به گزارش ایران اکونومیست به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در گفت‌وگویی با این خبرگزاری در پاسخ به سوالی درباره تحولات مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین گفت: متاسفانه شرایط کنونی حول برجام را می توان به بن بست خورده توصیف کرد. از ابتدای سپتامبر، مذاکرات دیپلماتیک کمابیش جدی وجود نداشته است. با این وجود، تایید این‌که برجام مرده است، قطعا زودتر از موعد می‌باشد.
اولیانوف ادامه داد: شانس برای احیای برجام وجود دارد. برای این امر تصمیم سیاسی تمامی اعضای روند وین برای بازگشت به میز مذاکرات لازم است تا مذاکرات را به نقطه معقولی برسانیم . در عین حال، زمان زیادی برای این امر لازم نیست. ایران اراده سیاسی برای پایان دادن به این روند را دارد. چین چیزی را می توان در مورد ما و چین نیز بیان کرد. اما اعضای غربی در مرحله کنونی چنین اراده سیاسی ندارند.
او همچنین در پاسخ به این سوال که «بعد از اجرای حکم اعدام علیرضا اکبری، کارمند پیشین وزارت دفاع که به جرم جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی انگلیس محکوم شده بود، رسانه‌های بریتانیایی اعلام کردند که این کشور ممکن است وضع خود در مورد برجام را تغییر دهد. این اتفاقات به چه شکلی بر شرایط حول معامله و موضع کشورهای عضو اتحادیه اروپا در خصوص برجام تاثیر داشته است؟ در صورت خروج بریتانیا از برجام و نیز تصمیم مثبت پارلمان اروپا در مورد توقف مذاکرات هسته‌ای، چه فرمت‌های جایگزینی، از جمله با مشارکت فدراسیون روسیه، برای حل‌وفصل مسئله برجام وجود دارد؟»، بیان کرد: آن طوری که من حس می کنم، اخبار در مورد تغییر احتمالی موضع بریتانیا در زمینه برجام، در شرایط کلی حول توافق هسته‌ای عملا تاثیری نگذاشت. شاید تنها پذیرش این‌که غرب الان در اصل نیازی به معامله ندارد را تقویت کرد و برجام در نتیجه آن می تواند غرق در فراموشی شود.
اولیانوف در این راستا گفت: مشارکت یا عدم مشارکت بریتانیا در معامله هسته ای اهمیت اصولی را در شرایط کنونی ندارد. به هر حال حق هرگونه تصمیم گیری در این خصوص کاملا در دستان لندن می باشد. در مجموع شایان ذکر می باشد که در برجام هیچ پروسه خروج و یا قدم خود مختار احتمالی در این راستا وجود ندارد، همان طوری که آمریکا این کار را در سال ۲۰۱۸ انجام داد، معنای نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را خواهد داشت.
نماینده روسیه در وین گفت: در مورد فرمت‌های جایگزین، به شکل مشروط می توان شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی را که در آن مسائل مربوط به اجرای برجام در راستای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد ارزیابی قرار می گیرد و یکی از موضوعات روز ثابت آن می باشد می توان تصور کرد. دو بار در سال این قطعنامه همچنین در خود شورای امنیت در راستای گزارش دبیرکل سازمان ملل، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در حالی که باید مد نظر قرار گیرد که تاثیر مناظره در این عرصه‌ها بر روندهای سیاسی مذاکراتی واقعی حول برجام خیلی محدود و کم می‌باشد.
او در پاسخ به این که «روسیه به قطعنامه ماه نوامبر شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد ایران، رای منفی داد. شما گفتید که این قطعنامه فضای سختتری را در مورد مسائل حل نشده ضمانتها و حول برجام ایجاد می کند. این امر مشخصا در کجا پدیدار می شود؟»، تشریح کرد: اخطارهای ما که در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در نشست نوامبر در مورد قطعنامه ضد ایرانی که «با فشار» آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان به پیش رفت مطرح شدند، کاملا تایید شدند. این در حالی است که در این مورد، کشورهای غربی نتوانستند از شرایط مشابهی که در نشست شورای حکام در ماه ژوئن وجود داشت، زمانی که بر مبنای پیشنهاد آنها قطعنامه ضد ایرانی به تصویب رسید، درس های لازم را بگیرند.
