غلامحسین کرباسچی شهردار سابق تهران و مدیرمسئول روزنامه هم میهن، معتقد است عفو مقام رهبری و تلاش های ریاست قوه قضاییه برای آزاد سازی معترضان پاییز 1401، با عملکرد عجیب بازداشت یک خبرنگار در همان روز ها، حکایت از آن دارد که میان راس و بدنه قوه قضاییه هماهنگی لازم وجود ندارد، و این می تواند نگران کننده باشد. نهادمند سازی چنین رویه هایی می تواند منتهی به ایجاد آرامش گسترده در میان مردم شده و با رشد احزاب، اعتراضات نظام مند شود از دیگر دغدغه های اوست. از نظر او دستگیری خبرنگار روزنامه هم میهن آن هم درست در شرایطی که قرار است معترضان زندانی آزاد شوند، عملکرد ناهماهنگ با سیاست های راس قوه قضاییه بود که تلاش داشت حلاوت و شیرینی چنین حرکتی در جامعه حس نشود. گفت و گو «خبرآنلاین» با غلامحسین کرباسچی مدیرمسئول روزنامه هم میهن از نظرتان می گذرد:
به نظر شما عفو معترضان بازداشت شده، چه تاثیر در شرایط کنونی ایران خواهد داشت؟
اتفاق بسیار خوبی است. هر کسی از زندانیانی که در حجم وسیعی بازداشت شده اند، از سوی قوه قضاییه آزادی آنان مطرح شود، جای خوشحالی دارد. این امر تفاهم، مدارا، و همراهی را در کشور حتی در ارتباط با که کسانی معترض هستند، افزایش می دهد. نتیجه آن در مجموع آرامشی است که حادث می شود. ولی باید روال به گونه ای پیش برود که همراهی و مدارا تنها به کسانی که حبس شده اند، اختصاص پیدا نکند، بلکه این رویه به مسئولان و مابقی امور از جمله مسایل سیاسی نیز تسری یابد.
به عبارت دیگر معتقدید این الگو به بخش های دیگر نیز تسری یابد؟
ببینید برای مثال، آقای محسنی اژه ای از زمانی که به ریاست قوه قضاییه منصوب شده اند، دیدگاه های خوبی را مطرح کرده اند، اما سرایت این سخنان به بدنه قوه قضاییه، بسیار مهم و حیاتی است. به عبارت دیگر سرایت این سخنان به بدنه قوه قضاییه به سادگی صورت نمی گیرد، چون با این که دائم ایشان مسایل را در جلسات تکرار می کند، در عمل از طرف بدنه مشکلات بسیار مهم دیگر ایجاد می شود. از یک طرف فضای بسیار مناسبی برای عفو گسترده فراهم می شود، اما از آن طرف حرکاتی در بدنه قوه قضاییه نیز صورت می گیرد که آثار مثبت چنین حرکات گسترده ای را از بین می برد. دیروز همزمان با شنیدن خبر عفو عمومی، که احتمالا شامل هزاران نفر می شود، به من خبر دادندکه خواهر خانم الهه محمدی (که از۴ ماه پیش دستگیر شده)، یعنی خانم الناز محمدی هم بازداشت شده است. البته اعلام کرده اند بازداشت ها مربوط به کار روزنامه نگاری این دو خواهر است، اما نه گزارش های منتشر شده در روزنامه، بلکه مربوط به پرونده دیگری است. ما هم سر در نمی آوریم که پرونده دیگر چیست و مربوطه به چه مسایلی می شود. وقتی از برخی مسئولان موضوع را پیگیر شدیم، برخی اعلام کردند که مربوط به فعالیت های سابق آنان است. ولی سوال این است که اگر مربوط به مسایل گذشته است، چرا در شرایطی که عفو اعلام شده، بازداشت مذکور انجام می شود. آن هم به این‌صورت که جلوی پدر و مادر به ایشان دستبند زده اند و بازداشت اش کرده اند. این شیوه ها با سخنان آقای اژه ای هماهنگ نیست. این حرکات ناهماهنگ، همه عملکرد مثبت قوه را از بین می برد. ضمن این که توصیه شده به گونه ای برخورد شود که آرامش مردم در فضای کنونی رعایت شود اما چنین امری از سوی زیرمجموعه های پیش برنده چنین خطی مشی ای رعایت نمی شود. به عبارت دیگر زمانی که تلاش می کنند مشکلات چندهزار نفر همراه خانواده شان حل شود و به طور طبیعی شادی به جامعه تزریق شود، که واقعا عمل بسیار خوبی است، چرا در این راستا از چنین اقدامات مخربی جلوگیری به عمل نمی آید. اگر هم واقعا شخص دستگیر شده متهم بود، می توانستند شخص مذکور را ۱۰ روز دیگر بگیرند، چه قصدی داشتند درست بعد از انتشار خبر عفو، خبرنگار مذکور بازداشت شود؟ مردم از این نظر باید توجیه شوند.
برخی نظریه پردازان معتقدند که آزادی زندانیان سیاسی از آن دست از موضوعات است که در حوزه اجتماعی یک دستاورد بسیار مثبت تلقی می شود ولی این موضوع زمانی در حوزه سیاسی نیز از وزن لازم برخوردار خواهد شد که این آزادی ها به آزادی های احزاب و حرکت های انتخاباتی گروه های سیاسی نیز منتهی شود؟ نظر شما چیست؟
این موضوعات در حوزه عملکرد مسئولان است و این که تا چه اندازه بخواهند براساس وعده هایی که می دهند، عامل به وعده هایشان باشند. به عبارت دیگر مسئولان همواره مطرح کرده اند که باید اعتراض وجود داشته باشد و این موضوع نشانه یک جامعه سالم است، اما به الزامات آن، حرکت حزبی است که باعث جلوگیری از تخریب های اجتماعی و روالمند شدن امور می شود، عمل نمی کنند. زیرا تا خبرنگاری گزارشی تهیه می کند که مطابق سلیقه آنان نیست، خلاف وعده داده شده، بازداشت صورت می گیرد. در صورتی که می توانند جوابیه بدهند و گفت و گو میان رسانه و مسئولان و مردم نهادمند بشود. البته تاکید می کنم که آزادی زندانیان در هر شرایطی امر بسیار مثبتی است، و آدم خوشحال و امیدوار می شود، اما برای جلوگیری این سطح از برخوردها، ایجاد فضای گفت و گو و نهادمند شدن آن در دیگر فضاها بسیار ضروری است. به عبارت دیگر باید فضای نقد و انتقاد تقویت شود و از آن طرف دستگاه مربوطه جوابیه بدهد. به هر حال با توجه به خط مشی ریاست قوه قضاییه امیدواریم میانه راس و بدنه هماهنگی لازم ایجاد شود. البته این موضوع برای دستگاه های دیگر نیز لازم هستند.
