به گزارش ایران اکونومیست، مرکز منطقهای مدیریت آب شهری (تحت پوشش یونسکو) با حوزه فعالیت در مناطق غرب و جنوب آسیا و نیز آسیای میانه و شمال آفریقا در بهمن ماه سال۱۳۸۰ (فوریه ۲۰۰۲) با پیگیری وزارت نیرو و با همکاری وزارت امور خارجه و یونسکو تأسیس و راه اندازی شد.
این مرکز تنها نهاد بینالمللی متولی مسایل آبی در منطقه است که جلسات شورای حکام آن در سطح وزرا و به ریاست وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده و میتواند نقش بسزایی در پیگیری منافع ملی در حوزه دیپلماسی آب، رودخانههای مرزی و منابع آب مشترک و توسعه و صدور خدمات فنی و مهندسی و انتقال فناوریهای مورد نیاز کشور داشته باشد.
فعالیتهای مرکز، توسط شورای حکام آن به عنوان بالاترین مرجع تصمیمگیری، راهبری و نظارت میشود و اعضای آن برای دوره ۲۰۱۹ الی ۲۰۲۴، متشکل از وزرای حوزه آب ۱۸ کشور شامل ایران، جمهوری آذربایجان، آلمان، ارمنستان، ازبکستان، افغانستان، بنگلادش، پاکستان، تاجیکستان، ترکیه، سریلانکا، سوریه، عراق، عمان، قطر، لبنان، مصر و هند و همچنین نمایندگان ۱۰ سازمان بینالمللی مرتبط شامل یونسکو، برخی نهادهای وابسته به سازمان ملل متحد، بانکهای توسعهای و نهادهای تخصصی هستند.
۱۲ اجلاس شورای حکام از بدو تأسیس مرکز تاکنون برگزار شده است، با این توضیح که دو اجلاس گذشته به دلیل همهگیری کرونا در مهر ۱۳۹۹ و خرداد ۱۴۰۰ به صورت مجازی برگزار شد.
همچنین آخرین اجلاس حضوری قبلی در آذر ۱۳۹۸ در تهران با حضور وزرا و مقامهای ارشد آب کشورهای عضو شورای حکام مرکز برگزار شد.
آنگونه که وزارت نیرو گزارش کرده، اکنون و در آستانه برگزاری سیزدهمین اجلاس شورای حکام آب به میزبانی تهران، آن هم پس از دو سال برگزارنشدن اجلاس حضوری بهواسطه بحران کرونا، انتظار میرود حضور مقامهای ارشد سیاسی و مرتبط با حوزه آب کشورهای عضو اجلاس، فصلی تازه را در بهبود روابط کشورها و تبادل اطلاعات آنها در رابطه با مدیریت منابع و مسائل آب در پی داشته باشد.
این موضوع از آن جهت مورد تأکید است که در سالهای اخیر بحران آب به ویژه در کشورهای واقع در جنوب غرب آسیا و آسیای میانه تشدید شده و اکثر کشورهای عضو در تأمین آب پایدار شرب برای شهروندان خود با نگرانیهای فراوانی رو به رو هستند.
مرکز بینالمللی مدیریت آب شهری تلاش میکند در اجلاس سیزدهم و در قالب نشستهای تخصصی با تسهیل فرایندهای گفتوگو محور و تبادل دانش و اطلاعات حوزه آب میان کشورهای عضو، فرصتهای جدیدی را در ادامه مسیر فعالیت این مرکز ایجاد کند تا همه کشورهای عضو از منافع آن بهرهمند شوند.
همچنین این مرکز در اجلاس سیزدهم بنا دارد بار دیگر توجه جامعه جهانی به ویژه سازمانهای بینالمللی را به مسئله آب جلب کرده و ضرورتهای تعامل فراملی برای حل چالشهای موجود در آن را مورد تأکید قرار دهد.
محمد حاج رسولیها مشاور وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران در باره اهداف این اجلاس گفته است: هدف از برگزاری این اجلاس، بحث و بررسی چگونگی همکاری و مشارکت کشورهای عضو در برنامههای مرکز و نیز بررسی و تصویب طرحهای آموزش و ظرفیت سازی و تحقیقاتی در سطح منطقه است.
یکی دیگر از اهداف این اجلاس، استفاده از ظرفیت مرکز منطقهای مدیریت آب شهری (تحت پوشش یونسکو) به عنوان یک نهاد بیطرف برای گسترش همکاریهای آبی در سطح منطقه است. از اهم مواردی که در این اجلاس بررسی میشود میتوان به انجام پروژههای مشترک و انتقال تجربیات در زمینه پایش و پیشبینی خشکسالی در سطح منطقه، سازگاری با تغییر اقلیم، حکمرانی آب، مدیریت آب شهری، فناوریهای نوین در صنعت آب و فاضلاب و استفاده از ظرفیت آبهای نامتعارف اشاره کرد.
به این ترتیب از صبح فردا تهران محور بحثهای آبی میشود تا بتواند با تعاملهای منطقهای راهکاری مطمئن برای غلبه بر چالشهای آب بیابد.