کریمی؛ معاون بین‌الملل بانک مرکزی گفت‌و‌گو با خبرنگار اقتصادی ایران اکونومیست با بیان اینکه چون شبکه پیامرسان روسیه به شبکه پیامرسان ایران متصل شده است در نتیجه هر کسی که عضو آن شبکه است، به شبکه ما هم متصل شده‌اند و بالعکس بانکهای ایرانی هم می‌توانند با آن بانکها متصل شوند، گفت: شبکه پیامرسان بانکی ایران به نام سپام که متعلق به بانک مرکزی ایران است و همه بانکهای ایرانی عضو این شبکه هستند و از این طریق پیام‌های استاندارد بانکی را با یکدیگر مبادله می‌کنند به شبکه مشابه آن در روسیه که متعلق به بانک مرکزی آن کشور است و همه بانکها روسیه همه به آن متصل هستند به هم متصل شده‌اند بر اساس این شبکه، هر بانک ایرانی در صورت لزوم پیامی را با یک بانک روس و یا هر بانکی که عضو این شبکه است، می‌تواند تبادل کنند.
وی افزود: این پیام‌ها عمدتا مبتنی بر استاندارد پیام های سوئیفتی است ضمن آنکه تعداد بانک های روسیه چند صد بانک است و تعداد بیش از 100 بانک غیر روسی در 13 کشور دنیا به این شبکه متصل هستند.
معاون بین الملل بانک مرکزی در خصوص وجه تمایز اتصال بانک های ایرانی با دیگر بانک های غیرروسی تصریح کرد: اتصال بانکهای غیرروسی در این شبکه به صورت عضویت است یعنی یک بانکی با امضا قرارداد و پذیرفتن شرایطی برای تبادل پیام به این شبکه متصل می شود ولی اتصالی که ما برقرار کردیم اینگونه نیست که بانکهای ایرانی عضو شبکه روسیه بشوند بلکه بانکهای ایرانی عضو شبکه سپام شبکه ملی جمهوری اسلامی هستند ولی این شبکه این امکان را دارد که به یک شبکه دیگری متصل شود ضمن آنکه به لحاظ فنی این زیر ساخت نیز فراهم شده است.
وی افزود: به زبان ساده می‌توان گفت بانک های ایران و روسیه اگر بخواهند با یکدیگر تبادل پیام استاندار سوئیفی داشته باشند اینها نیازی به شبکه سوئیفت ندارند.
سال 98 فقط یک بانک روسی عضو سپام بود
کریمی درباره رفع شبهه این موضوع که در سالیان گذشته نیز تفاهم نامه ای در این زمینه بین ایران و روسیه منعقد شده لیکن اجرایی نشده است، گفت: اتفاقی که در سال 1398 گفته شده که حادث شده است به این صورت است که یک بانک تک شعبه ای در روسیه در آن سال توافق شد که به شبکه سپام ایران از طریق یک عضویت دسترسی پیدا کند که البته این عضویت استفاده نشد زیرا ملاحضات فنی وجود داشت که در نهایت این موضوع در نیمه اول سال 1400 عملیاتی شد.
وی تاکید کرد: لذا تفاوت کار مشخص است حالا اگر ان زمان گفته شده که شبکه ایران به روسیه متصل شده بود اینگونه نیست بلکه قرار شد یک بانک تک شعبه ای روسی در شبکه سپام عضوشود. اکنون صبحت از یک بانک نیست که یک بانک روس عضو شبکه سپام شود یا چند بانک ایرانی عضو شبکه روسیه بشوند بلکه صحبت از اتصال دو شبکه پیام ملی دو کشور است.
معاون بین الملل بانک مرکزی با بیان اینکه یک برداشت اشتباهی از صحبت های بنده در چند روز گذشته شده است و اینگونه منعکس شده که بنده گفته ام شبکه های پیام رسان ملی دو کشور به هم متصل شدند گفت: برخی تصور کردند که منظور اتصال شبکه پیام رسان بانک ملی دو کشور است در حالی که منظور از ملی در اینجا بومی و سیستمی که متعلق به کشور ما است نه یک سیستم واسطه ای خارجی مثل سوئیفت است.
