به گزارش ایران اکونومیست، روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز نوشت، تحلیلگران میگویند، پکن و مسکو قصد دارند با برپایی بزرگترین رزمایش دریایی و هوایی مشترک خود از شراکت نزدیکشان برای قدرتنمایی نسبت به کشورهای دیگر استفاده کنند.
این رزمایش تحت عنوان رزمایش "تعامل شمالی ۲۰۲۳" روز دوشنبه در دریای ژاپن آغاز شد. این رزمایش بخشی از برنامه مانورهای مرتب نظامی سالانه ارتش چین شامل مجموعه مانورهای برگزار شده در حوزههای فرماندهی این ارتش است. مشخص نشده که این رزمایش چقدر طول میکشد. اما به نوشته فایننشال تایمز، تحلیلگران و مقامهای دولتهای دیگر میگویند، روسیه و چین با برگزاری این رزمایش در آبهای میان ژاپن و روسیه و شبهجزیره کره میخواهند از شراکت نظامی خود که هر چه نزدیکتر میشود برای قدرتنمایی علیه کشورهای دیگر استفاده کنند.
چین دو ناوشکن، دو ناوچه و یک کشتی تدارکاتی و همچنین بزرگترین هواپیمای ترابری ارتش آزادیبخش خلق خود یعنی هواپیمای Y-۲۰، جنگندههای J-۱۶، هواپیمای کنترل و هشدار اولیه و بالگرد از مدل Z-۲۰ که معادل چینی بالگرد بلک هاوک آمریکا است را برای این رزمایش به خدمت میگیرد. روسیه هنوز اطلاعات ادوات شرکتکننده خود در این رزمایش را منتشر نکرده است. بر اساس اعلام وزارت دفاع چین، قوای روس شرکتکننده در رزمایش شامل نیروهای هوایی و دریایی نیز هستند. وزارت دفاع چین چند روز پیش اعلام کرد تمرکز این رزمایش بر "حراست از خطوط ارتباط دریایی استراتژیک" و "تقویت قابلیت هر دو طرف برای حفاظت مشترک از صلح و ثبات منطقه در هنگام دست و پنجه نرم کردن با چالشهای امنیتی مختلف" است.
به نوشته فایننشال تایمز، مقامهای ژاپنی و تایوانی گفتند، این رزمایش و تحرکات فزاینده نظامی روسیه در آبها و حریم هوایی شرق آسیا این نگرانی را برای آنها ایجاد کرده که نیروهای هوایی و دریایی روسیه و چین به زودی دست به اجرای منظم گشتزنیها در این منطقه بزنند. لی شانگفو، وزیر دفاع چین در ماه جاری میلادی به دریادار نیکولای یومنوف، فرمانده نیروی دریایی روسیه گفت، دو طرف باید رقابتها، مانورها و گشتزنیهای مشترک را به طور منظم سازماندهی کنند. آلکساندر کورولف، کارشناس روابط امنیتی چین و روسیه در دانشگاه نیو ساوث ولز شهر سیدنی گفت: این مانورها از جنبه تاکتیکی مانورهایی از پیش برنامهریزیشده هستند، اما از نظر سیاسی، پیام آنها بیش از این است. دو کشور چندین دهه است که روابط نظامی خود را تقویت کردهاند، اما همکاری آنها پس از حمله روسیه به اوکراین سرعت بیشتری یافته است.
کورولف اظهار کرد: "نمیتوان این را نادیده گرفت که اکنون این مانورها جنبه هر چه تحریکآمیزتری مییابند چون در حال نزدیکتر شدن به مناطق حساس و مورد مناقشه هستند."
ارتشهای چین و روسیه از سال ۲۰۰۵ مانورهای نظامی مشترک را به اجرا در آوردهاند. این رزمایشها در ابتدا در چارچوب مانورهای نظامی سالانه کلیتری که توسط سازمان همکاری شانگهای، سازمانی متشکل از چند کشور حوزه آسیای مرکزی، برگزار میشد بودند اما از سال ۲۰۱۲ شکل مانورهای صرفا دوجانبه را به خود گرفتند. ارتش آزادیبخش خلق چین در سال ۲۰۱۸ شرکت در یک سری رزمایشهای سالانه ارتش روسیه را شروع کرد.
