«بازار» نیاز به توجه دارد

به گزارش ایران اکونومیست، رصد میدانی بازار کالاهای اساسی حاکی از خلاهایی در برخی از بخش‌ها دارد. تعیین قیمت از سوی دولت و تعلل در این امر در برخی کالاها اعتراض بعضی تولیدکنندگان را به دنبال داشت. با توجه به اینکه معیشت مردم در این روزها تحت تأثیر افزایش قیمت‌ها قرار گرفته است قابل بین درآمد و نرخ تورم در جامعه موجب شده تا دولت به دنبال تثبیت قیمت‌ها بوده، امری که در شرایط فعلی اقتصاد کمی سخت به نظر می‌رسد.

در حال حاضر بر سر قیمت گندم، شکر، روغن، گوشت و حتی لبنیات گلایه‌هایی هم از سوی تولیدکنندگان و هم مصرف کنندگان وجود دارد که هر یک استدلال‌های خود را دارند. ورود دولت به بخش تولید و بازار سبب شده تا در یک دهه اخیر شاهد نا به سامانی در هر دو بخش باشیم و مساله تحریم این ضعف را بر ملاتر کرده است. کاهش حمایت‌های مالی دولت با عنوان جراحی اقتصادی به این موضوع دامن زد و در نهایت نتیجه آن کاهش تدریجی تولید و مصرف کالاهای اساسی در اقتصاد بیمار ایران شده است. در کنار این آشفتگی، همه گیر شدن تغییرات اقلیمی در جهان، کاهش سطح منابع آبی، بروز خشکسالی، شور شدن خاک و فرسایش اراضی کشاورزی معضلی مضاعف بوده که کشاورزی سنتی تأثیرات آنها را برای کشور دو چندان کرده است. استفاده از کود و آفت کش‌هایی که در جهان منسوخ شده و مخاطرات آنها بارها گوشزد شده، سعی در بارور کردن خاک داریم تا سیاست‌ها در امر تأمین امنیت غذایی محقق شود.

پیامدهای این دو معضل در آینده‌ای نه چندان دور ظهور و بروز کرده و ناچار به افزایش اعتبارات برای بخش‌هایی همچون وزارت بهداشت و درمان خواهیم بود.

آمار دقیق تولید محصولات کشاورزی در کشور مشخص نبوده زیرا به گفته وزیر پیشین وزارت جهاد کشاورزی، این وزارتخانه نابیناست. راه اندازی رصدخانه برای ارزیابی و پایش کشت در دستور کار قرار دارد اما جمع آوری داده‌ها زمان بر است. آمار تولید از ۹۵ تا ۱۳۰ میلیون تن در سال متغیر بوده که عنوان می‌شود از این حجم ۲۵ تا ۳۰ درصد تبدیل به ضایعات می‌شود. خلأ صنایع تبدیلی از چالش‌های پیش روی مدیریت وزارت جهاد کشاورزی است.

تأمین بازار کالاهای اساسی و حتی محصولات مصرفی غیرخوراکی سبب می‌شود تا آرامش نسبی در جامعه برقرار باشد. زمانی قدرت خرید اجازه تهیه هر محصولی در هر زمانی نمی‌دهد اما افراد اطمینان دارند کالا به اندازه کافی موجود است و هر زمان شرایط مالی فراهم شود می‌توانند آن را خریداری کنند. اما اگر در کنار کاهش قدرت خرید، موجودی کالاها در بازار نیز کاهش پیدا کند مدیریت این بی نظمی عواقبی به مراتب هزینه بر تر خواهد داشت.

در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی باید نسبت به برخی خلاءها در بازار کالاهای اساسی هوشمندانه‌تر عمل کرده و زودتر از آنکه موجودی برخی اقلام به کف نزدیک شود نسبت به تأمین آنها اقدام کند. ارزیابی میدانی و کوتاه از بازار کالاهای اساسی ضرورت‌های این بازار را در اختیار سیاست گذاران، تصمیم گیران و متولیان امر قرار خواهد داد.