این مقام مسئول بانک مرکزی خاطرنشان کرد: اینکه قبلاً بخاطر عضویت داده شدن یک بانک تک شعبه ای گفته شده شبکه پیامرسان ایران به روسیه متصل شده است این را همان کسی که این جمله بیان کرده است باید پاسخ دهد که چرا بزرگ نمایی کرده است ضمن آنکه در سال 1398هم عملیاتی نشد و در سال 1400 تبادل پیام شده است.
بانک مرکزی در دولت سیزدهم شبکه سپام را عملیاتی کرد
معاون بین‌الملل بانک مرکزی با بیان اینکه چرا در ان زمان اینگونه بیان شده است، تصریح کرد: این موضوع به تفاوت «بیان» تا «عمل» است در گذشته توافق اتصال یک بانک تک شعبه ای روسی به شبه سپام اینگونه بیان شده است این دلیل نمی شود که این اتفاق عملی الان نیز زیر سوال رود این را باید فردی که اینگونه بزرگ نمایی کرده الان باید توضیح دهد.
کریمی در پاسخ به این سوال که چه کشورهایی غیر روسی در این شبکه عضو هستند گفت: با بررسی کارشناسی و تحقیقی می توان اسامی این کشورها را یافت علی القاعده کشورهای حوزه اوراسیا، آسیای میانه و یکی دو کشور خارج از این حوزه ها عضو این شبکه هستند.
وی افزود: به هر حال حوزه زیرساخت روسیه که این شبکه را ایجاد کرده اند و بانکها عضو ان هستند این شبکه به شبکه ملی ما متصل شده است.
معاون بین‌الملل بانک مرکزی در پاسخ به این سؤال که یک بانک روسی برای مشتریان خود امکان انجام تراکنش‌های بانکی بین‌المللی با ایران را فراهم کرده است، گفت: در رابطه با اینکه یک بانک روس در چند روز گذشته این خدمت را انجام داده الزاماً ارتباطی با زیرساخت فنی سپام ندارد بلکه از طریق تلکس یا ایمیل قادر هستند پیام مبادله کنند.
وی افزود: ولی این موضوعی که اخیراً به مرحله اجرا درآمد با یک خدمتی که یک بانک روسی ادعا کرده است که الان قابل تایید یا رد نیست، تناقضی ندارد.
معاون بین الملل بانک مرکزی اعلام خبر ارائه خدمت یک بانک روسی برای مشتریان فارغ از شبکه سپام را خبر خوشایند خواند و گفت: اینکه یک بانکی خدمت ریالی برای ایرانی ها ارائه می دهد خبر خوبی است و اراده دو کشور بر این است اما در این موضوع ارتباطی با زیرساخت های فنی سپام ندارد.
کریمی در پاسخ به این سوال که در سال 1400 دو عضو اتاق بازرگانی ایران و روسیه در نشست خبری بیان کردند، ارتباط بانکی با ترکیه برقرار است و شبکه بانکی ایران با روسیه متصل است آیا منظور همان یک بانکی است که عضو سپام بوده است؟ گفت: بله احتمالاً منظور همان بانک تک شعبه ای عضو شبکه سپام بوده است البته همان دوستان باید در این زمینه موضع گیری کنند و بنده نمی توانم راساً تایید یا تکذیب کنم.
وی افزود: گاهی بیان عام می شود و موجب این سو تفاهم می شود وقتی می گوییم ارتباط برقرار است ایا این بدان معنا است که منظور حساب های کارگزاری فعال است؟! یا یک زیرساخت فنی وجود دارد که تبادل پیام انجام می شود؟ یا به معنای این است که تجارتی برقرار است ؟ اینکه ارتباط برقراراست باید از سوی گوینده خیلی شفاف توضیح داده شود حتی تعدادی از بانک های ایران و روسیه در شرایط تحریم هم فعال بودند و در چارچوب توافق و قراردادها کار می کردند.
ارتباط بانکهای روسی با ایران همواره برقرار بوده است
وی تاکید کرد: براساس قوانین دو کشور ایران و روسیه بانک های دو کشور با هم کار می کردند و هیچگاه ارتباط قطع نبوده است لذا وقتی کسی از وجود ارتباط صحبت می کند باید دقیق و شفاف بیان کند که ایا منظور فعال بودن حساب های کارگزاری است که اگر من باشم می گویم اینگونه بوده است اگر منظور ارتباط با یک بانکی از طریق یک سیستم پیام رسان بوده می گویم اینگونه بوده است اما اینکه منظورش اتفاق اخیر بوده است قطعا اینگونه نیست چراکه ما ماه ها است که برای ان تلاش می کنیم و تازه محقق شده است.
