به گزارش ایران اکونومیست، بنابر اعلام ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات، محراب «زرین فام» مسجد جامع‌الراس (بالا سر) یکی از زیباترین عناصر معماری ایرانی ـ اسلامی موجود حرم عتیق بود که با گذشت قرن‌ها، قطعات زیادی از این اثر فاخر تخریب و مفقود شده بود.
این محراب به دست خاندان «ابی طاهر» از مشهورترین خانواده‌های هنرمند و استادکاران ایرانی در قرن هفتم و هشتم هجری شمسی در کاشان ساخته شده است. خاندان «ابی طاهر» محراب‌های زیادی را برای بقاء متبرکه مانند حرم امام رضا (ع) ساخته‌اند که برخی از آن‌ها امروز در موزه‌های ایران و جهان نگهداری می‌شوند.
برخی از مورخان ساخت مسجد جامع‌الراس را به «رضیه سلطان بیگم»، دختر شاه سلطان حسین صفوی که همسر نادرشاه بود، نسبت می‌دهند. مسجد جامع‌الرس یا مسجد ایلخانی در اقدامات عمرانی سال‌های اخیر و در سال ۲۰۰۵ میلادی، تخریب و با ادغام فضاهای غربی حرم، شبستان جدید و بزرگی ساخته شد.
در شبستان جدید برای حفظ موقعیت مکانی محراب قدیمی، محراب جدیدی از سنگ سفید ساخته و در همان مکان نصب شد. پس از آن ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات که احیاء، مرمت و بازسازی آثار هنری ایران در عتبات مقدس را از رسالت‌های خود می‌داند، با رایزنی با مسؤولان عراقی برای مرمت این اثر فاخر وارد شد.
علیرضا بهرمان از اعضای کارگروه حفظ و مرمت آثار تاریخی ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات، با بیان اینکه محراب زرین فام به دوره ایلخانی مربوط است، گفت: با حمایت ستاد بازسازی عتبات عالیات، پروژه مرمت «محراب زرین فام» حرم امام علی(ع) در نجف اشرف اجرا شد.
این استاد دانشگاه افزود: برای انجام پروژه مرمت، مطالعات تاریخی وسیعی صورت گرفت و توانستیم بر اساس مطالعات تطبیقی، شمایل اصلی محراب را استخراج و براساس آن قسمت‌های مفقودشده را طراحی کنیم.
بهرمان ادامه داد: با توجه به اینکه تکنیک‌های ساخت این محراب‌ها بر اثر گذر قرن‌ها، فراموش شده است، از اصول علمی روز برای مرمت این اثر استفاده شد.
محراب زرین فام پس از بازسازی و مرمت، با حضور کارشناسان بین‌المللی و سازمان یونسکو رونمایی شد و پس از تایید آیت‌الله سیستانی قرار است به موزه حرم مطهر علوی واقع در صحن و شبستان حضرت زهرا (س) منتقل شود.
