به گزارش ایران اکونومیست، «مشکی نپوشید»، «نه به محرم» یا «محرم رژیم» اینها همه کلیدواژههایی است که قرار بود مراسم محرم ۱۴۰۲ را کمرنگتر از هر سال کند. هدف آن بود که از جمعیت تکایا و هیاتهای مذهبی کم کند و پشت کردن به محرم را نوعی مبارزه با جمهوری اسلامی ایران جا بزند. کمپینی که از همان ابتدا برای آن شکست پیشبینی میشد. از همین رو فعالیتهایش را به فضای مجازی کشاند و فقط توانست با برخی چهرههای ضددین یا برانداز تولید محتوا کند. این گروه با انتشار ویدیوهایی حاوی محتوای حرمتشکن به نوحه و مداحیهای محرمی سعی در همراه کردن کاربران شبکههای اجتماعی با کمپین خود داشتند که این تلاش هم با شکست مواجه شد و پستهای این چنینی توسط کاربران شبکههای اجتماعی ریپورت میشد و صفحه دیگری برایشان راهاندازی میشد اما باز هم این تلاشها در میان هیاهوی عزاداران سیدالشهدا (ع) گم میشد.
نه به محرم از گذشته تا امروز
تلاش برای کمرنگ کردن عزاداری محرم برای اولین بار نیست که در ایران اتفاق میافتد. اگر هفتههای اخیر پویش «نه به محرم» آن هم به شکل مجازی و خارج از ایران مدیریت شده است، در دوره رضاخان برگزاری مراسم عزاداری توسط مهمترین شخص کشور ممنوع و با دستگیری و به خاک و خون کشیدن عزاداران حسینی همراه بوده است. رضاخان برای فرو نشاندن عطش ارادت مردم به خاندان اهل بیت و امام حسین(ع) و از بین بردن هیاتهای مذهبی، دستور تخریب تکیه دولت از مهمترین محلهای عزاداری مردم پایتخت را صادر کرد. اما شور حسینی و منبر و تکیههای محرمی چیزی نیست که حتی با سختترین قوانین حکومتی از بین برود چه برسد به اینکه بخواهد خارج از ایران و آن هم به شکل مجازی مدیریت شود. چه بسا سالهایی که رژیم بعثی در عراق حاکم بود عده زیادی از مشتاقان سفر به زیارت کربلا با سختی زیاد و حتی با وجود امکان شهادت و زندانی شدن توسط رژیم بعثی خودشان را هر طور شده به کربلا میرساندند.
با این حال از ابتدای محرم امسال شاهد محتواهایی از این دست بودهایم که ناکام شدند و هیاتها و تکایای حسینی پرشورتر از سالهای قبل مراسم عزاداری خود را برگزار کردند.
نا امن است، نروید!
بعد از فشارها به عزاداری دهه اول محرم، شایعهسازی و اخبار جعلی و یا برخی محتواها پیرامون پیاده روی اربعین نیز به میان میآید. به گونهای که دیگر شکل کلیشه به خود گرفته است. سالها قبل این تلاشها با نا امن نشان دادن مسیر پیادهروی و اماکن زیارتی شروع شد. اما هرساله رود خروشان جمعیت زوار اربعین، همیشه مرهمی بوده است بر التهابات کشور؛ حتی التهابات سیاسی.
تمیز نیست، نروید!
در ادامه تلاشها برای به حاشیه بردن جنبش عظیم اربعین، حاشیهسازان دست به دامان مسالههای محیط زیستی پیادهروی اربعین هم شدند. انتشار عکس از حجم زبالههای تولید شده از این کشور و کثیف نشان دادن مسیر نیز بخشی از این اقدامات بود. اما تجمع یکباره ۳۰ میلیونی در بخشی از کشور آن هم به شکل متمرکز در دو شهر کوچک و پذیرایی تمام و کمال کشور میزبان، کملطفیهایی بود که در این حاشیهسازیها در نظر گرفته نشد. این در حالی است که در طول این سالها موکبهای محیط زیستی نیز در مسیر شکل گرفته است و حتی خادمان زیادی در مسیر و شهرها وجود دارند که خودشان را وقف پاکسازی مسیر کردهاند.
مریض میشوید، نروید!
