این در حالی است که کارشناسان معتقدند اخبار مثبت درون گروهی
به‌خصوص در گروه‌هایی همچون پتروشیمی و خودرو این توانایی را دارد که در
جدال عوامل بنیادی و روانی، به کمک بورس آمده و اجازه ندهد روند حرکتی منفی
در این بازار تشدید شود. با این حال هنوز نگاه بازار به مذاکرات آینده
است. همزمان بازار ارز نیز با نوسان افزایشی روبه‌رو بوده‌است. وضعیتی که
فعالان بازار از آن به عنوان سرگیجه در بازار یاد می‌کنند.
جدال عوامل روانی و بنیادی در بورس تهران اولین روز معاملات بورس تهران دیروز در حالی با
ریزش شاخص روبه‌رو شد که درطول هفته قبل از آن اقبال به بازار با برخی
خوشبینی‌ها نسبت به مذاکرات همراه شده بود؛ هرچند با پایان یافتن مذاکرات و
انتشار برخی اخبار، هفته جدید با روند کاهشی توام شد.
بازار سهام
در حالی تحت تاثیر عوامل روانی قرار دارد که در طرف دیگر خوشبینی‌هایی نسبت
به عوامل بنیادی وجود دارد که همچنان پتانسیل‌های مثبت را تقویت می‌کند.
دیروز با پایان یافتن مذاکرات، بازار واکنش مثبتی نشان نداد. کارشناسان
واکنش‌های بازار به این شرایط را به دلیل پیشنگر بودن بورس نسبت به اتفاقات
پیش‌رو ارزیابی می‌کنند. مقامات وزارت خارجه با وجود تلاش‌ها و پیگیری‌ها
بر سر میز مذاکرات هسته‌ای، نتایج ملموسی از پیشبرد مذاکرات اعلام نکردند.
رئیس‌جمهور نیز در جمع رسانه‌های آمریکایی پیشرفت مذاکرات را کند ارزیابی
کرد.
بر این اساس دیروز شاخص کل بازار سهام با کاهش تقریبا 86 واحدی تا 71 هزار و
702 واحد پایین آمد. حجم معاملات دیروز با احتساب معاملات بلوکی و توافقی
357 میلیون سهم بود که نسبت به روز چهارشنبه هفته قبل 4درصد افزایش ثبت
کرده است. حجم معاملات دیروز به غیر از معاملات بلوکی و توافقی 319 میلیون
سهم به ارزش 763 میلیارد ریال بود. دیروز ارزش معاملات با احتساب معاملات
بلوکی البته تا 979میلیارد ریال رسید که نسبت به روزچهارشنبه افت 6درصدی
داشته است. بورس اوراق بهادار تهران در حالی دوران گذار از تطابق جدید خود
با متغیرهای واقعی اقتصاد و احتمالات آتی را می‌گذراند که فارغ از
تاثیر‌پذیری از روند مذاکرات ادامه‌دار هسته‌ای و واکنش به اخبار مختلف
مطرح شده در این زمینه در حاشیه نشست‌های سازمان ملل، سخنان تازه‌ای درخصوص
تعیین نرخ خوراک پتروشیمی‌ها توجه اهالی بازار سرمایه را دوباره به خود
جلب کرده است. شرکت‌های پتروشیمی به‌عنوان مهم‌ترین و قابل توجه‌ترین صنعت
بازار سرمایه به اخبار و تصمیمات دولت و مسوولان اجرایی کشور واکنش نشان
می‌دهند. گروه پتروشیمی تقریبا 25 درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص
داده است. بر‌اساس برآوردها ارزش سهام هلدینگ خلیج فارس 12 تا 13 درصد ارزش
این بازار است. وزیر نفت در افتتاحیه نمایشگاه ایران‌پلاست از تعریف
فرمول جدیدی برای نرخ‌گذاری خوراک پتروشیمی‌ها سخن گفت. او روز پنج‌شنبه
دوباره به اعمال نرخ‌گذاری توسط مجلس انتقاد کرد و وعده داد که این فرمول
