به گزارش ایران اکونومیست از اراک، اجرای سند تحول دستگاه قضائی، الکترونیکی شدن فرایندهای قضائی از جمله ثبت و دادرسی الکترونیک در کشور تحول ایجاد خواهد کرد چرا که بسیاری از مراجعات حضوری به محاکم قضائی را نیز کاهش خواهد داد. نظام قضائی کشور نیز مانند دیگر نظامات حاکم بر کشور خالی از نقص نیست و نیازمند تحول اساسی و بنیادی در سازوکارهای اداری و ساختارهای پیچیده بروکراتیک خود است. در همین راستا، دستگاه قضا به دنبال نقشه راهی برای ایجاد تحول در چند سال اخیر بوده است و سرانجام دی ماه سال 99 به هدف شفافیت سند تحول قضائی به صورت رسمی ابلاغ شد.
یکی از معضلاتی که در ساختار کنونی دستگاه قضا به شدت به چشم می‌خورد، اطاله دادرسی و سرعت اندک فرایند رسیدگی به پرونده‌هاست. موضوعی که شکایت بسیاری از مردم درگیر با دستگاه قضا بوده و بعضا آنها باعث رها کردن ادامه فرایند قضائی و گذشتن از حق خود می‌کند.
راه‌اندازی یا توسعه سامانه‌های آنلاین به منظور کاهش مراجعات حضوری شهروندان به مراکز قضائی و افزایش سرعت فرایند دادرسی یکی از محورهای مطرح شده در سند تحول قضائی است که در همین مدت سامانه‌های مختلفی از سوی قوه قضائیه راه‌اندازی شد.
حضور فیزیکی طرفین دعاوی در جلسات دادگاه عموماً الزامی بود و این مسئله علت اصلی رفت و آمد افراد خصوصاً زندانیان به مراکز قضائی شده بود که این موضوع به دلیل تردد زندانیان، ملاحظات امنیتی را به همراه داشت مضاف بر این که هزینه‌هایی را نیز به دستگاه قضا تحمیل می‌کرد اما با راه‌اندازی دادرسی‌های الکترونیکی و غیرحضوری، این مشکل در استان مرکزی حل شده است.
سامانه ابلاغ الکترونیک قوه قضائیه که چند سالی است راه‌اندازی شده است، که با تغییرات چشم‌گیری همراه بوده و احراز هویت آنلاین و غیرحضوری برای شهروندان عامل شده است تا مردم داخل و حتی خارج کشور بتوانند به صورت آنلاین ثبت‌نام سامانه و احراز هویت خود را تکمیل کنند.
صرفه جویی در 1200 بسته کاغذ سفید تا 250 دستگاه کارتریج چاپگر
براساس آمار، 600 هزار برگ کاغذ A4 معادل هزار و 200 بسته 500 برگ کاغذ A4 موجود در بازار بوده که در حال حاضر متوسط قیمت هر بسته کاغذ یک میلیون و 400 هزار ریال است که در مجموع یک میلیارد و 680 میلیون ریال هزینه کاغذ در این بخش صرفه جویی شده است.
با مروری در بازار کارتریج موجود در بازار بسته به نوع پرینتر و چاپگر بین یک میلیون و 500 هزار ریال تا 5 میلیون ریال و میانگین شارژ کارتریج بالغ بر یک میلیون و 500 هزار ریال است که با در نظر گرفتن رقم یک میلیون و پانصد هزار ریال به عنوان یک رقم متوسط و حداقلی رقمی بالغ بر 375 میلیون ریال نیز در این بخش صرفه جویی شده است.
در کنار این ارقام باید برق صرفه جویی شده، میزان هزینه مربوط به تردد شامل بنزین، آلودگی، هزینه ایاب و ذهاب و... را باید در نظر گرفت که قطعا با الکترونیک شدن روند قضایی صرفه جویی قابل توجهی را شاهد خواهیم بود که در اینفوگرافیک زیر به تصویر آمده است:
24 دفتر خدمات الکترونیک در استان مرکزی؛ 7 باجه در زندان‌ها
موضوعی که 'حجت‌الاسلام سیدعبدالمهدی موسوی' رئیس کل دادگستری در استان مرکزی در گفت‌و‌گو با خبرنگار در اراک، با اشاره به وضعیت الکترونیک شدن ابلاغ‌های قضایی در استان مرکزی اظهار داشت: 'ابلاغ الکترونیک' یکی از فاکتورهایی است که با استفاده ازروش ابلاغ الکترونیک تمام تصمیمات دستگاه قضایی به مردم و مخاطبان، به جای مراجعه حضوری به صورت الکترونیک پیگیری و ابلاغ می‌شود.