اولیانوف افزود: بلافاصله پس از تایید قطعنامه ماه نوامبر که در ضمن حمایت جمعی را نیز کسب نکرد، ایران سفر از پیش تعیین شده نمایندگان آژانس به تهران را به تعویق انداخت. علاوه بر آن، به عنوان اقدامی تقابلی، تولید اورانیوم ۶۰% در مجموعه زیر زمینی فردو آغاز شد، که پیش از آن وجود نداشت. در نتیجه، ابتکار حاصل از این قطعنامه مشخصا به ما نشان داد که احیای برجام در دستور کار اعضای غربی مذاکرات وین قرار ندارد. این شرایط تا امروز نیز حفظ شده است.
او تاکید کرد: در اینجا، همچنین مهم است تصریح شود که در تماس‌ها با طرف ایرانی ما بر لزوم تامین هر چه سریع‌تر همکاری محتوایی با آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد مسائل باقیمانده مربوط به ذرات اورانیوم یافت شده در جمهوری اسلامی ایران، تاکید می کنیم. بر این عقیده هستیم که دبیرخانه آژانس نیز بشکل حرفه‌ای و بی‌طرف و با عقل سلیم با همکاری با ایران برخورد خواهد کرد.
نماینده روسیه در وین در ادامه این گفت‌وگو در پاسخ به این سوال که آیا ایران با توجه به پیشرفت‍های حاصل شده در برنامه هسته‌ای خود پس از سال ۲۰۱۸، حاضر به محدودسازی دوباره آن خواهد بود، گفت: در واقع، آمریکا بیش‌ترین کار ممکن را کرد تا ایران را به سمت توسعه محسوس برنامه هسته‌ای، چه در مقیاس کمی و چه کیفی، سوق دهد. باید گفت که واشنگتن در این امر موفق بود – ایرانی‌ها تقریبا در تمامی بندها از مرزهای تعیین شده در برجام خارج شده و به شدت حتی در قیاس با آن‌چه که تا قبل از امضای توافق در سال ۲۰۱۵ در دست داشت، به جلو پیش رفته است.
او افزود: با این وجود تمامی اینها تحت کنترل کامل و شبانه روزی از جانب آژانس قرار دارد.علاوه بر آن، قدم‌های فرا برجامی اتخاذ شده توسط ایران قابلیت بازگشت دارند و برای این امر چیز زیادی لازم نیست – بازگشت به میز مذاکرات وین و ترمیم معامله هسته‌ای. همان‌طور که پیشتر نیز گفتم، می‌تواند به سرعت و صرفا ظرف چند روز این کار را اجرا کرد.
این دیپلمات روس تاکید کرد: توسعه برنامه هسته ای ایران در اصل در هر یک از نشست های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد بحث قرار می گیرد، اما بار دیگر تکرار می کنم که این امر ربطی به روندهای سیاسی- دیپلماتیک واقعی ندارد.
اولیانوف همچنین در پاسخ به این که «شما حین صحبت در مورد «معامله سیاسی» بین ایران و آژانس اعلام کردید که هیچ «معامله‌ای» برای این امر لازم نیست و مشکل در اینجا است که ایران به شرکای غربی که در گفت‌وگوهای وین شرکت می کنند و در بین اعضای شورای حکام آژانس قرار دارند، اعتماد ندارد. آیا دلیلی برای چنین بی اعتمادی وجود دارد؟»، توضیح داد: ایده بازبینی ترکیب اعضای مذاکرات برجام کاملا مشکوک به نظر می‌رسد. برجام محصول تلاش‌های دیپلماتیک چندین ساله سخت ولی موفقیت‌آمیز است که مشخصا در قالب این ترکیب اعضای مذاکره به دست آمده است. تغییر چیزی در اینجا غیر سازنده می باشد.
او افزود: در سوال در مورد کارشناسان غربی، که با آنها می‌توان گفت‌وگوی سازنده‌ای داشت، باید پاسخ مثبت بدهم. ما در جریان مذاکرات وین برای احیای برجام توانستیم به این یقین برسیم. هم آمریکا و هم سرویس‌های سیاست خارجی اروپایی و کشورهای جداگانه اروپایی سهم مثبت خود را در طراحی بسته توافقاتی که فقط چند سانتی‌متر به هماهنگی آن باقی مانده است، داشته‌اند.
اولیانوف در آخر، در پاسخ به این سوال که «ایران به شکل قابل توجهی همکاری با آژانس را محدود کرده، آن هم با اشاره به این که کارشناسان این سازمان بیشتر فعالیت جاسوسی بر علیه منافع و امنیت ایران می‌کردند که در موارد مختلف عامل خراب‌کاری در سایت‌های هسته‌ای در ایران شده است. آیا واقعا آژانس بین المللی انرژی اتمی نقش منفی در امنیت مراکز هسته ای ایران بازی می کند؟»، گفت: من اینطور فکر نمی‌کنم. بهتر است برای این سوال به ایران مراجعه کنید.
