یک خبر خوب، یک خبر بد! خبر خوب اینکه بازار سینمای ایران از ابتدای امسال تا امروز حدود ۴۵۵میلیارد تومان فروش داشته است. خبر بد اینکه حدود ۳۰۰میلیارد تومان از کل این رقم، مربوط به فروش تنها دو فیلم «فسیل» و «شهر هرت» است و بقیه فیلم‌های روی پرده سهم چندانی از این کیک ۴۵۰میلیارد تومانی ندارند.
اگر این چندوچون‌ها را نادیده بگیریم و با اغماض موضوع را بررسی کنیم، می‌توانیم بگوییم سینمای ایران در کمتر از شش ماه، به مرز فروش ۵۰۰میلیارد تومان رسیده و این یعنی در پایان سال می‌تواند رکورد هزار میلیارد تومان را هم بشکند. البته وضعیت بازار، فیلم‌های در انتظار اکران و شرایط اجتماعی به گونه‌ای نیست که رویای هزارمیلیاردی به وقوع بپیوندد؛ بنابراین بسیار بعید است که ما در شش ماه دوم سال بتوانیم رکورد نیمه اول سال را تکرار کنیم یا حتی به نیمی از آن دست یابیم. پیش‌بینی‌های متقن‌تر نشان می‌دهد که فروش نیمه دوم سال در صورت ادامه شرایط کنونی در بازار سینما و در حالتی نسبتا خوشبینانه، چیزی در حدود ۲۵۰میلیارد تومان خواهد بود. با‌این‌حال، متغیرهای بسیاری در تشخیص درست این رقم اثرگذارند که هیچ‌یک چندان قابل‌کنترل نیستند. اما رسانه خبری دولت اظهار امیدواری کرده که تا پایان سال رقم فروش به ۱۰۰۰میلیارد تومان برسد.
جزئیات فروش
به گزارش ایرنا، سینمای ایران تا پنجمین روز ششمین ماه خود موفق شد با ۴۵۵میلیارد تومان فروش، از گیشه ۴۵۲میلیارد تومانی سال گذشته پیشی گرفته و امیدوارتر از هر زمان دیگری، به سوی قله ۱۰۰۰میلیارد تومانی حرکت کند. گیشه سال جاری با حدود ۱۰میلیون و ۵۰۰هزار مخاطب محقق شده است، درحالی‌که گیشه سال گذشته با ۱۴میلیون و ۴۰۰هزار نفر رقم خورده بود که این تفاوت در پایین بودن آمار مخاطب و بالا رفتن رقم گیشه را می‌توان به ۳۳درصد افزایش قیمت بلیت امسال سینماها ربط داد. در همین ایام کرونا که بزرگ‌ترین پاندمی دهه‌های اخیر بود نیز مشاهده کردیم که سینما با چه قدرت و جذابیتی موفق شد در روزگار تعطیلی بسیاری از اماکن کشورهای جهان و مرگ‌های چندمیلیونی روزانه، مخاطبان بسیاری را به سینما کشانده و آنها را سرگرم کند.
بنابراین این یک گزاره رنگ‌باخته و غیرکارشناسی است که بخواهیم سالن‌های سینمایی را پیرو اتفاق‌هایی چون ناهنجاری‌های عمومی یک جامعه یا وضعیت نامطلوب کیفیت فیلم‌ها،مکان‌هایی ورشکسته، خالی از استقبال و خلوت توصیف کنیم. همچنان‌که دیدیم برای سال جاری، با وجود افزایش ۳۳درصدی قیمت بلیت، با وجود تلاقی نوروز با ماه مبارک رمضان و با وجود گرمای بی‌سابقه هوا، ادعای عجیب برخی سینماگران مبنی بر ورشکستگی و تعطیلی سینماها رنگ باخت و سینماها توانستند طی ۱۶۰ روز بیشتر از ۳۶۵ روز سال گذشته فروش داشته باشند.
سینماها در سال جاری نه‌تنها ورشکست نشدند بلکه موفق شدند طی نخستین روزهای تابستان امسال، تمام بدهی چندین‌ساله خود را با تهیه‌کنندگان و دفاتر پخش تسویه کنند. این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است. بسیاری از سینماها، از سال ۹۸، سهم تهیه‌کنندگان و دفاتر پخش را از محل فروش بلیت پرداخت نکرده بودند و این موضوع طی بیش از ۳ سال، به حجم بزرگی از بدهی تبدیل شده بود که حتی برخی سینماها را به سمت تعطیلی سوق داد. برخی درصدد دریافت وام‌هایی با سود بالا بودند و برخی نیز ترجیح دادند تا کرکره سینمای خود را پایین بکشند. اما شرایط برای سال جاری که برخی نوید تعطیل شدن و ورشکستگی کامل سینما را می‌دادند، به سمت‌و‌سویی پیش رفت که تا نخستین روز تابستان امسال، تقریبا تمامی بدهی سینماداران به تهیه‌کنندگان و دفاتر پخش تسویه شد و این بار سنگین از روی شانه‌های سینماداران برداشته شد.
