جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات با 1+5 در مسکو بسته پیشنهادی خود را در قالب فایل پاورپوینت به طرف غربی ارائه کرد که متن آن به شرح زیر است:
واقعیتهایی درباره مذاکرات هستهای ایران با 1+5
3 جولای 2012
به نام خداوند بخشنده مهربان
چارچوبی برای گفت‌وگوی جامع و هدفمند در راستای همکاری طولانی مدّت بین 7 کشور
- الف: اصول راهنما
طرفین در خصوص موارد زیر توافق و تاکید کنند:
１- حسن نیت؛
２- روحیه همکاری؛
３- احترام متقابل؛
４- اجتناب از اقداماتی که ناقض حسن نیت، روحیه همکاری و احترام متقابل باشند؛
５- اولویت بخشیدن به مسائل مربوط به منافع دوجانبه؛
６- درنظر گرفتن NPT به عنوان اساس گفت‌وگوها؛
７- تعهد به حقوق و تعهدات مشخص شده در NPT و
８- اجتناب از پیش شرط‌ها و موافقت برای ادامه گفتگوهای طرفین در فرایند جدیدی که [حائز ویژگیهای زیر باشد]:
1) جامع؛
2) طولانی مدت؛
3) پایدار؛
4) مورد توافق هر دو طرف؛
5) سازنده؛
6) دارای اقدامات ملموس؛
7) مبتنی بر رویکرد قدم به قدم؛ و
8) بر اساس اقدام متقابل باشد.
- ب) اهداف
１- بازگرداندن پرونده ایران در شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام به حالت عادی با لغو کامل تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه شورای امنیت علیه ایران.
２- دادن اطمینان و ضمانت به جمهوری اسلامی ایران برای برخورداری عملی ایران از تمامی حقوق هستهای [خود] درچارچوب NPT و قوانین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در ازاء اجرای تعهدات پادمانی آن (آژانس) [از طرف ایران].
３- دست‌یابی به همکاری هستهای پایدار برای انتقال فناوری‌های پیشرفته.
４- منعقد کردن توافقی همه‌جانبه درباره تعهدات جمعی در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و همکاری‌های بین‌المللی.
- ج) موضوعات
موضوعات هستهای
موضوعات غیرهسته‌ای
-د) ساختار و روند
１- زمان‌بندی:
• جلسه (هایی) بین دکتر سعید جلیلی و خانم اشتون و نمایندگان شش کشور: هر سه ماه.
• جلسه (های) سطح کارشناسان بین هفت کشور، به ریاست معاونین دکتر جلیلی و خانم اشتون: قبل از هر نشست اصلی
２- دستور کار:
• ترکیب مجموعه‌ای از موضوعات هستهای و غیرهسته‌ای بر اساس اولویت‌های پیشنهادی جلسات معاونین
３- دستورکار جلسه مسکو: طرح‌های پیشنهادی جمهوری اسلامی و طرح پیشنهادی 1+5 که در خلال جلسه بغداد مطرح شدند
- ه) گامهای متقابل
به منظور تحقق بخشیدن به اهداف مذکور و به خاطرِ:
اول، هموار کردن مسیر موفقیت گفتگوها از لحاظ حقوقی و فنّی به نحوی که تعهدات و حقوق مشروع و قانونی را زیر پا نگذارد؛
دوم، تعیین گامهای دو جانبه و توافق بر سر آنها به گونه‌ای که بتواند پیامد نهایی فرایند گفت‌وگوها (یعنی عادی کردن پرونده هستهای ایران در شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکّام، همراه با لغو تمامی تحریم‌های شورای امنیت و سایر تحریم‌ها) را تعیین کند؛
سوم، تسهیل و تسریع ارائه تعریف از «گامهای اعتماد‌ساز متقابل» و «گزینه‌های مطلوب برای همکاری» در زمینه مسائل هستهای و غیرهسته‌ای؛
طرفین خود را متعهد خواهند دانست تا:
１- گامهای اعتماد‌ساز متقابل را به نحوی «همزمان»، «معادل» و «متوازن» تعریف و اجرا کنند و
２- به حقوق و تعهدات در نظر گرفته شده در NPT متعهد بمانند.
بنابراین هیچ توافقی نباید و نمی‌تواند حقوق و تعهدات در نظر گرفته شده در NPT را تضعیف کند و یا به گونه‌ای تفسیر شود که آنها را محدود و یا زایل کند.
- الف) موضوعات هستهای
گام اول: دستورالعمل‌ها
آغاز همکاری و گامهای متقابل به زمینه‌ای مناسب و چشم‌انداز روشنی از فرایند کار نیاز دارد. در چنین زمینه‌ای، گواهی طرفین به [پایبند ماندن آنها به] مطالبات یکدیگر، نشان‌دهنده تعهد لازم برای اتمام فرایند گفتگوهاست.
