مجید رحمتی - بازیگر - که این روزها با نمایش «تاناکورا» روی صحنه است، وجود گروه‌های ثابت را یکی از ضرورت‌های مهم تئاتر دانست و در این زمینه خاطره‌ای از علی نصیریان روایت کرد: اوایل دهه ۸۰ در جشنواره‌ای منطقه‌ای شرکت داشتم که استاد نصیریان داور آن بودند. ایشان در اختتامیه خطاب به همه ما شرکت‌کنندگان گفت، به شما نصیحت نه، بلکه وصیت می‌کنم که «حتما گروه ثابتی داشته باشید، چون با گروه است که می‌توانید موفق شوید.» اما متاسفانه شرایط طوری نیست که به نصیحت استاد نصیریان بتوان پایبند بود.
این بازیگر و فعال تئاتر در گفت‌وگو با ایران اکونومیست با ارایه توضیحاتی درباره ویژگی‌های نمایش «تاناکورا»، از نبود گروه‌های ثابت در تئاتر و نبود نظارت بر کار سالن‌های حرفه‌ای دولتی و تماشاخانه‌های خصوصی ابراز تاسف کرد و جود سندیکا را یکی از مهم‌ترین آمال جامعه تئاتری دانست که موجب پیشرفت هنر تئاتر و قدرت هنرمندان آن می‌شود.
او در آغاز گله‌ای را از تماشاگران مطرح کرد و گفت: ظاهرا تماشاگران با سالن‌های دولتی قهر کرده‌اند و به همین جهت از آنان دلگیرم و دلیل این قهر را نمی‌دانم، بخصوص که تماشاخانه ایرانشهر متعلق به شهرداری است و نه دولت.
رحمتی با اشاره به دشواری‌های جذب تماشاگر تئاتر در مقطع فعلی گفت: بر اساس مشاهده‌هایی که داشته‌ام، ظاهرا تماشاخانه‌های خصوصی در قیاس با سالن‌های دولتی تئاتر تماشاگر بیشتری دارند و به همین دلیل به نظر می‌رسد تماشاگران با سالن‌های دولتی قهر کرده‌اند ولی دلیل این قهر را درک نمی‌کنم چون فعالان تئاتر هم مانند تمام مشاغل دیگر اعم از نانوا، لوله‌کش، راننده و ... باید کار کنند تا درآمدی به دست آورند.
این بازیگر ادامه داد: طبیعتا در چند ماه گذشته به دلیل شرایط اجتماعی کشور، تماشاگران از سالن‌های تئاتر فاصله گرفته‌اند. البته نمایش ما که یک هفته‌ای است اجرای آن آغاز شده، آخر هفته‌ها تماشاگر بیشتری دارد. به هر حال روزهای پایانی سال هم هست و بسیاری از مردم گرفتاری‌ها و درگیری‌های شب عید را دارند و همین هم بر استقبال تماشاگران از نمایش‌های روی صحنه تاثیر دارد.
رحمتی در پاسخ به این پرسش که چرا مقطع فعلی را برای اجرای نمایش خود انتخاب کرده‌اند، توضیح داد: به هر روی تئاتر شغل ماست. گروه ما زمان دیگری نوبت اجرا داشت که به تعویق افتاد و اصلا قرار بود نمایشنامه دیگری را اجرا کنیم که نشد تا اینکه رضا بهرامی، کارگردان نمایش تصمیم گرفت این متن را جایگزین کند و البته چالش‌های زیادی هم برای اجرای آن داشتیم.
او که علاوه بر بازی، به عنوان مشاور کارگردان هم با اجرای نمایش «تاناکورا» همکاری دارد، مهم‌ترین چالش اجرای این نمایش را انتخاب بازیگران دانست و افزود: با هر بازیگری که تماس می‌گرفتیم یا درگیر کار دیگری بود یا ترجیح می‌داد در این موقعیت روی صحنه نرود. به همین دلیل برای کستینگ کار خیلی اذیت شدیم.
رحمتی با اشاره به اینکه تماشاخانه ایرانشهر زیر نظر شهرداری است، درباره وضعیت قرارداد نمایش «تاناکورا » گفت: در حال حاضر فقط یک قرارداد گیشه داریم و از هیچ گونه حمایت مالی برخوردار نشده‌ایم. باید به مرکز هنرهای نمایشی نامه بزنیم تا شاید کمک هزینه‌ای جزیی شامل حال‌مان شود. از طرف دیگر فراموش نکنیم که تماشاخانه ایرانشهر زیر نظر شهرداری است که برای خودش بودجه فرهنگی دارد و معلوم نیست چرا بخشی از این بودجه صرف حمایت از گروه‌های نمایشی نمی‌شود. به هر حال با وجود همه مشکلات و با وضعیتی مالی مبهمی که پیش‌روی ما بود، دست به دست هم دادیم تا کار به اجرا برسد و تلاش رضا بهرامی، کارگردان گروه برای اجرای این نمایش ستودنی است.