نکته امیدبخش ماجرا آن است که افق این ماجرا نیز بسیار روشن است. احتمالا برخی از همان کسانی که تئوری تعطیلی کامل سینما در ایران طی بهار ۱۴۰۲ را می‌دادند، اکنون وضعیت روبه‌رشد فعلی را به اکران و رکوردشکنی فیلم «فسیل» محدود کرده و باز هم آینده سینمای ایران را تاریک می‌بینند، درحالی‌که قطعا چنین وضعیتی روی نخواهد داد. اولا آنکه «فسیل» تا امروز حدود ۲۴۶میلیارد فروش داشته است که اگر این فروش را هم نادیده بگیریم، به گیشه ۲۰۹میلیارد تومانی می‌رسیم که این رقم دقیقا به اندازه فروش مدت مشابه سال گذشته است. هرچند که ما در این مقایسه، پرفروش‌ترین فیلم سال را نادیده گرفتیم و اگر هر فیلمی به جای «فسیل» در اکران نوروزی امسال به روی پرده می‌رفت، به مبلغ ۲۰۹ میلیارد ضریب می‌داد و وضعیت گیشه را با وجود افزایش ۳۳درصدی قیمت بلیت، نسبت به سال گذشته بهبود می‌بخشید.
ثانیا اینکه خبرهای بسیار خوبی از گیشه پاییز به گوش می‌رسد. تاکنون اکران دو فیلم در نوبت پاییزی یعنی «ویلای ساحلی» و «هتل» تقریبا مسجل شده است. دو فیلمی که هر یک از آنها، قابلیت تبدیل شدن به یک «فسیل» دیگر را در گیشه سینماها دارند. ضمن اینکه همزمان با این آثار، فیلم‌های «فسیل» و «شهر هرت» که پرفروش‌ترین آثار امسال بودند نیز به اکران خود ادامه داده و نمایش همزمان این چهار کمدی که جریان‌ساز هستند، می‌تواند اتفاق‌های بسیار خوبی را برای گیشه رقم بزند. ضمن اینکه طبق شنیده‌های خبرنگار ایرنا، قرار است از ابتدای پاییز، ۲ تا ۳ فیلم اجتماعی قدرتمند نیز به روی پرده بروند تا گیشه نیمسال دوم سینماهای کشور تضمین‌شده باشد.این اتفاق نه‌تنها حال سینما را بهتر کرده است، بلکه نشان‌دهنده وضعیت نسبتا مطلوب نشاط اجتماعی نیز خواهد بود و اینکه سینماها برخلاف تبلیغات گسترده خودی و غیرخودی که علیه ناامنی فضا، کیفیت پایین فیلم‌ها و ورشکستگی این صنعت صورت گرفت، توانستند به اماکنی امن، امیدآفرین و سرگرم‌کننده برای مردم تبدیل شوند و تنها طی ۱۶۰ روز که بخشی از آن با ماه‌های رمضان، محرم و صفر تلاقی پیدا کرده، به چنین استقبالی دست پیدا کنند.
سایه‌روشن امیدبخش سینمای ایران طی شش‌ماهه دوم امسال سبب شده آمار ۲۶میلیون مخاطب سال ۹۸، احتمالا برای امسال نیز محقق شده و با این روند، گیشه به بیش از ۱۰۰۰میلیارد تومان می‌رسد که به لحاظ روانی و اعتمادسازی، اتفاق‌های خوبی برای جامعه سینمایی کشور و فعالان آن رقم می‌زند. تمام این پارامترهای روشن را هم که کنار بگذاریم، این اتفاق در کنار تقویت زیرساخت‌هایی چون تعدد سالن‌های سینما و تقویت سالن‌های موجود به مدرن‌ترین تجهیزات روز سینما سبب می‌شود سینمای ایران در نزدیک‌ترین نقطه برای رسیدن به یک صنعت قرار گرفته و معادلات بسیاری را که تاکنون در قاموس سینمای ملی ما تجزیه نشده بود، پیش روی خود ببیند.