تا حدود 3 هفته آینده منتشر می‌شود. بهبود امکان برنامه‌ریزی‌های بلندمدت
برای شرکت‌های پتروشیمی و افزایش ظرفیت‌های تولید از جمله مواردی بود که او
به آنها اشاره کرد. او یک افق
10 ساله را در این زمینه مطرح کرد که تا سال 1404 بتوان از یک مکانیزم
نرخ‌گذاری ثابت برای خوراک پتروشیمی‌ها بهره برد و در نهایت میزان تولید را
در این صنعت تا 70 میلیارد تومان بالابرد و ظرفیت را تا 100 میلیون تن
افزایش داد. در این راستا دکتر احمد مهدوی، دبیر انجمن صنفی پتروشیمی نیز
با بیان اینکه خواست انجمن یک‌مدت 15ساله برای تثبیت قیمت خوراک بوده است،
به «دنیای اقتصاد» گفت: خوشبختانه دولت و عوامل اجرایی به این نتیجه
رسیده‌اند که یک فرمول جدید برای قیمت‌های دوره‌ای خوراک پتروشیمی‌ها تهیه
شود.او تاثیرات این فرمول در کنار آزاد‌سازی قیمت‌گذاری محصولات پتروشیمی
در بورس کالا را از جمله عواملی دانست که می‌تواند بر بهبود فضای کسب و
کار،افزایش اشتغال در صنعت و در عین حال افزایش قیمت سهام در شرکت‌های
بورسی این صنعت تاثیر مثبتی بگذارد. او زمان 15 ساله برای ثبات نسبی قیمت
خوراک را مهلتی مناسب برای برنامه‌ریزی‌های بلندمدت سرمایه‌گذاران داخلی و
خارجی عنوان کرد. او آزاد‌سازی قیمت محصولات پتروشیمی در بورس کالا را
اتفاقی ارزیابی کرد که به پیشرفت این صنعت کمک ویژه‌ای خواهد کرد که سهم آن
را در تولید و افزایش صادرات غیر‌نفتی در اقتصاد کشور ارتقا خواهد داد. او
اقبال بیشتر به سهام پتروشیمی‌ها را در بازار سهام پیش‌بینی کرد و تهیه
فرمول بلندمدت قیمت‌گذاری خوراک پتروشیمی‌ها را عاملی مهم برای تحقق
سود‌آوری بیشتر سهام پتروشیمی‌ها دانست. او در عین حال برخی تعلل‌ها در
تعیین قیمت‌گذاری‌ها در بورس کالا را نیز رد کرد و گفت: مقرر شده تا قیمت
مرداد‌ماه فعلا برای این محصولات اعمال شود و تاخیری درقیمت‌گذاری رخ نداده
است. او واقعی شدن تقاضا برای محصولات پتروشیمی در بورس کالا را نیز از
دیگر نتایج آزاد‌سازی قیمت اعلام کرد.
فرمول دائمی بهتر از عدد است
در همین رابطه محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، با اشاره
به اینکه سال گذشته متاسفانه مصوبه‌ای در مجلس با توجه به تحلیل نادرست
دولت از نرخ خوراک پتروشیمی‌ها تصویب شد، اظهار کرد: مصوبه افزایش نرخ
خوراک پتروشیمی‌ها که به‌صورت عدد تعیین شده بود، منجر به ایجاد چالش در
بازار سهام و صنعت مورد نظر شد. وی افزود: نگاه ما در مباحث کارشناسی تعیین
نرخ خوراک تنها به صنعت پتروشیمی ختم نمی‌شود بلکه سایر صنایع از جمله سنگ
آهنی‌ها باید در فضای امن سرمایه‌گذاری قرار گیرند، به‌طوری که قانون با
ثبات و دائمی وجود داشته باشد. نایب رئیس اول کمیسیون ویژه اقتصادی مجلس
شورای اسلامی با بیان اینکه خوشبختانه دولت در لایحه انضباط مالی به این
نتیجه رسیده است که باید نرخ خوراک بر اساس فرمول بلندمدت و دائمی تعیین
شود، افزود: مجلس وارد بررسی این لایحه شده و طبق اخبار غیررسمی ظاهرا وارد
تعیین عدد خواهد شد.
