ۱۴ از ۲۰ اسـت.
دروس جبرانی
درخصـوص دروس جبرانی بسنده کردن به حداقل ممکـن توصـیه می شـود. ایـن توصـیه مبتنـی بـر ایـن واقعیت است که دانشجویان دوره دکتری با آموزش هایی که در دوره کارشـناسی ارشـــد دیده‌اند به سطحی از دانش و تجربه رسیده اند که می توانند شخصاً و با اسـتفاده از امکانـات فراگیر موجود، کمبود دانش نظری خود را در دروس جبرانی مرتفع سازند.
استاد راهنما موظف است فهرست درس های جبرانی مورد نیاز هر دانشـجو را تـا یک ماه قبل از موعد حذف و حـداکثر تـا پایـان نیم سـال اول تحصـیلی دانشـجو تعیـین نماید. دانشکده نیز موظف است پس از تأییـد دروس جبرانـی توسـط شـورای تحصـیلات تکمیلی دانشکده موارد را جهت درج در پرونده دانشجو به اداره کـل تحصـیلات تکمیلـی ارسال کند. عدم ارسال فهرست مربوطه به معنـای عـدم نیـاز بـه گذرانـدن دروس جبرانـی خواهد بود.
به ازای ۶ واحد درس جبرانی یک نیمسال به طول مجـاز دوره آموزشـی افـزوده می‌شود. سقف سنوات مجاز تحصیل دانشجو همواره ۹ نیمسال است و گذراندن کلیه دروس جبرانی تا پایان نیمسال دوم تحصیلی دانشجو الزامی است.
بخش آموزشی در دوره دکتـری مسـتقیم بـا احتسـاب ۲ واحـد درس سـمینار، حداقل ۳۲ و حداکثر ۳۸ واحد است. طول دوره آموزشی در دوره دکتری مستقیم حداکثر ۵ نیمسال است و به تشخیص استاد راهنما و تایید شورای تحصیلات تکمیلی دانشـکده، دانشـجو موظف اسـت تـا ۶ واحـد درسـی مـازاد بـر برنامـه مصـوب ) بـا رعایـت سـقف ۱۸ واحـد آموزشی(، در دوره آموزشی خود)بدون پرداخت هزینه اخذ نماید.
سقف مجاز واحد در هر نیم سال
دانشجو موظف است در هر نیمسال تحصیلی بین ۶ تا ۱۲ واحد درسی را انتخـاب و ثبت نام کند، مگر آنکه کمتر از ۶ واحد درسی باقی مانده باشد. در نیمسالی که دانشجو در امتحان جامع ثبت نام کرده است، با ثبت نـام در یـک درس ۳ واحدی به صورت تمـام وقـت شـناخته مـی شـود، مگر آنکـه کلیـه درس هـا را قبلا گذرانده باشد.
دانشجو موظف است حد نصاب نمره آزمون زبان خـارجی مـورد تأییـد شـورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه را مطابق ماده ۱۹ حداکثر تا پایـان نیمسـال دوم تحصـیلی احـراز نموده و مستندات مربوطه را در زمان مقرر به مدیریت تحصیلات تکمیلی دانشگاه ارائه دهد. مجوز ثبت نام دانشجو در نیم سال سوم تحصیلی منوط به ارائه و تأیید احراز حد نصاب نمره آزمون زبان خارجی خواهد بود.
حداقل نمره قبولی
حداقل نمره قبولی در هر درس ۱۴ از ،۲۰ و حداقل میانگین کل قابل قبول در دوره آموزشی ۱۶ از ۲۰ است. در صورت عدم احراز حد نصاب میانگین کل پس از گذراندن دروس موظف، با تایید استاد راهنما و شورای تحصیلات تکمیلی دانشکده دانشـجو می توانـد حـد اکثـر تـا پایان نیم سال چهارم با اخذ درس یا دروسی، حد نصاب میانگین را احراز نماید. در غیر این صورت وی از ادامه تحصیل محروم خواهد گردید.
عدم احراز حد نصاب میانگین کل پس از گذراندن دروس موظف دوره آموزشی موجب درج "اخطار عدم احراز شرط معدل" در کارنامه دانشجو می شود. در دوره دکتری مستقیم چنانچه میانگین نمرات دانشجو در دو نیمسـال (متـوالی یا نامتوالی) و یا میانگین کل نمرات وی پـس از پایـان یـافتن بخـش آموزشـی کمتـر از ۱۷ باشد، دورۀ تحصیلی او به کارشناسی ارشد بـا رعایـت طـول دوره و سـقف واحـد موظـف تبدیل می شود.
آزمون جامع
قبـولی در امتحـان جـامع تـا پایـان نیمسـال سـوم تحصـیلی دانشـجو الزامـی اسـت. دانشجــویانی که دو سوم تعداد واحدهای درسی موظف بخش آموزشی را مطابق برنامه مصوب دوره با معدل حداقل ۱۷ گذرانده باشند، مجـاز بـه شرکت در امتحان جامع هستند. جهت برگزاری امتحان جامع، اخذ مجوز برگزاری امتحان حداقل ۲ هفتـه قبـل از زمان امتحان جامع، از اداره کل تحصیلات تکمیلی دانشگاه الزامی است.
میانگین کل نمره های امتحان جامع در مواد امتحانی کتبی ویا شـفاهی نبایـد از ۱۶ کمتر باشد، همچنین قبولی در امتحان جامع منوط به احراز حد نصاب قبولی در هـر مـاده امتحانی است که توسط آیین نامه داخلی هر دانشـکده تعیـین می شـود. در صـورت عـدم قبولی دانشجو در امتحان جامع، وی تنها یک بار دیگـر در مدت مجاز بخـش آموزشـی، می تواند در امتحان جامع شرکت کند.
دانشکده موظف است نتیجه قبولی یا عدم قبولی یا تمدید مهلت دانشـجویان در امتحان جامع، به همراه صورت جلسه امتحان را حداکثر تا پایـان نیمسـال مربوطـه، بـه اداره کل تحصیالت تکمیلی دانشگاه ارسال نماید. در صورت عدم ارسال نتیجـه امتحـان جـامع در زمان مقرر، نتیجه امتحان جامع در آن نیمسال به مـردود (F )تبدیــل می‌شود.
