به گزارش ایران اکونومیست به نقل از روابط عمومی بیمه تعاون به نقل از جامعه اندیشکده ها، پیدایش فناوری اطلاعات و رشد نمایی آن در سال های اخیر، همه ابعاد زندگی انسان و نیز همه صنایع از جمله صنعت بیمه و نحوه خدمات دهی آن ها را تحت تاثیر قرار داده است. زنجیره بلوکی یا بلاکچین یکی از مهم ترین فناوری هایی است که انقلاب بزرگی در پیشرفت های جدید بشر به شمار می رود. این فناوری باعث ایجاد شفافیت و اعتمادسازی در انجام فرایندها و نیز بهبود کارایی و کاهش هزینه ها می‌شود. این فناوری به تازگی در صنعت بیمه در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد که ایران نیز در این زمینه مستثی نیست. به علت آزمایش نشده و جوان بودن بلاکچین، خطاهای انسانی همچنان باقی است که با استفاده از راهکارهایی نظیر شناخت چالش ها و درک مزایا و معایب، آسیب شناسی فرایند پردازش خسارات، داشتن زنجیره بلوکی مشترک در شرکت های بیمه که فضای تقلب را از بین ببرد و… می توان استفاده از این فناوری را توسعه داد.
ضرورت و اهداف پژوهش
در صنعت بانکداری، چندین مورد استفاده از بلاکچین اجرا شده است. درحالی که صنعت بیمه (که از لحاظ پذیرش تکنولوژی از بانکداری عقب تر است)، جایگاه خاص و مناسبی جهت استفاده از این تکنولوژی را دارد. بیمه نامه های سنتی، اغلب بر روی قراردادهای کاغذی پردازش می شوند که این یعنی خسارات و پرداخت ها مستعد خطا بوده و نیازمند نظارت انسانی می باشند. پیچیدگی ذاتی بیمه سنتی هم که عامل مصرف کنندگان، کارگزاران، بیمه گران مستقیم و اتکایی و نیز خود محصول اصلی بیمه است، این شرایط را پیچیده تر می‌کند. فناوری زنجیره بلوکی، به عنوان یک دفتر کل توزیع شده، می تواند صنعت بیمه را بهبود دهد.
بلاکچین و سازوکار عملکرد آن
زنجیره بلوکی یا بلاکچین برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ توسط ناکاماتو شروع به کار کرد که یک پایگاه داده غیرمتمرکز توزیع شده برای ذخیره سازی تراکنش هایی است که در میان تمام طرفین در یک شبکه به اشتراک گذاشته می شود. این سیستم به عنوان یک دفتر کل رمزنگاری شده عمل می کند و از مکانیسم اجماع برای اطمینان از معتبربودن تراکنش ها استفاده می کند. بلاکچین کاربردهای زیادی در صنعت خدمات مالی از جمله بیمه دارد.
در فناوری زنجیره بلوکی، به کمک چند فناوری پیشرفته مانند رمزنگاری و فشرده سازی پیشرفته داده ها، «همه» رایانه هایی که در زنجیره بلوکی هستند، «همه» اطلاعات را ذخیره کرده و در آن شبکه توزیع می کنند و هم زمان، همه رایانه ها به همه رایانه های دیگر متصل هستند. غیرمتمرکز بودن زنجیره بلوکی، اعتماد به آن را افزایش می دهد.
شیوه توزیع اطلاعات در زنجیره بلوکی
در زیرمجموعه مول بلاکچین، چند شبکه ساختاربندی شده وجود دارد. هر رایانه یا وسیله دیگری که به زنجیره متصل شود، فایلی با همه اطلاعاتی که تا آن زمان در بلاکچین به وجود آمده را دریافت می کند و بعد از یک زمان مشخص اطلاعات موجود در شبکه بسته بندی و رمزنگاری می شوند که بلوک نامیده می شوند. بلک ها در اختیار همه کاربران هستند اما تنها راه حذف آن ها این است که کل زنجیره حذف شود.