در اولین سال شیوع و همهگیری ویروس کرونا پیادهروی اربعین با حضور حداقلی ایرانیها برگزار شد و مرزهای عراق برای زائران ایرانی بسته بود. در سال دوم و سوم نیز فقط کسانی توانستند از کشور خارج شوند که واکسن زده بودند و هنگام ورود و خروج از کشور از آنها تست ویروس کرونا ثبت شد. در همان سالها نیز عدهای تلاش کردند راهپیمایی اربعین و حتی برگزاری هیاتهای مذهبی که نظم مثال زدنی در آن ایام داشتند را عاملی برای بالا رفتن تعداد مبتلایان اعلام کنند. اما این در حالی بود که طبق آمار رسمی وزرات بهداشت، میزان گسترش بیماری در آن ایام تغییری نداشت و در حالی که باقی سفرهای سیاحتی خارج از کشور انجام میشد؛ رسانههای خارج از ایران برای تحریم و تضعیف پیادهروی اربعین فعالیت میکردند.
شکمچرانی است، نروید!
عکسهای پذیرایی مخلصانه مردم میزبان مردم عراق از زوار حسینی همواره نشان از میزان ارادت مردم این سرزمین به زائران اباعبدالله (ع) داشته است که برای رسانهای کردن شور این میزبانی سالهاست زائران ایرانی و عراقی از سفرهها و موکبهای عراقیها و مدل پذیراییهایشان عکس گرفته و در شبکههای اجتماعی منتشر کردهاند. ایرانیان نیز برای جبران محبت میزبان، چندسالی است هدایایی مانند عروسک و اسباببازی برای کودکان، نبات و زعفران مشهد با خود میبرند. این در حالیست که یکی از دستمایهها برای تخفیف زائران حسینی حضور آنها در صفهای غذا در مضیفها و موکبها بوده است. برخی نیز گفتهاند چون زائران در این ایام همه چیز را به صورت رایگان در اختیار دارند و دائم در حال پذیراییهای مفت و مجانی هستند، میل به این سفر دارند. این در حالی است که بلیطهای هوایی و زمینی در ایام اربعین به بالاترین قیمت خود میرسد. زائرانی نیز که زمینی حرکت میکنند ممکن است ساعتها و حتی روزها زیر گرمای داغ ایران و عراق در مرزها معطل بمانند و هزینههای زیادی را متحمل شوند.
حقالناس است، نروید!
هشتگ #من_راضی_ نیستم نیز امسال با نزدیکی به ایام اربعین در فضای شبکههای اجتماعی قرار بود برچسب تازهای از سوی مخالفان برگزاری مراسم اربعین و حضور پرشور مردم در این اجتماع بزرگ باشد. این در حالی است که موکبداران ایرانی و عراقی سالهاست با جمعآوری خودخواسته کمکهای مردمی موکبهایشان را به پا میکنند و مردمی که در این اجتماع بزرگ حضور دارند همواره تلاش کردهاند سهمی از مالشان را برای برگزاری باشکوهتر این مراسم نذر کنند.
تایید سیاسی است، نروید!
در روزهایی که به اربعین حسینی نزدیک میشویم نیز عدهای تاکید دارند که اینطور جا بیندازند که حضور در راهپیمایی اربعین مهر تاییدی بر نظام جمهوری اسلامی ایران است و حضور مردم در این مناسک به نفع نظام خواهد بود. برخی دیگر این راهپیمایی را یک مناسک دینی - سیاسی میدانند که توسط حاکمیت ابداع شده است و حضور مردم به قدرت آن میافزاید. برخی نیز تلاش میکنند نشان دهند اعتراضات و حوادث سال گذشته توانسته است تا حدی در کمرنگ شدن این راهپیمایی موثر باشد و تمایل مردم به حضور در این مراسم را از بین برده است. این در حالی است که طبق آمارهای انجام شده همه این تلاشها راه به جایی نبرده است و همه این پویشها مثل تمام ادوار گذشته شکست خوردهاند. اربعین حسینی نیز امسال با شکوه هرچه تمامتر برگزار خواهد شد.
آمارها از پیادهروی رفتهها چه میگویند؟
در سامانه مخصوص اربعین؛ سماح، تا امروز بیش از دو میلیون و ۴۰۰ هزار نفر ثبت نام کردهاند و گزارشها حاکی از این است که از اولین روز ماه صفر تا ۱۱ صفر یعنی حدود ۹ روز تا اربعین حسینی بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر از کشور به سمت عراق خارج شدهاند. ستاد اربعین نیز چندی پیش میزان حضور زائران اربعین در ۱۰ روز اول ماه صفر را نسبت به زمان مشابه سال قبل ۴۳ درصد بالاتر دانست.
شکوه پیادهروی اربعین و حضور در این تجمع چند سالی است که به مرزهای شرقی ایران نیز رسیده است و حالا ما ایرانیان نیز علاوه بر میهمانان اربعین حسینی، میزبان زائران امام حسین (ع) از همسایگان شرقی خود هستیم. به گونهای که طبق آمار ورود زائران پاکستانی برای رفتن به اربعین حسینی امسال ۱۶۱ درصد افزایش داشته است.