او در ادامه با ارایه توضیحاتی درباره داستان نمایش «تاناکورا» اضافه کرد: داستان نمایش از دوره پهلوی و سال ۱۳۱۰ آغاز می‌شود؛ زمانی که سیستم ناظر بر کشور با اجرای شبیه‌خوانی مخالف بوده و آن را ممنوع کرده است. در آن مقطع در خانواده‌ای، چند خواهر عاشق شبیه‌خوانی هستند و برادران‌شان بر سر این علاقه با آنان درگیر هستند و در نهایت، این درگیری به فاجعه ختم می‌شود. در این نمایش برش‌های تاریخی گوناگونی را می‌بینیم و به دوره معاصر و حتی به زمان آینده می‌رویم و نوعی نگاه هشداردهنده به آینده وجود دارد.
رحمتی که در حوزه نمایش‌های ایرانی صاحب چندین تجربه است، اضافه کرد: در نمایش«تاناکورا» از تکنیک‌های مختلف نمایش ایرانی همچون روایتگری، شبیه‌خوانی و نقالی استفاده می‌کنیم. ضمن اینکه نمایش قصه‌ای ساده ولی محکم دارد.
او که حدود ۵ سال است با رضا بهرامی و کهبد تاراج ـ نویسنده نمایشنامه تاناکورا ـ همکاری دارد، با تاکید بر تاثیر بسزای یک گروه نمایشی ثابت در پیشبرد کار تئاتر افزود: قطعا حضور گروه بسیار موثر است. به قول معروف وقتی آدم‌ها کنار هم کار می‌کنند، شیمی‌شان به هم می‌خورد و خیلی زود به نتیجه می‌رسند چون ذهن‌هایشان به هم نزدیک شده است.
رحمتی با یادآوری نصیحت علی نصیریان مبنی بر اینکه «حتما گروه داشته باشید، چون با گروه است که می‌توانید موفق شوید» درباره اینکه چه عاملی سبب فروپاشی گروه‌های نمایشی می‌شود، توضیح داد: در وهله اول مسائل اقتصادی بسیار دخیل است. وقتی بچه‌های تئاتری نتوانند فقط در دل گروه خود کسب درآمد کنند، به ناچار به کارهای دیگری روی می‌آورند و همین مساله اولین عامل پاشیدن گروه‌هاست.
رحمتی یکی دیگر از مشکلات بزرگ تئاتر را نبود آکادمی و سندیکا دانست و ادامه داد: بدون یک سندیکای قرص و محکم، نمی‌توان مشکلات را حل کرد. الان ببینید چه گروه‌هایی در مجموعه تئاتر شهر به عنوان حرفه‌ای‌ترین مجموعه تئاتری کشور روی صحنه می‌روند. ما اسامی بسیاری از آنها را نشنیده‌ایم. واقعا جایگاه تئاتر شهر این است؟! از طرف دیگر بر کار سالن‌های خصوصی هم هیچ نظارتی وجود ندارد. هر کسی که پول داشته باشد می‌تواند در این سالن‌ها کارگردانی کند. درحالیکه اگر سندیکا و صنف درستی می‌داشتیم، این وضعیت در سالن‌های نمایشی ما ایجاد نمی‌شد.
این فعال تئاتری ایجاد آکادمی تئاتر را از مهم‌ترین آمال جامعه تئاتری برشمرد و درباره ضرورت آن توضیح داد: وقتی امکانات سخت‌افزاری کم و متقاضی زیاد است، باید سندکایی وجود داشته باشد که بتوان به کمک آن شایسته‌سالاری کرد تا هنرمندی مانند دکتر رفیعی برای اجرای یک نمایش خون دل نخورد، بلکه اگر سندیکا می‌داشتیم، می‌توانستیم پیگیری کنیم که هنرمندانی مانند ایشان همراه با گروه‌شان در سالن‌هایی مشخص مستقر شوند و آثار خود را بسازند و روی صحنه بیاورند همچنانکه در گذشته هم هنرمندانی مانند آقای انتظامی و حتی آقای پرستویی و ... که متعلق به نسل‌های بعدتر از ایشان هستند، کارمند اداره تئاتر بوده‌اند و مانند همه کارمندان حقوق می‌گرفتند و در همین اداره تمرین و تولید داشتند. اینها همه مواردی است که باید به عنوان مطالبات جامعه تئاتری مورد توجه قرار بگیرد.
نمایش «تاناکورا» نوشته کهبد تاراج و کار رضا بهرامی از روز ۲۳ بهمن ماه در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر اجرای خود را آغاز کرده و هر شب راس ساعت ۲۰ روی صحنه می‌رود.
مجید رحمتی، الهه شه‌پرست، میلاد رمضانی ورجاوند، مهدی ضیاییان، المیرا پارسا، سیمین بهفر بازیگران این نمایش هستند. همچنین رضا بهرامی علاوه بر کارگردانی، طراحی صحنه را انجام می‌دهد. طراحی نور بر عهده مقداد صفری است. شایان کیانی طراحی پوستر را انجام می‌دهد و تنظیم موسیقی هم بر عهده آروین فلاح‌زاده است.
عکس‌هایی که همراه این گفت‌وگو منتشر شده، از رضا جاویدی است.
