ريیس‌کل بانک مرکزی مطرح کرد
تحلیل رسمی از نوسانات ارز و سكه
دنياي اقتصاد- ريیس کل بانک مرکزی در تحلیلی از نوسانات نرخ ارز و سكه در بازار، بالا و پایین شدن قیمت‌ها در بازار غیررسمی را ناشی از «انتظارات روانی» و «تحولات سیاسی» عنوان کرد.
محمود بهمنی دیروز در گفت‌وگو با فارس اضافه کرد: بخش عمده‌ای از این نوسانات تحت تاثیر عامل انتظارات متاثر از تحولات سیاسی و روانی است و در عمل اتفاقی نمی‌افتد که قیمت را دستخوش تغییر معناداری کند. از این رو اثر این تحولات کوتاه‌مدت و مقطعی بوده و با بروز انتظارات در جهت مخالف به سرعت، روند معکوس می‌شود. به گفته ريیس کل بانک مرکزی «هم اکنون ذخاير ارزی ایران تکافوی نیازهای موجود را می‌کند و هیچ مضیقه‌ای در تامین ارز مورد نیاز وجود ندارد.»
وی در واکنش شایعاتی در مورد افزایش قیمت دلار در روزهای آینده نیز گفت: «تغییر قیمت نشات گرفته از «عوامل واقعی» تنها زمانی اتفاق می‌افتد که در میزان عرضه یا تقاضا تغییری رخ دهد؛ پس از آنجایی که در حال حاضر و در آینده نیز تغییر تاثیرگذاری در مورد این دو عامل یعنی میزان عرضه ارز به بازار و تقاضا برای آن به وجود نیامده و نخواهد آمد، علتی برای نوسان قیمتی وجود ندارد.» او از مردم خواست که «به شایعات توجه نکنند و تحت تاثیر جو روانی برخی سودجویان هم قرار نگیرند.»
توصیه به خودداری از سفته بازی
ريیس کل بانک مرکزی در بخش دیگری از این گفت‌وگو به فعالیت‌های سوداگرانه و زیان سفته بازی در بازار اشاره و به مردم توصیه کرد که از فعالیت‌های منجر به سفته‌بازی در بازار غیر رسمی دلار و سکه بپرهیزند.
بهمنی با اشاره به فروکش کردن تب رفتارهای هیجانی ماه‌های اخیر گفت: «با مشاهده اتفاقات چند ماه اخیر این توقع از متقاضیان واقعی ارز و بازیگران بازار وجود دارد که تحت تاثیر عوامل سیاسی و روانی بازار قرار نگیرند.»
ريیس کل بانک مرکزی به مردم توصیه کرد که «با توجه به بازدهی مناسب بازار رسمی پول در کشور با سپرده گذاری منابع مازاد خویش در بانک‌ها، نقدینگی خویش را درگیر فعالیت‌های سفته بازی و مخاطره انگیز نکنند.»
وی ادامه داد: «نگاهی به تحولات اخیر بازار طلا و ارز به خوبی گواه این موضوع است که عده قابل توجهی از مردم با ورود به این بازارها از تلاطم و افت قیمت‌ها دچار ضرر و زیان شده و در این میان عملا بدون اینکه تحول خاصی در بخش واقعی بازار اتفاق افتاده باشد، بخشی از سرمایه و اندوخته شان را از دست داده‌اند.»
کمبود ارز نداریم
طی ماه‌های اخیر برخی از فعالان اقتصادی از کمبود ارز گلایه داشتند که بهمنی در ادامه گفت‌وگوی خود با خبرگزاری فارس به آنها نیز اطمینان داد که «در آینده چنین کمبودی به وجود نخواهد آمد.» او افزود: «بانک مرکزی ارز مورد نیاز تولیدکنندگان و واردکنندگان را تامین کرده است و از این پس نیز هر اتفاقی بیفتد این روند با قدرت ادامه خواهد یافت بنابراین جای هیچ نگرانی از لحاظ کمبود ارز وجود ندارد.»
مديريت تقاضاي ارزي
رییس کل بانک مرکزی با اشاره به اینکه صلاح کشور در پیشگیری از واردات کالاهای غیر ضروری است، اظهار كرد: بايد تقاضاي ارز مديريت شود و منابع ارزي بايد براي كالاهاي ضروري و مورد نياز كشور استفاده شود. وي افزود: با هدف حمايت از توليد مصوبه هیات امنای صندوق توسعه ملی این اجازه را به کلیه واحدهای بانکی داده است که با اختصاص تسهیلات به واحدهای تولیدی ضمن حمایت از تولیدات داخلی از واردات غیر ضرور پیشگیری کنند. وي با تاکید بر این نکته که در شرایط خاص کشور و با توجه به تحریم‌های بین‌المللی باید از واردات غیرضرور جلوگیری کرد، اظهار كرد: با توجه به ترکیب کالاهای وارداتی هر قدر کالاهای واسطه‌ای را در کشور تولید نماییم، قطعا به افزایش رشد اقتصادی کمک خواهد شد و در دستیابی به هدف «تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی » موفق خواهیم بود.
راهکارهای تقویت بازارهای واقعی
ريیس کل بانک پیش از این هم از کنترل بازارهای موازی با استفاده از تابع عرضه و تقاضای واقعی و به صورت شناور دفاع کرده بود.
اما به نظر می‌رسد حجم بالای نقدینگی کنونی که به بيش از ۳۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده به معضل عمده‌ای برای اقتصاد ایران تبدیل شده است و برخی کارشناسان می‌گویند که بخشی از تلاطم بازار ارز و طلا ناشی از این نقدینگی سرگردان است.