• جمهوری اسلامی ایران بار دیگر به تعهدات خود بر اساس NPT تأکید کرده و بر اساس فتوای رهبر عالیقدر خود علیه تسلیحات هستهای، مخالفت خود را با چنین سلاح‌هایی اعلام کند.
• 5+1 بر اساس بند 4 NPT، حقوق هستهای ایران، به خصوص فعالیتهای غنی‌سازی آن را به رسمیت بشناسد و آن را به طور صریح اعلام می‌کند.
گام دوم: اقدامات شفاف‌سازی
جمهوری اسلامی ایران، کما فی السابق، همکاری گسترده خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در چارچوب تعهدات پادمانی و قانونی آن ادامه خواهد داد. از آنجا که درباره فعالیتهای هستهای سابق ایران، اتهامات و ابهامات بی‌اساسی مطرح شده است، از ایران خواسته می‌شود خارج از تعهدات قانونی خود به چنین ادعاهایی پاسخ دهد؛
• جمهوری اسلامی ایران به گونه‌ای شفاف، با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مورد وجود «جنبه‌های نظامی احتمالی» در برنامه هستهای خود همکاری خواهد کرد.
• 5+1 در راستای شفاف کردن مقاصد خود، تمامی تحریم‌های یکجانبه و چندجانبه علیه ایران را (خارج از چارچوب شورای امنیت) فسخ خواهد نمود.
گام سوم: گامهای اعتمادسازی
فعالیتهای غنی‌سازی جمهوری اسلامی ایران که سوخت غنی‌شده مورد نیاز راکتور هستهای تهران را تأمین می‌کنند، دائماً تحت نظارت بازرسان و دوربین‌های آژانس قرار دارند. از جمهوری ایران خواسته شده است اقدامات اعتماد‌ساز بیشتری در این باره انجام دهد، گرچه ایران تعهد بیشتری در این خصوص ندارد؛
• جمهوری اسلامی ایران برای تأمین سوخت غنی‌شده مورد نیاز برای رآکتور هستهای تهران با 1+5 همکاری خواهد نمود.
• 5+1 به خاطر ایجاد اعتماد در زمینه مقاصد خود، تحریم‌ها را لغو و پرونده هستهای ایران را از دستور کار شورای امنیت سازمان ملل خارج خواهد کرد.
گام چهارم: تقویت همکاری در زمینه منافع دو جانبه
طرفین به منظور افزایش اعتماد و اطمینان و محقق کردن منافع یکدیگر موافقت خواهند کرد تا همکاری‌های خود در موضوعات زیر را آغاز کرده و آنها را افزایش دهند:
• اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران: طراحی و ساخت نیروگاه‌های هستهای و رآکتورهای تحقیقاتی
• اولویت‌های 1+5: رآکتورهای تحقیقاتی آب سبک، ایمنی و امنیت هستهای، همجوشی هستهای
گام پنجم: تقویت همکاری‌های مشترک
طرفین در راستای هدف گسترش دادن ابعاد اطمینان و اعتماد خود و انجام دادن فعالیت‌هایی در زمینه منافع مشترکشان در حوزه‌های غیرهسته‌ای، توافق خواهند کرد تا همکاری‌های خود را در موضوعات زیر آغاز کنند؛
• اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران: موضوعات منطقه‌ای به خصوص سوریه و بحرین
• اولویت‌های 1+5: مبارزه با راهزنان دریایی و مواد مخدر
بررسی و ارزیابی طرح پیشنهادی 1+5
بعضی از گزاره‌های موجود در طرح پیشنهادی 1+5، نادرست؛ بعضی از آنها مبهم؛ بعضی مغایر با اسناد بین‌المللی و بعضی با واقعیت ناهمخوان هستند:
- الف) "متوقف کردن تمام فعالیتها در فردو، از جمله غنی‌سازی 5% و 20%ـ هردوـ و نصب سانتریفیوژهای بیشتر و قطعات یدکی بیشتر برای سانترفیوژها "
• نکات:
• فعالیتهای غنی‌سازی 5 درصد و نصب سانترفیوژهای بیشتر و قطعات یدکی آنها ارتباط مشترکی با غنی‌سازی 20 درصد ندارند.
• در فردو فعالیتهای دیگری جریان دارند که مربوط به غنی‌سازی 20 درصد نیستند.
-ب) " منتقل کردن اورانیوم غنی‌شده 20 درصدی به یک کشور سوم تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی"
• نکات:
• بین انتقال مواد خام 20 درصدی به خارج از کشور و غنی‌سازی 20 درصدی ارتباطی وجود ندارد. تمام مواد خام، تحت «نظارت»، «مجوز» و «بازرسی‌های سرزده» آژانس هستند.