اصطلاحات فنی کاربردی در سازوکار بلاکچین
از جمله اصطلاحات در سازوکار بلاکچین می توان به گره، هش، توکن و… اشاره کرد.
گره
بلاکچین شامل بلوک های داده هاست. این بلوک ها در گره ها ذخیره می شوند که این گره ها می توانند هرر نوع دستگاهی باشند (کامپیوتر، لپ‌تاپ یا حتی سرورهای بزرگ تر هستند). گره ها معتبر بودن بلوک تراکنش ها را چک، ذخیره و نگهداری می کنند.
هش
توابع درهم‌سازی یا هش یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده سیستم ها هستند. تابع هش از یک ورودی با طول متغیر از اطلاعات، یک خروجی درهم سازی شده و با طول ثابت تولید می کند.
توکن
توکن یک دارایی دیجیتال است که روی یک بلاکچین منتشر شده و قابل مبادله است و می تواند بدون نیاز به مداخله یا موافقت یک شخص ثالث، در اینترنت منتقل شود. از ویژگی های توکن می توان به ابطال ناپذیری، منحصر به فرد بودن و امنیت تراکنش ها اشاره کرد.
تراکنش ها
فایده اصلی هر زنجیره بلوکی، انجام تراکنش های ثابت و تایید شده است. زنجیره های بلوکی از ساختارهای اطلاعاتی پیچیده استفاده می کنند تا بتوانند همه تراکنش ها را به گونه ای ذخیره کنند که شرایط فعلی چارچوب، به طور ذاتی به تراکنش های گذشته متکی باشد.
انواع زنجیره بلوکی
انواع زنجیره بلوکی بر اساس مدل مجوز طبقه بندی می شوند. چهار مدل زنجیره بلوکی وجود دارد که شامل دو نوع زنجیره باز (عمومی مبتنی بر مجوز و عمومی بدون نیاز به مجوز) و دو نوع زنجیره بلوکی بسته (خصوصی، کنسرسیوم) می باشند.
مزایا و معایب بلاکچین مزایا:
حذف واسطه و مبادلات بدون اعتماد
کاربران دارای قدرت و اختیار
دوام، قابلیت اطمینان و ماندگاری
یکپارچگی فرایند
معایب:
نوظهور بودن فناوری
قوانین دولتی
کنترل، امنیت و حریم خصوصی
هزینه
کاربردهای بلاکچین در صنعت بیمه
مزایای کاربرد بلاکچین در صنعت بیمه شامل اعتمادسازی، حذف واسطه ها، پیشگیری از تقلب، تسویه خسارات و تسهیل فرایندهای زمان بر می باشد. موارد کاربرد این فناوری در صنعت بیمه به شرح زیر است:
قراردادهای هوشمند
ماهیت دیجیتال قرارداد، اطمینان ایجاد می کند که یک نسخه نهایی قرارداد وجود دارد که با جزییات نوشته شده و به طور دقیق در کامپیوتر اجرا می شود و برخلاف نسخه های کاغذی امکان خراب شدن ندارند. این قراردادها مزایایی از جمله از جمله مکانیزه کردن رسیدگی به دعاوی خسارت، شفافیت و ابراز پرداخت قابل اعتماد و… دارد. یکی از راهکارها برای چالش ها این است که کارگزاران به یک شبکه بلاکچین که تحت حاکمیت قرارداد هوشمند برای خاتمه مجوز نمایندگی و بازپرداخت کارمزد اضافه شوند.
مدیریت خسارت
در بخش خسارات که در همان قراردادهای هوشمند قرار دارد، بلاکچین بر چهار حوزه پرداخت خسارات، مدیریت تقلب، آغاز خودکار فرایند خسارات و تسریع پردازش خسارات تاثیر زیادی دارد.
