به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی بیمه تعاون، یونس مظلومی، مدیرعامل شرکت در ارائه خود در دوازدهمین همایش سالانه سلامت روان و رسانه اظهار داشت: اساساً فعالیت های بیمه ای به خدمات اجتماعی و بازرگانی تقسیم می شوند که در بخش اول، دولت ها متولی هستند و در بخش دوم نیز نهادهای خصوصی هدایت کار را برعهده دارند که با عنایت به بحث کسب و کاری بودنشان، نیاز است تا بتوانند سود تقسیم کنند.
وی افزود: بیمه های تکمیلی نیز چند دسته هستند که در برخی ممکن است پوشش های بیمه ای که بیمه های پایه را ارائه می دهند را تکمیل کنند و یا در حالتی دیگر ممکن است پوشش هایی را ارائه دهند که بیمه های پایه پوشش نمی دهند که این پوشش ها ممکن است مبتنی بر فرد یا خانواده باشد یا آنکه به صورت کارفرمایی ارائه شود.
مدیرعامل بیمه تعاون همچین مطرح ساخت: کشور ایران در اختلالات سلامت روان بر اساس شاخص های استخراج شده دارای 17.5 تا 20 درصد بیمار است؛ همچنین اختلال سلامت روان به صورت کلی 12.5 تا 15 درصد بیماری های کشور را شامل می شود که با توجه به اینکه تنها 0.2 درصد از بودجه درمان برای درمان این اختلالات در نظر گرفته شده است، متوجه چالش های عدیده ای در این حوزه خواهیم بود.
مظلومی در ادامه تشریح کرد: در ایران از 85 میلیون نفر جمعیت، حدود 17.5 میلیون نفر، بیمه درمان تکمیلی دارند که در سال 1400 مجموع مبلغی که برای بیمه های درمان تکمیلی به کل شرکت های بیمه پرداخت شده 22 هزار میلیارد بوده و این درحالی است که همین شرکت ها بالغ بر 28 هزار میلیارد تومان خسارت پرداخت کرده اند که این زیان 6 هزار میلیارد تومانی، خود گواهی است برای آنکه به بخش های دولتی تأکید شود تا در زمینه درمان باید اقدامات بیشتری داشته باشند.
وی اضافه کرد: پیش بینی من آن است که در پایان سال 1401 نیز، شرکت های بیمه در حدود 30 هزار میلیارد تومان حق بیمه تولید خواهند کرد که از این میان 38 هزار میلیارد حدوداً برای پرداخت خسارت صرف خواهد شد و تأکید می شود که بازنگری و توجه بیشتر دولت به این بحث ضروری است.
مدیرعامل بیمه تعاون در ادامه به سیستم سلامت کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: در سیستم سلامت امارات متحده عربی، مراقبت های بهداشتی برای تمام اتباع وجود دارد و بیمه درمانی اجباری برای شهروندان سایر کشورها نیز در نظر گرفته می شود؛ همچنین کارفرمایان ملزم به ارائه بیمه درمانی برای کارکنان خود هستند.
وی ادامه داد: در سیستم سلامت بریتانیا نیز خدمات بهداشت ملی از سال 1948 راه اندازی شده که به نام NHS شناخته می شود و کسانی که این بمیه نامه ها را تهیه می کنند، یا کارفرمایانی هستند که می خواهند به کارکنان خود آفرهای ویژه دهند و یا در آنجا با توجه به زمان انتظار برای جراحی های غیراورژانسی، مردم به سمت خرید این بیمه نامه می روند.
ایران؛ آگاهی بخش منطقه برای توجه به نظام سلامت روان
احمد محیط، روانپزشک، استاد بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی ایران و رئیس سابق شاخه حفظ و ارتقای بهداشت در مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی نیز دیگر سخنرانی بود که به بحث نظام بیمه در سایر کشورها اشاره کرد و گفت: ایران از نقطه نظر شروع سیستم خدمات بهداشتی اولیه و ارائه خدمات بهداشت روان از اولین ها بوده که در دهه 60 فعالیت خود را آغاز کرده و از نقطه نظر آگاهی بخشی نیز به یک مدل تبدیل شده که بقیه کشورهای منطقه از آن الگو بگیرند.
وی افزود: بودجه ای که کشورها سالانه برای بهداشت روان هر فرد خرج می کنند عبارت است از: 46.49 دلار برای منطقه اروپا؛ 12.08 دلار برای منطقه شرق مدیترانه؛ 7.87 دلار برای منطقه آمریکا؛ 5.81 دلار برای منطقه غرب اقیانوس آرام؛ 0.1 دلار برای منطقه جنوب شرق آسیا و 0.1 دلار برای منطقه آفریقا.
