جزئیات صادرات و واردات ایران در بهار 91
شرکای اصلی تجارت خارجی ایران
در 3 ماه نخست سال‌جاری صادرات و واردات ایران هریک 10 و 9 درصد کاهش یافتند
گروه بازرگانی- تازه‌ترین آمارها از تجارت خارجی کشور حکایت از تداوم کاهش در دادوستد ایران با جهان دارد. بر اساس جزئیات وضعیت صادرات و واردات کشور که روز گذشته از سوی گمرک منتشر شد، میزان ارزش کالاهای صادراتی و وارداتی در 3 ماه نخست سال 91 نسبت به همین مدت در سال گذشته با افت مواجه شده است. به این ترتیب این سومین ماه پیاپی است که آمار تجارت خارجی کشور در سراشیبی به سر می برد. به طور کلی طی بهار سال 91 حدود 9 میلیارد دلار کالاهای غیرنفتی البته با احتساب میعانات گازی و پتروشیمی صادر و بیش از 12 میلیارد دلار کالا وارد شد.
گزارش گمرک حاکی از اين است: ميزان صادرات قطعي كالاهاي غيرنفتي، بدون احتساب ميعانات گازي طي سه ماه نخست سال 1391، به مقدار 15 هزار و 701 تن و به ارزش 6میلیارد و 766 میلیون دلار بوده است كه نسبت به سال قبل، از نظر وزن 14/4 درصد و از نظر ارزش دلاري 99/9 درصد كاهش داشته است. همچنین سهم محصولات پتروشيمي از كل ارزش دلاري صادرات غيرنفتي (بدون احتساب ميعانات گازي)، 34 درصد بوده است. صادرات قطعي با احتساب ميعانات گازي نیز طي سه ماه نخست سال 1391، 8 میلیارد و 945میلیون دلار بوده که كاهش 76/9 درصدي در وزن و كاهش 94/16 درصدي در ارزش دلاري را تجربه کرده است.
واردات كشور، طي سه ماه نخست سال 1391، به ميزان 9 هزار و 275 تن، به ارزش 12میلیارد و 543 میلیون دلار بوده است كه نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، از نظر وزن 13 درصد افزايش و از نظر ارزش 79/8 درصد كاهش داشته است.
در اين ميان 10 قلم كالاي عمده صادراتي كشور طي بهار 91 بيشتر شامل ميعانات گازي و پتروشيمي بوده است. كود اوره، پلي‌اتيلن، بوتان مايع شده، سيمان، متانول، سنگ آهن، پروپان مايع شده، كاتود 20 پلي‌اتيلن از جمله اين 10 رديف تعرفه‌اي بودهاند كه در كل6 میلیارد و 766 ميليون دلار از كل صادرات را به خود اختصاص دادند.10 قلم عمده وارداتي در بهار 91 نيز شامل محصولات آهن و فولاد، قند و شكر، دارو، ماشين‌آلات، گندم سخت، شمش آهن و فولاد، دانه ذرت، كنجاله و برنج بوده است كه در كل 12 میلیارد و 543 ميليون دلار ارز مصرف كردند.
البته رييس كل گمرك كشور در توضيح دلايل كاهش تجارت خارجي ايران با جهان در بهار 91 به «دنياي اقتصاد» مي‌گويد: اين روند طبيعي است و هر سال در ماه‌هاي ابتدايي فضاي دادوستد اندكي با كندي روبه‌رو است.
به گفته عباس معمارنژاد اين وضعيت چندان تفاوتی با سال‌هاي گذشته ندارد و پيش‌بيني مي‌شود در ماه‌هاي آينده با فعال‌تر شدن معاملات جهاني ميزان صادرات و واردات كشور نيز افزايش يابد.
اين اظهارات رييس‌كل گمرك در حالي است كه براساس هدف‌گذاري‌ها، قرار است تا پايان امسال، 75 میلیارد دلار كالا صادر شود.
کاهش میزان صادرات و واردات در حالی است که طی یک سال گذشته چالش‌هایی در روابط تجارت خارجی کشور به ویژه با شرکای مهم به وجود آمده است. این دست‌اندازها که از زمستان 90 با امارات متحده عربی آغاز شد، در ادامه به ترکیه، عراق و کره‌جنوبی رسید و دست کم باعث ایجاد وقفه در روند صادرات و واردات میان ایران با این کشورها شد.
شرکای بزرگ صادراتی
به هر حال طي سه ماه نخست سال 1391، بيش از 65/95 درصد از ارزش كل صادرات كشور مربوط به دو قاره آسيا و اروپا بوده است. سهم سه قاره ديگر از صادرات كشور، تنها 25/4 درصد است.
طي سه ماه نخست سال 1391، پنج كشور عمده خريداران كالاهاي صادراتي شامل عراق، چین، امارات، افغانستان و هند بودهاند. اين پنج كشور در مجموع در حدود 62/74 درصد از وزن و 11/64 درصد از ارزش صادرات كشورمان را به خود اختصاص داده‌اند. طي سه ماه نخست سال 1390، رتبه‌هاي يك تا پنج متعلق به چين، امارات متحده عربي، عراق، هند، افغانستان، بوده است.
عمده شرکای بزرگ وارداتی
همچنین در این مدت، بيش از 45/97 درصد از ارزش كل واردات كشور مربوط به دو قاره آسيا و اروپا بوده است. سهم سه قاره ديگر از واردات 543/12 میلیارد دلاري كشور، تنها 55/2 درصد است. عمده کشورهای صادرکننده کالا به ایران نیز شامل امارات، چین، ترکیه، کره، آلمان بودهاند که از مجموع 12 میلیارد دلار کل واردات کشور 7 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده‌اند.
تراز بازرگاني خارجي
به این ترتیب، مقایسه میزان واردات و صادرات کشور نشان می‌دهد که در بهار 91 تراز بازرگانی کشور منفی بوده است. براساس نتايج حاصل از آمار گمرك ايران، ارزش صادرات قطعي كالاهاي غيرنفتي، بدون احتساب ميعانات گازي، طي سه ماهه نخست سال 1391، حدود 7 میلیارد دلار و ارزش كل واردات نيز در اين مدت، نزديك به 5/12میلیارد دلار بوده است كه با مقايسه اين ارقام، تراز بازرگاني خارجي ایران طي سه ماهه نخست سال 1391 با كسري بیش‌از 5 میلیارد دلار مواجه بوده است. در این مدت واردات 96/64 درصد از ارزش كل مبادلات خارجي كشور را به خود اختصاص داده است.
اين نسبت در مدت مشابه سال قبل 65/64 درصد بوده است. در اين مدت، تراز بازرگاني خارجي كشور (بدون احتساب نفت، گاز و خدمات) با 84 كشور دنيا، منفي و با 83 كشور ديگر مثبت بوده است.