• ارتباطی بین انتقال مواد خام 20 درصدی به خارج از کشور و غنی‌سازی وجود ندارد، چرا که قرار است مواد خام مورد نظر در آنجا تحت نظارت آژانس باشند، که این امر در همین ایران رعایت می‌شود.
- ج) " تعطیل کردن تأسیسات فردو نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه این تأسیسات برای استفاده‌های نظامی درنظر گرفته شده‌اند را رفع خواهد کرد."
• نکات:
• این تأسیسات، پایگاه نظامی نیستند و دلیلی برای نگاه اینچنینی به آن وجود ندارد.
• از هیچکدام از تجهیزات و لوازم به کار رفته در این تأسیسات و به خصوص از تجهیزات مربوط به جمع‌آوری مواد غنی‌شده در آن، نمی‌توان برای جمع‌آوری مواد غنی‌شده در سطح بالا استفاده کرد؛ نه طراحی و نه سیستم آن نیز چنین قابلیتی ندارند.
• مدیر کل آژانس به صراحت تأیید کرده است که تمام تجهیزات و فعالیتهای فردو برای اهداف صلح‌آمیز بوده و تحت نظارت آژانس هستند.
- د) "دغدغه‌های... مربوط به تأسیسات فردو... زیرا این تأسیسات در داخل پایگاهی نظامی واقع شده است."
• نکات:
• این تأسیسات در پایگاه نظامی واقع نشده است.
• محدودیتی برای دسترسی قانونی بین‌المللی به این تأسیسات (دسترسی آژانس) وجود ندارد.
- ه) "دغدغه‌های... مربوط به تأسیسات فردو...؛ زیرا این تأسیسات به شدت حصاربندی شده‌اند."
• محافظت از تأسیسات هستهای نه تنها مجاز، بلکه ضروری است.
• مکانیسم‌های تعریف‌شده بین‌المللی برای امنیت هستهای، بر نیاز به محافظت شدید از تأسیسات هستهای تأکید می‌کنند.
• تهدیدهای دائمی علیه این تأسیسات و تأسیسات غنی‌سازی و تهدیدهای مداومی که علیه دانشمندان هستهای وجود دارد ـ که همگی نقض منشور سازمان ملل و قطعنامه‌های آن هستند ـ امنیت بیشتر این تأسیسات را ایجاب می‌کند.
• در شرایطی که ما با تهدیدهای دائمی مواجه هستیم لازم است تأسیسات بنیه‌داری داشته باشیم تا بتوانیم از فعالیتهای غنی‌سازیمان محافظت کنیم.
- و) "دغدغه‌های... مربوط به تأسیسات فوردو...، زیرا آنها برای اهداف تجاری، بسیار کوچک هستند."
• تأسیسات فردو هرگز برای اهداف تجاری ساخته نشده‌اند
• هدف اصلی تأسیسات فردو، محافظت از آن در برابر تهدیدها است، امّا از آن برای غنی‌سازی 20 درصد، فعالیتهای تحقیق و توسعه، آزمایشگاه، انبارهای ذخیره و غیره نیز استفاده می‌شود.
• در شرایطی که ما با تهدیدهای دائمی مواجه هستیم لازم است تأسیسات بنیه‌داری داشته باشیم تا بتوانیم از فعالیتهای غنی‌سازیمان محافظت کنیم.
- ز) "توافق درباره این موارد به هم مرتبط (متوقف کردن، تعطیلی، انتقال) ضروری است"
نکات:
• تعطیلی تأسیسات فوردو هیچ ارتباطی با [غنی‌سازی] 20 درصد ندارد، چرا که در این تأسیسات فعالیتهای مختلفی غیر از تولید مواد خام 20 درصدی انجام می‌شوند.
• انتقال مواد خام به بیرون از کشور ارتباطی با غنی‌سازی 20 درصدی ندارند زیرا تمام مواد خام در ایران تحت نظارت آژانس هستند، آژانس آنها را مهر و موم کرده و بازرسان آژانس از آنها بازرسی سرزده به عمل می‌آورند.
- ح) "1+5 با ایران همکاری کرده و برای رآکتور تحقیقاتی تهران مجتمع سوخت هستهای فراهم خواهد کرد."
نکات:
• چند ماه پیش ایران صفحه سوختهای تولید داخلی خود را داخل رآکتور تحقیقاتی تهران قرار داد. بنابراین همکاری 1+5 برای "فراهم آوردن صفحات سوختی برای رآکتور تحقیقاتی تهران» با نیازهای واقعی و ضروریات متناسب با زمان ایران، تناسب ندارد.
ط) " با فراهم آوردن سوخت برای رآکتور تحقیقاتی تهران، توجیهی برای تولید بیشتر مواد 20 درصد نیست.»