رئیس سابق شاخه حفظ و ارتقای بهداشت در مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی در ادامه به نظام سلامت کشور پاکستان اشاره کرد و گفت: جمعیت پاکستان 220 میلیون نفر است و 16 درصد از اختلال روانی رنج می برند؛ تعداد روانپزشک ها 500 نفر بود که به ازای هر 450 هزار نفر یک متخصص محسوب می شود. گفتنی است، درصد بودجه ای که به بهداشت روان اختصاص یافته نیز بسیار پایین است.
محیط با اشاره به کشور عربستان نیز اظهار داشت: شیوع این مشکلات در کل جمعیت حدود 19 درصد است که عمده آن نیز برای زنان و جوانان است. همچنین 80 درصد کسانی که مشکلات روانپزشکی دارند به روان شناس یا روان پزشک مراجعه نمی کنند.
وی در ادامه از عمان سخن گفت و مطرح کرد: تمام خدمات بهداشتی از جمله خدمات بهداشت روان مشتمل بر داروهای اصلی و ضروری برای تمام مردم عمان رایگان است؛ همچنین تعداد روان پزشک در این کشور 120 نفر بوده که برای جمعیت 5 میلیونی نسبتاً مناسب است.
استاد بازنشسته دانشگاه علوم پزشکی ایران همچنین در خصوص مراکش اظهار داشت: جمعیت این کشور 37.8 میلیون نفر است که تعداد روانپزشک در آن 363 نفر و تعداد روان شناس نیز 214 نفر بوده است؛ همچنین 1335 نفر نیز به عنوان پرستار بخش روانی مشغول به فعالیت هستند؛ گفتنی است، بخش خصوصی در مراکش بسیار فعال بوده و نرخ خدمات آن نیز بسیار بالا است.
محیط همچنین به مصر اشاره کرد و گفت: جمعیت مصر کمی بیش از 80 میلیون نفر است و 2 درصد بوجه وزارت بهداشت نیز به خدمات بهداشت روان اختصاص دارد که بیش از نیمی از این مبلغ به بیمارستان های روان پزشکی داده می شود.
او همچنین به آمریکا پرداخت و اظهار داشت: تعداد روان پزشکان آمریکا حدود 37000 نفر بوده و 20 درصد مردم نیاز به نوعی روان درمانی دارند؛ مخارج مراکز خدمات درمان های روانی نیز در سال 2019، بالغ بر 325 میلیارد دلار بوده است.
رئیس سابق شاخه حفظ و ارتقای بهداشت در مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی در ادامه به نظام سلامت کشور ترکیه اشاره کرد و گفت: این کشور 80 میلیون نفر جمعیت دارد و 17 درصد جمعیت به خدمات روان پزشکی نیاز دارند که 9 میلیون نفر نیز به صورت سالیانه مراجعه دارند؛ همچنین بنا به دلیل هجوم آوارگان و مهاجرین، مشکلات اختلالات روانی در این کشور بیشتر دیده می شود.
محیط همچنین به کشور مالزی پرداخت و گفت: 29.2 درصد مردم در این کشور نوعی مشکل روانی دارند و حدود 10 درصد جوانان نیز سابقه اقدام به خودکشی دارند.
او در ادامه به مشکلات ایران اشاره کرد و این موارد را به عنوان چالش مطرح کرد: 1) تورم بسیار بالا و عدم کاهش و توقف آن؛ 2) گسترش فقر طبقه پایین؛ 3) حرکت طبقه متوسط به سوی پایین؛ 4) گسستن خانواده ها و گسترش تعداد کودکان کار؛ 5) تأثیر تورم بر ضروری ترین نیازهای افراد و خانواده ها؛ 6) اثر مسائل اقتصادی بر سرمایه اجتماعی.
چالش های بازار بیمه سلامت
محمدعلی همتی، روانپزشک و معاون درمان اسبق سازمان تأمین اجتماعی، عضو کمیته سلامت روان فرهنگستان علوم پزشکی که مدیریت پنل را نیز برعهده داشت مطرح کرد: ویژگی های انسان سالم عبارت است از «سالم بودن از لحاظ جسمی؛ بی عیب بودن از لحاظ فکری؛ شاد بودن از لحاظ روانی؛ فعال بودن از لحاظ اجتماعی؛ مولد بودن از لحاظ اقتصادی و مسئول بودن از لحاظ فرهنگی».
وی افزود: استفاده از تکنولوژی «های تک» روز به روز در حال افزایش است و از این رو، سازمان ها باید تدابیر بیشتری را در این زمینه داشته باشند.
همتی همچنین مطرح کرد: وقوع یک بیماری خاص می تواند، فرد را از دهک های بالا به سمت دهک های پایین تر هدایت کند.
عضو کمیته سلامت روان فرهنگستان علوم پزشکی در ادامه به ویژگی های مهم بازار سلامت اشاره کرد و اظهار داشت: بالا بودن هزینه های معامله در بازار سلامت؛ بی اطمینانی ها از طرف تقاضا و عرضه؛ تقارن نداشتن اطلاعات و دانش بیشتر پزشک؛ دخالت دولت از طریق کنترل قیمت ها؛ تدوین مقررات؛ کمک به بیمه ها و اخذ مالیات از جمله این موارد محسوب می شود.
