جمع‌بندی، واژه‌ای است که از سوی افراد، سازمان‌ها و نهادها در هنگامه‌ای خاص مثلا در نقطه رسیدن به بن‌بست یا از سوی دیگر کامیابی بزرگ و یا حتی برای ادامه روندهای عادی به کار گرفته می‌شود. منظور این است که افراد و سازمان‌ها و بنگاه‌ها به نقطه‌ای می‌رسند که کارنامه خود را جمع‌بندی می‌کنند تا بدانند روندهای آتی چگونه تدارک ببینند و گام بعدی را چگونه بردارند. واقعیت این است که جمع‌بندی، اما بیشتر در نقطه‌ای انجام می‌شود که وضعیت فرد یا سازمان و بنگاه مطابق برنامه پیش نرفته است.
جمع کردن در ایران بیشتر یک واژه سیاسی شده است و هنگامی که مدیران یک نهاد به نقطه‌ای می‌رسند که دیگر توانایی ادامه کار به روش قبلی وجود ندارد و ادامه کار با روش قبلی دردسرساز است به فرمانبرداران می‌گویند کار را جمع کنید. این فرمان یعنی از سر راه برداشتن هر پدیده و راهی که اجازه فرمانروایی به شکل سابق را نمی‌دهد و باید این پدیده‌ها جمع شوند. معنای جمع کردن این است که نگذارید کار از اینکه هست بدتر شود و فعلا بازی را به هم بزنید تا ببینیم چه باید کرد. بیشتر وقت‌ها جمع کردن مجوزی برای برخوردهای خشن می‌شود و پدیده‌ای که باید جمع شود مقاومت می‌کند. در ایران این واژه پرکاربرد شده و مدیران در این روزها پی‌درپی می‌خواهند مسائل اقتصادی، فرهنگی و سیاسی داخلی و خارجی را جمع کنند تا کار به جاهای باریک کشیده نشود.
جمع شدن، واژه کمترشناخته‌شده‌ای در برابر دو واژه پیشین است. معنای جمع شدن این است که اگر به جمع‌بندی نرسیم و مسائل را جمع نکنیم باید منتظر باشیم خودمان یا سازمان و نهادهایی که به هرحال با سرنوشت و کسب‌وکار ما سروکار دارند جمع شوند. جمع شدن معنایش این است که راه رفته‌شده را باید رها کرد و دست از کار برداشت، زیرا تاب‌آوری و ایستادگی به نقطه آخر رسیده است.
متاسفانه نظام سیاسی ایران پس از سپری شدن ۴۳ سال در جمع‌بندی به بی‌عملی رسید و کار امروز را به فردا افکند و به امید اینکه گره‌ها به ویژه در حوزه اقتصاد باز خواهند شد هرگز به جمع‌بندی نرسید. تا اواخر دهه ۱۳۹۰ درآمد حاصل از صادرات به دولت‌ها کمک می‌کرد هر گره را بدون توجه به اینکه به گره‌های دیگر بسته شده است جمع می‌کند و به هر روی کارها انجام می‌شد، اما گره‌های اصلی بزرگ‌تر و کورتر می‌شدند تا اینکه درآمد نفس‌های صادرات نفت به شماره افتاد و اکنون دیگر فرمان‌ها برای جمع کردن کاربرد ندارد و هیچ نهادی نمی‌تواند کارهای بر زمین مانده و آواری که بر سر مردم فروریخته را جمع کند. این روزها کارگران، کارمندان، معلمان، پیشه‌وران خرده‌پا، کشاورزان، بازنشستگان و دیگر گروه‌های آسیب‌پذیر سر بلند کرده و از دولت می‌پرسند چه می‌کند و چرا در جایی نمی‌ایستد تا جمع‌بندی کند که آیا می‌شود با همین فرمان جلو رفت یا نه؟ کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند به دلیل اینکه دولت‌ها و نهادهای قدرت سر وقت در کلان‌ترین سطح جمع‌بندی را انجام نداده‌اند و دیگر تیغ‌شان برای جمع کردن نمی‌برد باید منتظر باشیم اقتصاد ایران جمع شود.
محمد صادق جنان صفت- روز نامه جهان صنعت