قیمت‌گذاری خوراک باید دائمی و جذاب باشد
در صورت قیمت‌گذاری کالاهای پایه و اساسی در بودجه سالانه، بازارهای کالایی
و سهام دستخوش تغییرات وسیعی خواهند شد و از طرفی سرمایه‌گذاران با
اطمینان کمتری اقدام به سرمایه‌گذاری خواهند کرد.حسین خزلی خرازی، با بیان
مطلب فوق افزود: علاوه بر نرخ خوراک پتروشیمی‌ها باید مدل قیمت‌گذاری
درازمدت در دیگر بخش‌ها از جمله برق، گاز، آب و سنگ‌آهن اجرایی شود و از
همه مهم‌تر مساله آب قطعا در آینده اثر‌گذار خواهد بود. خرازی با بیان
اینکه مدل قیمت‌گذاری بلندمدت فرصت سرمایه‌گذاری و امکان آن را تسهیل
می‌کند، افزود: باید مدلی در قیمت‌گذاری محصولات تعیین شود که دافع
سرمایه‌گذاری نباشد. به گفته وی متاسفانه قیمت گاز بازار منسجمی در دنیا و
منطقه ندارد و نوسان آن چه در داخل و چه در محصولات صادراتی و بین‌قاره‌ای
زیاد است اما در مورد سنگ‌آهن، روی و مس می‌توان مدلی را تابع از قیمت‌های
جهانی تعیین کرد. خرازی با اشاره به اینکه تعیین فرمول برای خوراک گاز
دشوارتر از قیمت‌گذاری خودرو در شورای رقابت است، افزود: در این زمینه
می‌توان نفت را معیاری برای قیمت گاز تعیین کرد.
وی که با خبرگزاری فارس گفت‌وگو کرده تاکید کرد: فرمول خوراک حداقلی با
توجه به هزینه تولید و تحویل گاز تعیین شود و تغییرات ما به‌ازای آن
بر‌اساس مدلی که هم صرفه اقتصادی داشته باشد و هم حقوق بیت‌المال را حفظ
کند، مصوب شود. این شرایط از عوامل بنیادی پتروشیمی‌ها در حالی بر مسیر
سهام شرکت‌های این صنعت مطرح است که عوامل روانی دیروز مجال بهبود قیمت‌ها
را از بورس گرفتند. دیروز نماد فارس بیشترین تاثیر منفی را در شاخص کل
بازار داشت. نماد شرکت‌های بانک پاسارگاد و گسترش نفت و گاز پارسیان و
همچنین نماد ایران خودرو در حالی با نماد فارس در افت شاخص کل همراه شدند
که در مقابل نماد شرکت‌های پتروشیمی فناوران و گل‌گهر به‌علاوه پارسان از
ریزش بیشتر شاخص جلوگیری کردند. نمادهای پتروشیمی دیروز اغلب منفی بودند تا
نشان دهند که هژمونی عوامل روانی بر عوامل بنیادی و مثبت بیشتر است.در
سایر صنایع دیروز خودرویی‌‌ها نیز همچنان پس از گذراندن یک دوره کوتاه‌مدت
از گمانه‌زنی‌های خوشبینانه دوباره از اخبار نیویورک نا امید شدند و به غیر
از سایپا و زامیاد بقیه منفی شدند.
در بازار دیروز البته معامله توافقی 17 میلیون سهم فولاد خوزستان به ارزش
114 میلیارد ریال بیشترین ارزش معامله را در بازار رقم زد. در عین حال 34
میلیون سهم از ایران خودرو که 44 درصد توسط حقیقی‌ها و 55 درصد توسط
حقوقی‌ها فروخته شده بود، از سوی برخی دیگر از سهامداران حقوقی بازار جمع
شد و عنوان بیشترین حجم معامله را به خود اختصاص داد.