وی در ادامه به چالش های بازار بیمه سلامت اشاره کرد و گفت: 1) بیمه می تواند تأثیر منفی بر کارایی ارائه دهندگان خدمات درمانی داشته باشد؛ 2) قیمت برای بیماران مهم نیست؛ 3) انگیزه کمتر برای ارائه دهندگان خدمات بهداشتی؛ 4) انتخاب ارائه کننده خدمات بر اساس راحتی، امکانات و کیفیت خواهد بود نه بر اساس هزینه ایجاد شده؛ 5) مشکل دیگری که در بازارهای بیمه درمانی ایجاد می شود، پوشش ناقص است؛ 6) برخی گروه های جمعیتی ممکن است قادر به خرید بیمه های درمانی نشوند؛ 7) دهک های پایین جامعه ممکن است قادر به پرداخت هزینه بیمه درمانی نباشند؛ 8) امکان پوشش ناقص برای گروه های پرخطر وجود دارد؛ 9) احتمال پوشش ناقص در گروه های کم درآمد و با ریسک بالا مانند افراد مسن تر، تشدید می شود.
همتی همچنین در خصوص چالش های بیمه ها در ایران این گزینه ها را برشمرد: اجباری نبودن بیمه و کامل نبودن پوشش جمعیتی؛ کامل نبودن بسته خدمتی؛ پرداخت بالا از جیب مردم؛ استاندارد نبودن فرایند تعیین بسته خدمت؛ سطح نسبتاً بالای هزینه های مدیریت، نظارت و کنترل تقاضا؛ مدیریت تقاضای القایی؛ اجرای راهنماهای بالینی؛ ناتوانی در کنترل هزینه اثربخش خدمات و نبود سیستم اطلاعاتی کامل و کارامد از آن جمله اند.
چالش های حوزه خدمات سلامت روان و پوشش بیمه ها
شهرام غفاری، مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین اجتماعی نیز با اعلام اینکه امروزه به ازای هر 4 نفری که کار می کنند یک نفر مستمری دریافت میکند گفت: اگر این میزان به 3 نفر برسد شاهد وضع بحرانی خواهیم بود.
او ادامه داد: در 6 ماهه اول امسال بالغ بر 6 میلیون نسخه تجویز شده است و این ضرورت وجود دارد که بحث خدمات روان پزشکی را نیز در این نسخ جای دهیم.
غفاری در ادامه به چالش های حوزه خدمات سلامت روان و پوشش بیمه ها اشاره کرد و این موارد را مطرح کرد: نبود برنامه جامع ملی بهداشت روان مبتنی بر فرد، خانواده و جامعه و عدم ارتباط فعال بین سطح اول و سطح دوم؛ کمبود منابع مالی نظام سلامت بیمه ها برای گسترش بسته خدمات حوزه سلامت روان؛ دسترسی به مراقبت های سلامت روان به طور کلی.
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین اجتماعی اضافه کرد: در سراسر جهان، نظام های سلامت نمی توانند به نیاز بیماران Mental Disorder پاسخ مناسبی ارائه کنند و فاصله بین نیاز به خدمات و میزان ارائه خدمات در نظام سلامت بسیار زیاد است و کیفیت خدمات ارائه شده نیز نسبتاً پایین است.
او همچنین به آمار اختلالات روانی در WHO اشاره کرد و گفت: برآوردها نشان می دهد که از هر سه نفر، یک نفر در طول زندگی خود دچار نوعی از اختلال روانی خواهد شد و از هر 8 نفر، 1 نفر از این بیماری رنج می برد و در کشور ما نیز 10 تا 11 میلیون نفر از این بیماری رنج می برند.
غفاری ادامه داد: یک نفر از هر 6 نفر از بالغین در سن کار نیز از اختلالات روانی رنج می برند و تنها 35 درصد از کشورها برنامه ملی برای پیشگیری از اختلالات روانی در سن کار دارند.
مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین اجتماعی افزود: هر سال 12 میلیارد روز کاری به دلیل افسردگی و اضطراب از دست می رود که هزینه ای بالغ بر یک تریلیون دلار سالانه به اقتصاد ضرر می رساند.
ویزیت تکاملی فعال کودکان
امیر نوروزی، رییس خدمات درمانی نیروهای مسلح، نیز به عنوان دیگر سخنران مطرح کرد: ما توجه به ساختار سلامت را به گونه ای پیاده سازی کردیم که هم اکنون توانسته ایم خدمات خوبی برای سالمندان نیروهای مسلح فراهم کرده و هم اکنون بیش از 35 نفر از بیمه شدگان بالای 100 سال نیز از خدمات ما بهره می برند.
او ادامه داد: در راستای اهمیت غرباگری، ویزیت تکاملی فعال کودکان در سنین زیر پنج سال نیز فعالیت هایی را آغاز کرده ایم.