موسوی افزود: ابتدا حدود 89 درصد ابلاغ‌ها در استان به صورت الکترونیک پیگیری می‌شد در حالی که هم اکنون بالای 94 درصد ابلاغ‌ها به صورت الکترونیک پیگری می‌شود، در بازرسی که اخیرا از دادگستری استان انجام شد اعلام شد عدم امکان کسب 100 درصدی ابلاغ الکترونیک ناشی از مشکل و ضعف در استان مرکزی نیست بلکه به جهت حضور اتباعی است که در دو شهر ما حضور دارند و امکان ثبت ثنا(داشتن اقامتگاه الکترونیک و مجازی) برای آنها فراهم نبوده است.
وی ادامه داد: استان مرکزی دارای 24 دفتر خدمات قضایی فعال است، در زندان‌ها حتی برای افرادی که به هر دلیلی زندانی و مبحوس شده‌اند این امکان فراهم شده است که بتوانند پیام‌های خود را به صورت الکترونیک و با توجه به اینکه امکان حضور ندارند به راحتی به مسئولین امر انتقال دهند و با دستگاه قضایی ارتباط داشته باشند.
موسوی خاطرنشان کرد: 7 باجه خدمات الکترونیک در زندان‌های استان و 15 دفتر خدمات قضایی در زندان و در مجموع 24 دفتر خدمات الکترونیک در استان مرکزی وجود دارد تا مردم بتوانند مطالب خود را از طریق این دفاتر بدون نیاز به مراجعه حضوری با هر مقام قضایی در هر جای کشور مکاتبه کنند و می‌تواند پیام خود را به صورت کتبی ارسال کند.
دادرسی الکترونیک بیش از 97 درصدی در زندان‌های استان مرکزی
رئیس کل دادگستری در استان مرکزی با اشاره به دادرسی الکترونیک در استان مرکزی گفت: 'دادرسی الکترونیک' یکی دیگر از فاکتورهای ارزیابی هوشمندسازی است، دادرسی الکترونیک بالای 97 درصد در زندان ها انجام می شود که حتی می توان ادعای 100درصدی داشت و درصد ناچیزی به صورت دادرسی الکترونیک انجام نمی شود که مربوط به پرونده های خاص است که قاضی به تشخیص خود باید متهم را ببیند.
وی افزود: به عنوان مثال در پرونده قتل یا پرونده هایی که ممکن است چند متهم با یکدیگر مشارکت داشته باشند که قاضی می گوید 'ضرورتاً باید متهم را حضوری ببینم'، بنابراین پرونده هایی که به تشخیص قاضی است چاره ای جز دادرسی حضوری نیست.
موسوی خاطرنشان کرد: از دیگر فاکتورهایی که در هوشمندسازی قوه قضائیه مطرح است دادرسی بدون کاغذ است که این نوع دادرسی نیز در استان بدون سابقه بود، از خرداد ماه سال 99 این کار دادرسی بدون کاغذ آغاز شد و هم اکنون بیش از 40 هزار پرونده تماماً به صورت الکترونیک انجام می شود که در صرف کاغذ نیز بسیار صرفه جویی می شود و سایر ملزومات و نوشت افزارها نیز به کار نمی رود.
تاکنون 40 هزار پرونده قضایی به صورت الکترونیک به ثبت رسیده است
این درحالی‌ست که براساس آمار دادگستری کل استان مرکزی تاکنون 40 هزار پرونده قضایی به صورت الکترونیک به ثبت رسیده که ثبت بیش از 40هزار پرونده به صورت الکترونیک در دادگستری استان مرکزی موجب صرفه جویی حدود 600 هزار کاغذ A4 گردیده است.
علاوه برآن، در صورت چاپ گرفتن این برگه ها غیر از مصرف مقادیر زیادی انرژی الکتریکی حدود 200 هزاروات برای تولید آن انواع آسیب‌های زیست محیطی مانند استفاده از سوخت های فسیلی، مصرف آب و ... در پی دارد.
همچنین در این راستا، نیاز به 250 دستگاه کارتریج چاپگر بوده که پودر آنها نیز حاوی مقادیری زیادی مواد شیمیایی پلیمری، کربن و سرب است و بدنه این کارتریج ها پلاستیکی و دارای قطعات الکترونیکی نیز است و در نتیجه وارد محیط زیست و آسیب‌های فراوان زیست محیطی در پی خواهد داشت.
711/