پیشگیری از تقلبات
استفاده از بلاکچین در این زمینه سه مزیت کلیدی دارد که شامل حذف خسارات دوگانه، ایجاد مالکیت از طریق گواهی های دیجیتال و در نتیجه کاهش جعل و انحراف در حق بیمه می باشد.
بلاکچین در رشته‌های بیمه ای و انواع بیمه ها
یکی از بهترین کاربردهای فناوری بلاکچین، در تسهیل فرایندهای رشته ای متعارف و پرفروش بیمه ای است. علاوه بر آن، می تواند برخی انواع جدید بیمه را هم ایجاد کرده یا به‌کارگیری آن ها را راحت تر کند.
بیمه اتومبیل
در زنجیره بلوکی برای بیمه اتومبیل، تولیدکننده خودرو، تامین کننده قطعات، تعمیرگاه، راننده و…، هریک می توانند به عنوان یک گره عمل کنند. به این ترتیب، تاریخچه بهتری از سوابق وسیله نقلیه ثبت می شود و پیکربندی آن به نحوی است که از رخنه داده ها محافظت می گردد. موضوع جانشینی بیمه دربرگیرنده چندین طرف مختلف می باشد و به دلیل جمع‌آوری اطلاعات مستعد تقلب است. راهکار مبتنی بر زنجیره بلوکی در این زمینه، یک زنجیره بلوکی متصل به بیمه گر مسئول، بیمه شده مدعی خسارات و ارزیابی خسارت مستقل است.
بیمه های درمان
برای بیمه درمان، شرکت بیمه می تواند مجموع سوابق هزینه های اختصاص داده شده به یک بیمار را مشاهده کرده و در ارزیابی های خود از آن ها استفاده کند.
بیمه های زندگی
استفاده از یک پلتفرم مشترک در زنجیره بلوکی، به نهادهای مختلف اجازه می دهد که داده های معتبر را با طرف های مرتبط به اشتراک بگذارند. هنگام خرید و فعال سازی بیمه عمر، بیمه گر نیازمند اسناد مشخصی برای تایید بیمه پذیری است. بیمه گر بیمه نامه را بر مبنای حداقل اطلاعات مجوز صادر می کند که می تواند منجر به ارزیابی نادرست شود. برای رفع این مشکل این بهتر است فرایند صدور بیمه نامه از طریق بلاکچین انجام شود که متشکل از یک نهاد حاکمیتی برای شناسایی هویت فرد، نهادی برای تبادل اطلاعات سلامت و بیمه گر باشد.
علاوه بر این، بیمه شامل بیمه های پارامتریک، اتکایی و همتا به همتا نیز می شود.
پیشنهادها
بررسی همکاری ها و کنسرسیوم های صنعت بیمه و شناسایی چالش های موجود در آن
درک مزایا و معایب به کارگیری در بیمه های متقابل
آسیب شناسی فرایند پردازش خسارات جهت شناسایی نقاطی که باعث ناراضی شدن مشتریان می شود
زنجیره بلوکی مشترک در شرکت های بیمه جهت تسریع در فرایند جانشینی و کاهش فضای تقلب
جمع بندی
پیشرفت فناوری زنجیره بلوکی، امکان تغییر قابل توجهی در فناوری و مدل های کسب‌وکار صنعت بیمه بوجود آورده است. این فناوری کاربردهای بسیاری از جمله رسیدگی به دعاوی خسارت، بهینه سازی فرایند، ایجاد دسترسی به سوابق جامع سلامت افراد و قراردادهای هوشمند برای پشتیبانی از الزامات اجرایی و استراتژیک و تشخیص اثربخش تقلبات را در صنعت بیمه شامل می شود. همچنین، این فناوری باعث بهبود صنعت بیمه از طریق حذف تقلبات، خودکارسازی فرایندهای مربوط به خسارات، دسترسی به سوابق سلامت و تسهیل فرایند بیمه اتکایی می شود.
این مطالعه در پژوهشکده بیمه و توسط وحیده نورانی در سال ۱۳۹۸ انجام شده است.
