به گزارش ایران اکونومیست، روزنامه وال استریت ژورنال در ارزیابی تبعات احتمال رسیدن دونالد ترامپ به دومین دور ریاست جمهوری آمریکا نوشته است: بیش از یک سال تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا باقی مانده است اما متحدان و دشمنان آمریکا در سراسر جهان شروع به اندیشه و حتی برنامهریزی برای بازگشت احتمالی دونالد ترامپ به کاخ سفید کردهاند.
از نظر بسیاری از کشورهای جهان احتمال شروع دومین دولت دونالد ترامپ منشا نگرانی است. همچنین متحدان آمریکا از پاریس تا توکیو، ترامپ را به عنوان یک رهبر دمدمی مزاج که علاقه کمی به ایجاد روابط بلند مدت با آنها در راستای مقابله با توسعه طلبی روسیه و چین دارد، تلقی میکنند.
برخی تحلیلگران میگویند، دولتهایی همچون پکن و مسکو مزایای بالقوهای در بازگشت ترامپ به قدرت میبینند و از نظر آنها ترامپ یک رهبر معاملهگر است که ممکن است مایل به انعقاد توافقاتی برای کاستن از تنشها در مناطق ملتهب جهان از اوکراین تا تایوان باشد.
چندین سیاستمدار ملیگرا و پوپولیست نیز از بلندپروازیهای ترامپ حمایت می کنند.
سیاستمداران و سیاستگذاران جهان میلی به مطرح کردن بیانیههای علنی که باعث خشم دولت فعلی آمریکا یا دولت بعدی این کشور شود، ندارند. اما مقامهایی که وال استریت ژورنال با آنها مصاحبه کرده، نظر خود را درباره تبعات بازگشت ترامپ به صحنه جهانی برای حوزه ژئوپلتیک جهان مطرح کردند.
یکی از گستردهترین نگرانیهای آنها این است که ترامپ باعث ایجاد یک جنگ تجاری جهانی شود. ترامپ در مقام نامزد ریاست جمهوری آمریکا تهدید به اعمال تعرفههای جدید بر همه کالاهای وارداتی به آمریکا – چه از کشورهای دوست و چه از کشورهای دشمن – کرده است. چنین اقدامی دارای ریسک پاشیدن بذر اختلاف در روابط بین دو سوی اقیانوس اطلس آن هم در زمان جنگ است.
ترامپ همچنین تهدید به خارج کردن آمریکا از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) کرده است؛ اخیرا «جان بولتون» مشاور امنیت ملی سابق آمریکا چنین اتفاقی را در صورت رسیدن دوباره ترامپ به ریاستجمهوری تقریبا مسلم دانست.
اخیرا تعدادی از دولتها نیز تمرکز شدیدی بر عرضه کمک نظامی به اوکراین در تدارک برای این احتمال که ترامپ در صورت رسیدن دوباره به ریاست جمهوری آمریکا حمایتهای واشنگتن از کییف را قطع کند، داشتهاند. اعضای گروه هفت نیز تلاش دارند توافقات دوجانبهای را با کییف با موضوع عرضه تسلیحات دارای استانداردهای ناتو منعقد کنند.
«بنیامین حداد» یک قانون گذار فرانسوی حزب «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه گفت: احتمال این که ترامپ دوباره در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود قوی است. این احتمال ما اروپاییها را مجبور میکند که هشدار را جدی گرفته و مسئولیت بیشتری متقبل شویم.
همچنان که روسیه در جنگی طولانی در اوکراین درگیر است، کرملین صبر کرده و امید دارد تا در صورت پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، آمریکا از کمک بهکییف عقب نشینی کند. همچنین به گفته تحلیلگران، در نتیجه رسیدن مجدد ترامپ به ریاستجمهوری، ممکن است پشتیبانی آمریکا از تایوان نیز در صورتی که پکن بر دریافت امتیازات تجاری تاکید کند، متزلزل شود.
«بانی گلیزر» مدیر برنامه هند-اقیانوسیه در انستیتوی «صندوق مارشال آلمان» در آمریکا بیان داشت: ترامپ برای متحدان آمریکا ارزش کمتری قائل است بنا براین پکن انتظار دارد در صورت رسیدن دوباره ترامپ به ریاست جمهوری ائتلافها و اتحادهای آمریکا در جهان متزلزل شوند و از فشارها بر چین کاسته شود.
یک چنین سناریویی متحدان آمریکا در حوزه اروپا و اقیانوس آرام را نیز نگران میکند.