در سال ۲۰۲۱ هم نیروهای روس برای اولین بار در یک رزمایش عادی سالانه ارتش آزادیبخش خلق چین شرکت کردند؛ برخی کارشناسان نظامی گفتند، این رخداد نشان داد، روابط دو ارتش از سطح مبادلات صرفا دوستانه به سمت ایجاد قابلیت همکاری مشترک حرکت کرده است. این رزمایش در شمال غربی چین و در عمق داخلی این کشور و دور از نواحی مرزی مورد مناقشه برگزار شد و تنها یگانهایی از نیروی زمینی ارتش روسیه در آن شرکت کردند اما در رزمایش بزرگ مشترک این هفته آنها برای اولین بار نیروهای دریایی و هوایی روسیه شرکت دارند و همچنین روسیه در حوزه محل اجرای این رزمایش اختلافات ارضی دارد. به ادعای فایننشال تایمز، این دو ارتش به دنبال ایجاد حضوری دائمی در آبها و حریم هوایی شرق آسیا، جایی که در آن تنشهای ژئوپلتیکی بالایی هست، هستند.
در ماه ژوئن نیز بمبافکنهای چینی و روسی مشترکا در حریم هوایی دریای ژاپن و دریای چین شرقی، دو دریایی که پکن در آنها با توکیو اختلافات سرزمینی دارد، گشتزنی کردند. ژاپن و کره جنوبی در واکنش به ورود قوای روسیه و چین به مناطق شناسایی پدافند هوایی آنها، جنگنده خود را به پرواز درآوردند.
این ششمین گشتزنی مشترک بمبافکنهای دو کشور از سال ۲۰۱۹ در این منطقه محسوب میشود. اواخر ژوئن و اوایل ژوئیه، دو ناوچه روس از آبهای میان ساحل شرقی تایوان و جنوب غربیترین جزیره ژاپن عبور کرده و سپس با گذر از نزدیکی اوکیناوا به سمت شمال رفتند. ارتش ژاپن مشهور به نیروهای دفاع شخصی ژاپن این تحرک را از نزدیک رصد کرد. یک مقام ارشد دولت ژاپن مدعی شد: حمله روسیه به اوکراین هرگونه توهم توکیو درباره اینکه روابطی را با همسایه شمالی خود برای ایجاد تعادل در برابر چین توسعه دهد از بین برد. این رزمایش اخیر دو کشور ثابت میکند که ما اکنون در دو جبهه با تهدید مواجه هستیم.
ژاپن در سند استراتژی امنیت ملی خود که در دسامبر سال گذشته به تصویب رساند، ادعا میکند، چین در حال تقویت روابط استراتژیک خود با روسیه و تلاش برای به چالش کشیدن نظم بینالمللی است. در این سند آمده است: "این دو کشور با ادامه مانورها و رزمایشهای مشترک همچون تحرکات مشترک کشتیهای نیروی دریایی خود و پروازهای مشترک بمبافکنهایشان در مجاورت ژاپن، هماهنگی نظامی خود را افزایش دادهاند. فعالیتهای خارجی و نظامی روسیه و دیگر فعالیتهایش در حوزه هند-اقیانوسیه، از جمله در نزدیکی ژاپن در کنار هماهنگی راهبردی آن با چین، نگرانیهای امنیتی شدیدی ایجاد میکنند."
کارشناسان نظامی چین از همکاری رو به رشد کشورشان با روسیه به عنوان پاسخ به هژمونی آمریکا و فشارهای ناتو دفاع میکنند. یک کارشناس استراتژی دفاعی چین در آکادمی علوم نظامی در شهر پکن که نامش را فاش نکرد گفت: "هر دو کشور ما در معرض چالشهایی برای منافع امنیتی مشروع خود هستیم." این کارشناس افزود که اقدام ناتو برای شبیهسازی جنگ هوایی با روسیه در ضمن برگزاری اجلاس اخیر این گروه، نگرانیها را در چین در مورد خطرات شبکههای ائتلافی آمریکا تقویت کرده است. وی گفت: "آمریکا همواره از بازداشتن چین از طریق همکاری با متحدانش صحبت میکند. بگذارید آنها ببینند ما هم دوستانی داریم."