ایران، ارزان برای توریست‌ها گران برای مردمش

دیروز برخی خبرگزاری‌ها تیتر کرده بودند که «تهران دهمین شهر ارزان دنیاست». این تیتر با گمان عمومی همخوانی ندارد  و هر فردی با مشاهدات عینی خود چنین چیزی را باور نمی‌کند، زیرا بسیاری معتقدند تورم بالای ٤٠‌درصد سال‌های اخیر آن‌قدر شرایط را برای زندگی سخت کرده است که تهران نمی‌تواند چنین رتبه‌ای را داشته باشد.

شهروند در ادامه نوشت: برای درک بهتر هر مخاطبی به سمت این خبر می‌رفت تا بداند جریان چیست و بر چه پایه‌ای چنین تیتری زده شده است. اصل خبر را یکی از نشریات معتبر اقتصادی جهان منتشر کرده است اما مضمون این خبر با چیزی که خواندید اصلا همگون نبود و در ایران برای سفیدنمایی موضوعی مشهود، برداشتی زیرکانه شده بود. چرا که ارزانی مذکور تهران در لیست ده‌تایی اکونومیست برای کسانی بررسی شده بود که با دلار در این شهر قصد هزینه کردن داشتند و این بدان معناست که هزینه‌های ریالی برای واردات دلاری، تهران و ایران را در ردیف گران‌ترین شهرهای جهان برای مردمش قرار می‌دهد.

ششم اکتبر نشریه اقتصادی اکونومیست فهرستی از ١٠ کشور ارزان جهان را منتشر کرد که به نوعی لیستی از اقتصاد‌های رنجور و تورم زده بود. این گزارش براساس آمارهای ارایه شده توسط گزارش شاخص هزینه زندگی ٢٠١٤ واحد اطلاعات اقتصادی اکونومیست منتشرشده و در آن هزینه‌های ١٦٠ خدمت و محصول (همه چیز از لباس گرفته تا قبض آب و برق) در نظر گرفته شده است.

بر همین اساس، ١٠ شهری که هزینه‌های زندگی در آن‌ها بسیار ارزان است انتخاب شده‌اند. نگاهی به این فهرست بسیار جالب است و اطلاعات جالبی را در بردارد. این شهرها به ترتیب از شماره ١٠ به یک عبارتنداز: تهران، جده، پاناماسیتی، کلمبو (سریلانکا)، بخارست، شهر الجزیره، کاتماندو (نپال)، دهلی‌نو، بمبئي و کراچی.

تمام این شهرها در کشورهایی قرار دارند که با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند و‌ درصد فقر بالاست. درهمه آنها مردم با تورم زیاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند و نرخ بیکاری نیز فراتر از حد انتظار است با این وجود به دلیل مناظر طبیعی و آثار تاریخی زیبا توریست‌های فراوانی را با جیب‌های پر از دلار به خود جذب می‌کنند.

یکی از شاخص‌های درنظر گرفته‌شده برای تهیه این فهرست، رده شهر در فهرست جهانی هزینه‌های زندگی است که در آن بهای کالاهای اصلی مانند هزینه‌های مداوم زندگی مانند قیمت نان،  یک لیتر بنزین و غیره که ارزش تمام آنها به دلار محاسبه می‌شود. غافل از آن‌که ارزش واحد پولی این کشورها در مقابل دلار بسیار ناچیز است.  بنابراین بهتر است برای مشخص شدن ارزان بودن یک شهر به شاخص قدرت خرید محلی مردم نگاهی بیندازیم. این شاخص برای مردم تهران ٢٧,٢٨ و شاخص قیمت مصرف‌کننده نیز ٥١.٥٨ است. در مقابل در زوریخ که گران‌ترین شهر دنیا به حساب می‌آید، شاخص قدرت خرید مردم محلی ١٢١.٣٧ و شاخص قیمت مصرف کننده ١٥٩.٥١‌درصد است. ارزش ریال نیز ٠.٠٠٠٠٣٧ دلار است. بنابراین تعجبی ندارد ایران مکانی ایده‌آل برای توریست‌های آمریکایی به شمار ‌رود.

همین امر درخصوص شهرهای دیگر نیز صادق است. بخارست پایتخت رومانی یکی از کشورهای اروپای شرقی است. این کشور که تندبادهای اقتصادی و سیاسی زیادی را پشت سر گذاشته، اقتصاد پررونقی ندارد و بارها در معرض دریافت وام از بانک مرکزی اتحادیه اروپا قرار داشته است. شاخص قدرت خرید محلی مردم بخارست ٢٦,٠٢ و شاخص قیمت مصرف‌کننده نیز ٥٤.٢٤ است. ارزش واحد پولی این کشور ٠.٢٨٦١٦٥ دلار است.

تمام این موارد درباره کراچی نیز صادق است. شاخص قدرت خرید محلی مردم این شهر ٢٧,١٧ و شاخص قیمت مصرف‌کننده آن ٣٦.٣٤ است. این کشور نیز با وجود مناظر طبیعی بسیار زیبا همیشه دستخوش تغییرات سیاسی و ناآرامی بوده است به همین دلیل هیچ‌گاه اقتصاد آن پیشرفت نکرده و هنوز هم کشاورزی‌محور است. گفتنی است ارزش روپیه پاکستان ٠.٠٠٩٧٥٧ دلار است.

در این میان تنها شهر استثنا جده است. این شهر واقع در عربستان‌ سعودی است که با توجه به نفت اقتصاد پررونق‌تری دارد. شاخص قدرت خرید محلی مردم این شهر ٦٦,٦٢ است که هرچند از کشورهای دیگر این فهرست بیشتر است اما در مقایسه با شاخص زوریخ فاصله زیادی دارد. شاخص قیمت مصرف‌کننده مردم آن نیز ٩٢.٢٤ است. ارزش واحد پولی آن نیز ٠.٢٦٦٥٣٥ دلار است. همه این موارد نشان می‌دهد این فهرست بیش از آن‌که به جاری بودن اقتصاد کشورها بپردازد، نوعی راهنما برای توریست‌هایی است که با دلار و یورو در جیب قصد تفریح دارند. اما گره همچنان پابرجاست و ساکنان این شهرها همچنان برای تهیه مایحتاج روزانه خود و تقسیم بودجه زندگی و تفریح با مشکل روبه‌رو هستند.