دولت بایدن به سراغ یافتن متحد، تعمیق همکاریهای نظامی و همچنین کمک به ترمیم روابط بین ژاپن و کره جنوبی در آسیا رفته است. از طرفی واشنگتن میلیاردها دلار کمک تسلیحاتی و بشردوستانه را هم برای اوکراین فرستاده تا به کییف در میدان جنگ علیه روسیه کمک کند.
مقامات فرانسوی به متحدان اروپایی هشدار دادهاند، این قاره ملزم است در مواجهه با احتمال بازگشت ترامپ به قدرت به طور قابل توجهی تولید تسلیحات، از توپخانه گرفته تا سامانههای دفاع موشکی را افزایش داده تا بتواند به تنهایی از اوکراین حمایت کند.
فرانسه همچنان به همراه کشورهای حوزه شرق اروپا متحدان خود را تحت فشار قرار داده تا عضویت اوکراین را در ائتلاف ناتو بپذیرند؛ اقدامی که باعث ارائه ضمانتهای امنیتی به کییف شده اما در مقابل به میزان چشمگیری تنشها را با روسیه افزایش میدهد.
ماکرون اخیرا در مصاحبهای به مجله فرانسوی لوپوان گفت: ما و اوکراین از وجود دولتی در آمریکا که به ما کمک کرد خرسند بودهایم. آیا میتوانیم اجازه دهیم اوکراین شکست بخورد و روسیه برنده شود؟ خیر. ما باید به مرور زمان مقاومت کنیم.
بودجههای نظامی در سراسر این قاره در حال افزایش هستند و اروپا تلاش کرده تا جنگ افزارهای آمریکایی را کنار بگذارد.اخیرا یک ائتلاف از کشورها تحت رهبری آلمان قصد خود را برای صرف میلیاردها یورو برای خرید سامانههای دفاع موشکی پاتریوت از آمریکا و کنار گذاشتن سامانه پدافندی ساخت مشترک فرانسه، ایتالیا و انگلیس اعلام کردند که این باعث غافلگیر شدن ماکرون شد.
به گفته بایدن، ماکرون مدتها در اینکه انتخاب بایدن در سال ۲۰۲۰ به ریاستجمهوری آمریکا نشانه پایان دوره ترامپ است، تردید داشته است. بایدن تعریف کرد، زمانی که اولین بار در مقام رئیسجمهور آمریکا وارد محل برگزاری اجلاس سران گروه هفت شد، به همتایان خود اعلام کرد: «آمریکا بازگشته است» در حالی که ماکرون به او در جواب گفت: «تا کی؟» دفتر ماکرون البته از اظهارنظر درباره این گفته خودداری کرد.
ترامپ از طرفی وعده داده عوارض گمرکی گستردهای را اعمال کند و اخیرا در مصاحبهای اعلام کرد، در صورت رسیدن به ریاست جمهوری، تعرفه خودکار ۱۰ درصدی بر تمام کالاهای خارجی وارد شده به آمریکا وضع خواهد کرد.
ترامپ در این مصاحبه با فاکس بیزینس گفت: وقتی شرکتها می آیند و محصولات خود را به صورت انبوه به آمریکا وارد میکنند، باید به طور خودکار، فرضاً ۱۰ درصد مالیات بپردازند. من مایلم تعرفه ۱۰ درصدی برای همه اعمال شود.
اقتصاددانها به سرعت هشدار دادند که این تعرفه پیشنهادی ترامپ میتواند آتش جنگ تجاری جهانی را شعلهور کرده و قیمتها را برای مصرفکنندگان آمریکایی افزایش دهد. کاخ سفید از اظهارات ترامپ شدیدا انتقاد کرده و گفت، بایدن قویاً با این طرح مخالف است.
آلمان، قدرت اول اقتصادی اروپا، در تلاش برای اجتناب از غافلگیری ناشی از انتخاب ترامپ به ریاستجمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۶، بر ایجاد مجاری ارتباطی متمرکز شده است. دولت «آنگلا مرکل» صدر اعظم سابق آلمان در آن زمان در واکنش به طرح واشنگتن برای وضع تعرفههای تجاری علیه آلمان و دیگر کشورهای اروپایی تلاش سختی کرد تا به کاخ سفید دسترسی پیدا کند و سپس روابط ترامپ و مرکل به سرعت تیره شد.