نکات:
• ادامه غنی‌سازی 20 درصدی به منظور تولید سوخت مورد نیاز رآکتور تحقیقاتی تهران ظرف چند سال آینده؛
• در نظر گرفتن میزانی از مواد 20 درصدی که به خاطر مسائل فنّی نظیر آزمایش‌های غیرمرتبط ازچرخه خارج می‌شوند؛
• تأمین سوخت مورد نیاز حداقل 4 رآکتور تحقیقاتی دیگر به خاطر گستردگی قلمرو سرزمین ایران و عمر کوتاه ایزوتوپ‌های دارویی،
• حق جمهوری اسلامی ایران برای فروش صفحات سوختی به کشورهای دیگر.
- ی) " گروه 3+3 (1+5)، از هیئت «همکاری فنّی آژانس» برای حفظ امنیت رآکتور تحقیقاتی تهران و به روز کردن آن حمایت خواهد کرد."
- " گروه 3+3 می‌تواند پروژه‌های هیئت همکاری فنی آژانس را مورد بررسی قرار دهد... و به این هیئت آژانس توصیه‌هایی درباره آغاز مجدد بعضی از آنها ارائه دهد."
• همکاری فنی آژانس با ایران در زمینه فعالیتهای هستهای صلح‌آمیز ایران، یکی ازتعهدات آژانس در قبال ایران بوده و حق ایران به عنوان یکی از کشورهای عضو آژانس و NPT محسوب می‌شود.
• ایران اعلام می‌کند حاضر است در صورت نیاز سایر کشورها، تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری خود در حوزه امنیت رآکتورهای تحقیقاتی را با نظارت آژانس در اختیار آنها قرار دهد.
- ک) " گروه 3+3، از هیئت «همکاری فنّی آژانس» برای حفظ امنیت رآکتور تحقیقاتی تهران و به روز کردن آن حمایت خواهد کرد."
- " گروه 3+3 می‌تواند پروژه‌های هیئت همکاری فنی آژانس را مورد بررسی قرار دهد... و به این هیئت آژانس توصیه‌هایی درباره آغاز مجدد بعضی از آنها ارائه دهد."
نکات:
• رنگ و بوی سیاسی دادن به همکاری فنی آژانس، با شأن آژانس و جایگاه تخصصی آن مغایرت دارد.
• به موجب بند 4:2 پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهای (NPT)، کشورهای 1+5 ملزم به تبادل تجهیزات، مواد خام و اطلاعات علمی با ایران، تا آخرین حد ممکن می‌باشند.
- ل) " 3+3 بسته مفصلی ... به منظور تآمین ایزوتوپ‌های دارویی لازم برای بیماران سرطانی در ایران تدارک دیده است"
- " برای اینکه.... 3+3 از عدم نقص در درمان‌های بیماران سرطانی شما مطمئن شود.
- " آمریکا آماده است تا ... اجازه دهد بازرسی‌های مرتبط با ایمنی و تعمیرات هواپیماهای تجاری در ایران انجام شوند."
نکات:
• تأمین ایزوتوپ‌های بیماران، درمان بیماران سرطانی و تعمیر هواپیماهای تجاری و فراهم کردن قطعات یدکی آنها جزو حقوق اساسی بشر هستند و آمیخته کردن آنها با بحث‌های سیاسی اهداف غیرسازنده طرف مقابل را نشان می‌دهد.
- م) " 3+ 3 با ایران همکاری خواهد کرد تا عناصر سوختی لازم برای رآکتور تحقیقاتی تهران را فراهم آورد."
- " گروه 3+3، از هیئت «همکاری فنّی آژانس» برای حفظ امنیت رآکتور تحقیقاتی تهران و به روز کردن آن حمایت خواهد کرد."
- " آمریکا آماده است تا ... سیاستهای تحریم خود را تعدیل کند..."
- " گروه 3+3 می‌تواند پروژه‌های هیئت همکاری فنی آژانس را مورد بررسی قرار دهد... و به این هیئت آژانس توصیه‌هایی درباره آغاز مجدد بعضی از آنها ارائه دهد."
نکات:
• بدون توجه به مفاد پیشنهادات بالا به عنوان گامهای دو جانبه 1+5، باید گفت:
• اولا، استفاده از عناوینی کلّی نظیر «همکاری»، «حمایت»، «تعدیل»، «بررسی» و «توصیه» در این پیشنهادات، با اهداف اساسی همان طرحی که [به زعم شما] « در مرحله اول اطمینان و اعتمادایجاد می‌کند»، در تناقض است؛
• ثانیا، پیشنهادات بالا با درخواستهایی نظیر «توقف غنی‌سازی»، «انتقال مواد خام» و «تعطیلی فوردو» سازگار نیستند.
• سوماً، این طرح با در نظر گرفتن سبقه و تاریخچه نگرش کشورهای غربی درباره مسئله هستهای ایران، به عدم اعتماد و تردید طرف ایرانی دامن زده و آن را تشدید خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری فارس