با اینکه ريیس کل بانک مرکزی نسبت به حضور در بازارهای سکه و ارز به نوعی هشدار داده است؛ اما این دو بازار همچنان به دليل رفت و آمد نقدينگي سرگردان نوسان دارند و کارشناسان اقتصادی می‌گویند صاحبان نقدینگی تنها زمانی به سمت بازارهای واقعی نظیر بورس و بانک هدایت می‌شوند که این بازارها بتواند سود تضمین شده‌ای برای آنها داشته باشد. حال آنکه این روزها دیده می‌شود نقدینگی به سمت بازار غیر رسمی ارز و سکه هدایت شده است.
برخی افت شاخص‌های بورس در یکی دو هفته گذشته را نیز ناشی از خروج برخی از سرمایه‌گذاران از بورس می‌دانند که در پی نگرانی از آینده بازار سرمایه‌های خود را به بازارهای دیگر نظیر ارز و طلا منتقل کرده‌اند.
پیش از این وزیر امور اقتصادی و دارایی با تايید «نوسانات بازارهای موازی» گفته بود که این نوسانات بر فعالیت سهامداران تاثیر گذاشته ولی «با توجه به سیاست‌های لحاظ شده برای تنظیم نرخ ارز اطمینان به بازگشت آنها به بورس داریم.»
اما پرسش این است که با توجه به شرایط بین‌المللی اقتصاد ایران، آیا فقط با توصیه مقامات دولتی از جمله ريیس کل بانک مرکزی قیمت ارز و طلا کاهش پیدا می‌کند و سهامداران بورس و سپرده‌گذاران بانک‌ها به همان سرعت که از این بازار خارج شده‌اند، بر می‌گردند؟
راهكار بهمني براي مديريت نقدينگي
ريیس کل بانک مرکزی که چندی پیش از برخی از افراد «غیر متخصص» خواسته بودکه «از اظهار نظر‌های غیرکارشناسی بپرهیزند و اجازه بدهند که متخصصان این حوزه صحبت کنند» خود در مورد راهکارهای ایجاد شرایط بهتر برای هدایت نقدینگی به سمت بازار واقعی، به اقدام اخیر بانک مرکزی برای پیش‌فروش سکه اشاره کرد و گفت:« پیش فروش سکه اقدام بانک مرکزی برای جذب نقدینگی و مهار تورم بود؛ اما گام دوم این سیاست زمانی برداشته شد که پول سکه‌های پیش‌فروش شده نزد بانک مرکزی «بلوکه» شد و در بازار توزیع نشد. این کار نقدینگی را کنترل کرد و تقاضای بازار را کاهش داد.» او افزود: «در کنار این عوامل، حالا یک فعال اقتصادی می تواند با اطمینان بالا از سود سپرده بانک‌ها به دنبال بازار سفته بازی نرود.» بهمنی همچنین به تجربه «افزایش نسبت سپرده‌های قانونی در سپرده‌های بلندمدت» اشاره کرد و افزود: «این سیاست بانک مرکزی نیز دو نتیجه داشت؛ اول اینکه بانک‌ها برای اینکه سپرده قانونی کمتری بدهند به سمت سپرده‌های بلندمدت حرکت کردند و از طرف دیگر چون سپرده‌های بلندمدت شان بیشتر بود، سپرده‌گذاران هم به این سمت آمدند.» او تاثیر این سیاست بانک مرکزی را این گونه توضیح داد که با این اقدام «میانگین ماندگاری سپرده‌ها از 6/19 ماه در سال 86 به 6/28 ماه در سال 89 رسید و در پایان سال 90 این نسبت به نزدیک 40 ماه رسید.» وی اضافه کرد: «هر قدر این ماندگاری بیشتر شود بانک‌ها اطمینان بیشتری برای سرمایه‌گذاری دارند و نگرانی آنها از این که مشتری، سرمایه‌گذار در لحظه سرمایه‌اش را پس بگیرد کم می‌شود.»
دو دلیل اصلی نوسانات قیمت سکه به روایت یک مقام بانکی
در همین حال ريیس شورای عالی هماهنگی مدیران عامل بانک‌های دولتی نیز، افزایش قیمت جهانی طلا و نرخ ارز در داخل کشور را دو دلیل اصلی نوسانات قیمت سکه اعلام کرد و گفت: سیاست‌گذاری سکه‌های پیش‌فروشی بر عهده بانک مرکزی است.
فرشاد حیدری در گفت‌وگو با مهر در مورد دلایل نوسانات و افزایش قیمت سکه در بازار گفت: نوسانات قیمت‌ها در بازار سکه مربوط به افزایش قیمت جهانی طلا است، البته نرخ ارز در داخل کشور هم بر افزایش نرخ سکه تاثیرگذار است. وی با تاکید بر اینکه نوسانات بازار سکه تابع همین دو پارامتر است، تصریح کرد: پیش‌فروش سکه‌ها که برای مدت زمان 3، 4 و 6 ماهه انجام شده بود، هم اکنون در مرحله تحویل قرار دارد.
وی تاکید کرد: تحویل سکه‌های پیش‌فروشی بر اساس برنامه‌ریزی‌های بانک مرکزی در موعد مقرر در بانک ملی در حال انجام است و سکه‌ها در راس و موعد مقرر به خریداران تحویل داده می شود.
حیدری گفت: سیاست‌گذاری در مورد سکه‌های پیش‌فروشی بر عهده بانک مرکزی است و بانک ملی در این زمینه فقط مجری برنامه‌ریزی‌ها است.