اعضای اصلی سه حزب ائتلاف حاکم متعلق به «اولاف شولتس» صدراعظم آلمان، از زمان به قدرت رسیدن این ائتلاف در اواخر سال ۲۰۲۱ بین دو سوی اقیانوس اطلس در رفت و آمد بوده و با مقامات جمهوریخواه و معتمدان ترامپ دیدار کردند. «ولفگانگ اشمیت» یکی از دستیاران کلیدی شولتس، مرتبا به واشنگتن سفر و با چهرههای کلیدی جمهوریخواهان ارتباط برقرار کرده است. در ماه سپتامبر، «آنالنا بربوک» وزیر امور خارجه آلمان نیز سفری ۱۰ روزه به ایالات متحده، شامل سفری مفصل به تگزاس، یکی از پایگاههای حمایتی جمهوریخواهان داشت تا با مقامات حزب آشنایی پیدا کند.
برخی از دولتهای جهان از احتمال بازگشت ترامپ استقبال میکنند. «ویکتور اوربان» نخستوزیر مجارستان که رابطه دوستانهای با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه داشته و با ارسال تسلیحات غربی به اوکراین مخالف بوده، بارها گفته امیدوار است ترامپ حتی در شرایط فعلی که با معضلات حقوقی فزاینده دست به گریبان است در انتخابات بعدی آمریکا پیروز شود. اوربان در این راستا در پستی در رسانههای اجتماعی خطاب به ترامپ نوشت: به مبارزه ادامه دهید، آقای رئیسجمهور! ما با شما هستیم.
ترامپ در قبال چین نیز کسی است که جرقه تنشهای تجاری با آمریکا را زد، در حالی که به دنبال ریاستجمهوری جو بایدن دورنمای بازگشت به دوران روابط سابق دو کشور، یعنی دوران حمایت بسیاری از سیاستگذاران آمریکا از تجارت آزاد با چین بر مبنای باور به تاثیر آن بر لیبرال ساختن این کشور، مطرح شد.
اما دولت بایدن نشان داد بخش عمده سیاستهای سختگیرانه رئیسجمهور سابق در قبال چین را حفظ میکند، به عنوان مثال تعرفهها همچنان حفظ شد، محدودیتها بر شرکتهای حوزه تکنولوژی چین حتی گسترش یافت و سال گذشته میلادی شامل ممنموع شدن فروش تجهیزات ساخت چیپست و نیمه هادیها به چین نیز شد.
«ماری گلگر» یک استاد علوم سیاسی دانشگاه میشیگان آمریکا اظهار کرد: ترامپ جنگ تجاری را علیه چین کلید زد در حالی که بایدن سیاستهای مربوط به این جنگ را به شکل موثرتری اجرا کرده و توانست متحدانی مهم را که ترامپ پس زده بود، با خود همراه کند.
کره جنوبی و ژاپن در سال جاری میلادی ورق را در رابطه با سالها مشاجره خود بر سر مسائل تاریخی برگردانده که این همکاری نظامی عمیقتر با واشنگتن را میسر ساخت.
«یون سوک یول» رئیسجمهور کره جنوبی زمانی که در ماه آوریل سفری رسمی به آمریکا و بازدید از کاخ سفید داشت و همچنین در سفر اخیرش به کمپ دیوید، با بایدن روابط شخصی برقرار کرد. این برخلاف مواضع ترامپ است که از سئول به خاطر هزینه نکردن کافی برای ۲۸۵۰۰ سرباز آمریکایی مستقر در کره جنوبی انتقاد میکرد. ترامپ حتی پیشنهاد داد از تعداد سربازان آمریکایی در کره جنوبی کاسته شود.
«یوریزومی واتانابه» یک دیپلمات ژاپنی سابق گفت انتظار دارد در صورت اقدام قاطع ترامپ در راستای فروکاستن از تنشها با چین، میزان حمایت ژاپنیها از او افزایش یابد.
از طرفی در منطقه غرب آسیا نیز سران عربستان و رژیم صهیونیستی ارزیابی میکنند که آیا تداوم ریاست جمهوری بایدن باعث ایجاد وضعیت بهتری برای فرآیند برقراری روابط دیپلماتیک بین آنها میشود یا رسیدن ترامپ به ریاستجمهوری؟ هر چند آنها روابط سردی با بایدن داشتهاند اما این احتمال را مد نظر دارند که احتمالا بایدن در موضع بهتری نسبت به ترامپ برای منعقد ساختن توافقی بین آنها قرار دارد.
ترامپ در میان اسرائیلیها محبوبیت بیشتری داشته و با کابینه «بنیامین نتانیاهو« نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز که خودش را راستگراترین و مذهبیترین نخستوزیر این رژیم میداند همراستاتر است اما ترامپ بعد از آنکه نخست وزیر رژیم صهیونیستی به بایدن پیروزی در انتخابات ۲۰۲۰ را تبریک گفت، در انتقاد از نتانیاهو در آمد.