این مقام بانک مرکزی در خصوص تعداد بانکهای متصل به شبکه سپام گفت: تعداد بانکهای روسی 700 بانک نیست من منظور دیگری داشتم که الان قصد ندارم انرا باز کنم ولی اینطور توضیح می دهم 106 بانک غیر روسی در 13 کشور و تمام بانکهایی روسیه و تمام شعب بانکهای روسیه که در کشورهایی دیگرکه هستند اگر به سپام و SPFS دسترسی دارند الان به سپام متصل هستند چون شبکه پیامرسان روسیه به شبکه پیام رسان ایران متصل شده‌اند در نتیجه هر کسی که عضو ان شبکه است به شبکه ما هم متصل داشته باشند و بالعکس بانکهای ایرانی هم می‌توانند با این بانکها متصل شوند.
وی در پاسخ به این سؤال که فعالان اقتصادی ایرانی در سراسر دنیا با استفاده از شعب بانکی روسی در اروپا و آمریکای جنوبی قادر به انجام تراکنش مالی هستند گفت: تراکنش مالی فقط داشتن زیر ساخت موازی سوئیفت نیست این فقط یکی از پیش نیازها است لازمه تراکنش مالی لازمه اش این است بانکی که قرار است به مشتری ایرانی خدمت بدهند اولا قصد کار کردن با مشتری ایرانی را داشته باشد بعد ارتباط کارگزاری با دیگر بانکها داشته باشند و حساب کارگزاری فعال داشته باشند تا بتوانند خدماتی به مشتریان خود ارائه دهند اینها اگر فراهم هست یا خیر باید بررسی شود.
وی تاکید کرد: این زیرساخت فنی بانکها را بی نیاز از سویفت می کند و قتی این پیش نیاز برطرف شودبانکها می توانند به رابطه کارگزاری اقدام کنند وقتی همه شرایط مهیا شد تاجر می تواند از خدمات تجاری استفاده کند این زیرساخت امکان تبادل همه پیام های استاندارد بانکی اعم از ال سی، حواله و ضمانتامه را دارد و بانکها براساس شرایط خود اقدام می کنند این یک زیرساخت است .
شبکه پیام رسان سپام کاملا عملیاتی شده است
کریمی در خصوص اجرایی شدن ارسال پیام مالی بین ایران و روسیه تاکید کرد: همان شب یک سری تبادل کلید ها و امنیت و غیره فراهم شد و پیام رد و بدل شد.تمامی بانک های روسیه می توانند در ارتباط باشند مثل این است که یک فردی در شبکه تلفن حضور داشته باشد و امکان ارتباط به هر فردی را دارد اما زمانی می توان گفت ارتباط در شبکه مخابرات برقرار شده است که عملاً این اتفاق رخ دهد بر این اساس همه بانک های روسی با سپام می توانند به بانک های ایران متصل شوند.
وی تاکید کرد: این در راستای همکاری های اقتصادی، ریلی، ترانزیتی و تجاری است باید گفت که هر گونه ارتباطات بانکی نیازمند ارتباطات بانکی است لذا این اقدام گامی است در جهت توسعه روابط اقتصادی است چراکه روابط اقتصادی نیازمد روابط بانکی است.
معاون بین الملل بانک مرکزی تصریح کرد: اراده رهبران دو کشور استفاده از پول های ملی هستند و بانک های مرکزی هم این امر و اراده رهبران خود را متاع می دانند ما در حال برنامه ریزی برای تحقق ان هستند اما اینکه چه زمانی اتفاق می افتد خبر ان بعد از عملیاتی شدن اعلام خواهد شد.
وی در پاسخ به این سؤال که الان از روبل روسیه در مبادلات استفاده می‌کنیم یا خیر ؟ گفت: ما اکنون فقط از دلار امریکا به دلیل تحریم‌های آمریکا در مبادلات استفاده نمی‌کنیم در تجارت استفاده از ارزها در حال انجام است اتفاقی که اگر بیافتد، آن است که ساز و کار ترتیبات بانکداری مرکزی برای استفاده برون مرزی برای استفاده از پول ملی کشور فراهم کنیم و این سازو کار اگر فراهم شود حال ترتیبات استفاده از پول های ملی یک ترتیبات رسمی امن و با پوشش خدمات بانکی خواهد بود.
