سرپرست کاوش باستان‌شناسی «سیمره»، دلایل چرایی اصلاح حریم و عرصه این محوطه تاریخی و آخرین وضعیت آن را شرح داد. آبان‌ماه ۱۴۰۱ بود که معاون میراث‌فرهنگی استان ایلام از اصلاح حریم شهر تاریخی سیمره خبر داد و با توضیح اینکه بر اساس ضوابط میراث‌فرهنگی هرگونه ساختوساز و فعالیت در حریم و عرصه محوطه‌های تاریخی ممنوع است، درباره دلایل این اصلاح حریم گفت: «برخی مالکان زمین‌های اطراف سیمره به دلیل ممنوعیت ساختوساز، دچار مشکل شده‌اند و میراث‌فرهنگی باید برای رفع این چالش‌ها خریدار این زمین‌ها باشد. تعیین حریم و عرصه موجب می‌شود بدانیم کدام یک از زمین‌ها را باید خریداری کنیم. این بازنگری حریم و عرصه سیمره، آخرین اصلاحیه آن است و پس از تایید، حریم و عرصه نهایی آن است.» حالا جمال شیخی- مدیر پایگاه پژوهش ملی سیمره و سرپرست کاوش باستان‌شناسی سیمره- درباره آخرین وضعیت اصلاح حریم و عرصه این شهر تاریخی به ایسنا می‌گوید: در این شهر تاریخی سه ماه کار میدانی انجام داده‌ایم و بیش از دوهزار صفحه باید برای آن گزارش فنی آماده کنیم. کاوش‌ها و گمانه‌زنی برای اصلاح حریم سیمره به اتمام رسیده است و گزارش آن در حال نهایی شدن است که احتمال می‌دهیم تا پایان خردادماه آماده شود و به پژوهشگاه میراث‌فرهنگی ارائه دهیم و اگر مورد تایید پژوهشکده قرار گیرد باید به شورای حریم وزارتخانه ارسال شود تا حریم و عرصه جدید آن تصویب شود.
حریم و عرصه سیمره کوچک نمی‌شود
شیخی در پاسخ به این سوال که آیا حریم و عرصه سیمره کوچکتر شده است، تاکید می‌کند که حریم سیمره کوچکتر نشده و شاید بیشتر هم شده باشد و عرصه سیمره ١٢٠ هکتار بوده و الان به ١٣٠ هکتار رسیده است.
مدیر پایگاه پژوهش ملی سیمره اضافه می‌کند: با گمانه‌زنی جدید، قسمت‌هایی در حریم درجه یک یا عرصه قرار داشتند که آثاری در آنها وجود نداشت و در صورت تایید و تصویب وزارتخانه آزادسازی می‌شوند و دیگر ضوابط نخواهند داشت.
برای حل مشکلات مردم اصلاح حریم سیمره انجام شد
سرپرست کاوش باستان‌شناسی سیمره همچنین درباره اینکه چرا در سیمره اصلاح حریم و عرصه انجام شده است، اظهار می‌کند: این اصلاح و حریم خواسته مردم و برخی نهادهای دولتی بود تا مشکلات مردم آن منطقه حل شود. به‌طور کلی به چند دلیل تصمیم گرفته شد که حریم و عرصه سیمره (دره‌شهر) اصلاح شود؛ یکی از این مشکلات، ضوابط حریم درجه یک آن بود که مانند ضوابط عرصه این محوطه تاریخی بود. او می‌گوید: عرصه اصل اثر است و حریم محدوده حفاظتی است که برای عرصه تعیین می‌کنند. «دره‌شهر» چهار حریم داشت که حریم درجه یک آن ممنوعیت عرصه را داشت، در حالی‌که در روال جدید این‌طور نیست و ضوابط عرصه و حریم متفاوت است. در عرصه کلا ممنوعیت‌هایی وجود دارد، اما طبق ضوابط جدید این ممنوعیت‌ها در حریم کاهش می‌یابد. شیخی ادامه می‌دهد: مشکل دیگر این است که در عرصه این شهر تاریخی دو روستا به نام‌های بهمن‌آباد و رشنوآباد وجود دارند که مشکلات ساختوساز دارند. در قسمت شمالی روستای «رشنوآباد» ساخت‌وسازهایی حدود ٢٠ سال پیش انجام شده، اما امروز ساختوساز ممنوع است و این در حالی است که در بافت هادی و محدوده روستا نیست، اما در جنوب آن ساختوساز با ارتفاع ۸ متر مجاز است. این ضوابط باید اصلاح شوند و باید کمک کنیم مردمی که در گذشته ساخت‌وسازی انجام دادند و خانه دارند، حداقل بتوانند روی پی خانه‌های قبلی تعمیرات و ساخت‌وسازی انجام دهند نه اینکه بنا را گسترش دهند، اما در حال حاضر تعمیرات هم نمی‌توانند انجام دهند و وام مسکن به آنها تعلق نمی‌گیرد.
مدیر پایگاه پژوهش ملی سیمره می‌افزاید: روستای بهمن‌آباد نیز به‌طور کلی روی عرصه قرار گرفته است، اما به گفته اهالی، کد روستا ندارند و جزو شهر هستند. در این روستا نیز در گذشته که ضوابط وجود نداشت، ساخت‌سازهایی انجام شده و مردمی سکونت دارند، اما در حال حاضر اجازه ساختوساز و بازسازی ندارند. حال باید ببینیم وزارتخانه چه تصمیمی درباره آن می‌گیرد و ممکن است اجازه ساختوساز در همان محل ساختمان‌های قدیمی را بدهد.
آزادسازی زمین‌های مردم با تصویب وزارتخانه
شیخی با بیان اینکه مسائل حریم و عرصه سیمره پیچیده است و این اصلاح حریم و عرصه برای حل مشکلات مردم انجام شده است، می‌گوید: اصلاح عرصه و حریم بدون در نظر گرفتن آزادی زمین‌ها و محوطه‌های اطراف آن انجام شده است، گمانه‌زنی انجام دادیم تا ببینیم آثار تا کجا ادامه داشته و وقتی نتیجه آن مشخص شد، عرصه هم مشخص می‌شود. بعد از آن هم یک حریم پیشنهادی اعلام می‌کنیم. حالا ممکن است این حریم بیشتر یا کمتر شود، در این اصلاح حریم و عرصه ممکن است زمین‌هایی که مشخص‌شده و خارج از عرصه ما هستند، آزاد شوند.
قدمت سیمره به دوران اشکانی و ساسانی می‌رسد
شیخی درباره یافته‌های باستان‌شناسی این گمانه‌زنی می‌گوید: در گذشته هر وقت صحبت از دره‌شهر می‌شد قدمت آن را به دوران اسلامی نسبت می‌دادند، اما در کاوش‌های جدید آثاری از دوران اشکانی و ساسانی نیز پیدا کردیم. آثار دیگری هم کشف کردیم که ممکن است قدمت بیشتری داشته باشند، اما باید روی آنها مطالعه و بعد نتیجه‌گیری کنیم.
منبع: جهان صنعت
