به گزارش ایران اکونومیست، راه آهن رشت- آستارا حلقه تکمیلی کریدور شمال- جنوب محسوب می‌شود که از آن به عنوان پل ارتباطی کشورهای اروپایی با اقیانوس هند و خلیج فارس یاد می‌شود. همچنین ارتباط کشورهای شمال اروپا، اسکاندیناوی و روسیه از طریق ایران با کشورهای حوزه خلیج فارس، حوزه اقیانوس هند و جنوب شرقی آسیا از طریق تکمیل این خط ریلی امکان پذیر می‌شود.
اما مزایای اقتصادی این خط آهن که مربوط به حمل بار و مسافر می‌شود چیست و تا چه اندازه اهمیت دارد؟ بر اساس اعلام بخشی از جزئیات قرارداد ساخت این خط آهن که روز چهارشنبه به امضای مقام‌های تهران و مسکو رسید، راه‌آهن رشت- آستارا که قرار است سه ساله ساخته شود، در سال نخست بهره‌برداری امکان جابه‌جایی ۱۰ میلیون تن حمل بار را دارد و در بُعد مسافری نیز در سال نخست می‌تواند تا یک میلیون مسافر را در سال جابه‌جا کند و بر این اساس سالیانه ۲۰ میلیارد دلار برای ایران درآمدزایی داشته باشد.
مذاکرات خط ریلی رشت- آستارا با کشورهای دیگر
علی ضیایی، کارشناس حمل و نقل درخصوص خط ریلی رشت- آستار به ایران اکونومیست گفت: خط ریلی رشت- آستارا سالیان زیادی است که مورد مذاکره قرار دارد و با کشورهای مختلفی منتظر احداث این خط بوده اند البته ۲۰ سال پیش تنش‌های سیاسی سطح جهان به این شدت نبوده است ولی ژئوپلتیک معمولاً طی این وقایع قابل تغییر نیست مگر اینکه این اتصال نقش خودش را پیدا خواهد کرد.
وی درادامه افزود: طی سال‌ها با کشورهای مختلف مذاکره شد اهمیت این خط ریلی روسیه و اروپا و… غیر را از غرب دریای خزر به جنوب و این یک راه میانبر است مسیر دریایی هم همچنان به کار خودش ادامه می‌دهد منتهی خیلی از کالاها محصولات نهایی است و زمان رسیدن کالا مهم است و صاحبان کالاها حاضر هستند تا هزینه بیشتر را متقبل شوند تا کالا زودتر به مقصد برسد
وی درخصوص مذاکرات صورت گرفته از سوی آذربایجان و بدعهدی‌های آذربایجان گفت: برای احداث این خط با چین، ایتالیا، آذربایجان و روسیه مذاکراتی صورت گرفت بعداز برجام قرار بود که آذربایجان هزینه نصف خط ریلی یعنی حدود ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری کند که احداث شود و دولت باکو بدعهدی کردند و چندسالی معطلی صورت گرفت و چند سال این پروژه توسعه‌ای مسکوت ماند تا سال گذشته وزارت راه و با همکاری قرارگاه خاتم شروع به احداث یکی از خطوط این ریلی کرد.
شروع کار خط ریلی رشت – آستارا با سرمایه گذار داخلی
این کارشناس حمل و نقل در ادامه افزود: این بخش شروع شده از سوی وزارت راه و شهرسازی حدود ۱۲ کیلومتر بوده است و پیشرفت خط در حال حاضر حدود ۴ درصد است. این خط از روستاها، زمین‌های کشاورزی و… رد خواهد شد پل و کوه و دره سر راه زیاد دارد حتی یکی از پلن های بود که حدود ۴۰ کیلومتر از خط را روی پل احداث کنند در حال حاضرمشخصات فنی این قرارداد مشخص نیست ولی این خط ملاحظات را دارد و پروژه سنگینی است
وی در ادامه افزود: سنگین به معنای اینکه اگر شما یک خط معمولی را احداث کنید ۵۰ میلیارد تومان از یک میلیون دلار در نظر بگیرید احداث خط هر کیلومتر بین ۵۰ تا ۶ میلیون دلار هزینه دارد و اگر پلان سخت باشد هزینه بیشتر از این هم خواهد بود.
علی ضیایی درادامه درخصوص قرار داد ایران و روسیه گفت: قرارداد منعقد شده است و نگرانی‌هایی هم از سوی دوستان مطرح شده است برای هزینه و درصد ایران از این مشارکت مهندسی جا دارد که پیگیری شود و چگونه خواد بود؟ مبالغ باید روشن شود و کالای خدماتی که قرار است با یان خط ریلی بین ایران و روسیه رد و بدل شود چقدر است؟ شرکت ساخت مصوبه‌ای در خصوص ریلی ۱۰ در صد کالا رد و بدل می‌شود و خطوط برقی ۲۰ درصد حداکثر پیگیری شود که ایران باید بیشترین سود را داشته باشد در این قرارداد.
۱۵ میلیون تن سالانه جابه جایی کالا از روسیه به تهران و بالاعکس
وی در پایان بیان کرد: احداث این خط به خودی خود منافع اقتصادی- سیاسی ژئوپلتیک زیادی دارد هم برای ایران و هم برای روسیه هرچند روس‌ها مشتاق تر بودند به خاطر محدودیت‌هایی که در جنگ اوکراین به وجود امد و کف ۱۵ میلیون تن را برای عبور از این خط درخواست کردند و به نظر می‌رسد که ایران هم روی ۱۵ میلیون تن پیمان ببندند که این ۱۵ میلیون تن سالانه حتماً از ایران رد شود و حالا جمهوری آذربایجان نیز خط ریلی مطرح است که در نشست سه جانبه کریدور شمال به جنوب قبلاً برگزار شد وعده رساندن به ۱۵ میلوتن تن در سال را داده است و این درخواست روسیه و ایران است و ما هم باید بهره وری خط ریلی از محور رشت تا بندر عباس کشش این بار مازاد را داشته باشد.
به گزارش ایران اکونومیست، پس از امضای موافقت نامه راه آهن رشت- آستارا حلقه مفقوده کریدور شمال- جنوب پس از ۲۳ سال ساخته می‌شود. پیش از این مسیر ریلی قزوین- رشت که از لحاظ محل اجرا و عبور از کوه‌های البرز و پیچیدگی مهندسی، یک ابر پروژه عمرانی بود، در سال ۹۷ افتتاح شد. طولانی‌ترین پل ریلی و سخت‌ترین بخش کریدور شمال- جنوب کشور در این مسیر واقع شده و برای احداث آن ۲۲ میلیون مترمکعب خاکبرداری و خاکریزی و افزون بر یک‌هزار و ۸۵۰ میلیارد تومان هزینه شده و در زمان بهره‌برداری (سال ۹۷) با قیمت‌گذاری روز، حدود پنج هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
