کیومرث امجدیان در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با بیان اینکه تحولات رو به تزاید دنیا آنچنان سریع روی می‌دهد که مواجهه با آن را برای انسان دشوار ساخته است، اظهار کرد: در این عرصه پیچیده و پر شتاب، آنچه دارای اهمیت است اینکه بایستی آمادگی‌های لازم برای سازگاری موثر با این تحولات پیش بینی شود؛ مهم تر اینکه به جای سازگار شدن با تحولات، باید از تحولات پیش افتاد و به نحوی دگرگونی‌ها را رقم زد.
وی افزود: دگرگونی‌های ناشی از پیشرفت فناوری باعث پیچیدگی زندگی انسان و به تبع آن تعاملات انسانی شده است.
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه با بیان اینکه یکی از عرصه‌های مهم در زندگی انسان، تعلیم و تربیت است که به شدت از فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی تاثیر پذیرفته است و با گسترش فضاهای مجازی در دنیای مجازی، عرصه تعلیم و تربیت دچار چالش جدی شده، به نحوی که با شیوع بیماری کرونا مشخص شد کشورهایی که در زمینه فناوری‌های روز پیشرو هستند، توانسته‌اند به گونه‌ای مناسب جریان آموزش و پرورش را مدیریت کنند گفت: ولیکن این رویداد مهم مشخص ساخت که آموزش و پرورش کشور ما آمادگی‌های لازم برای مواجهه موثر با تحولات را ندارد و دچار سردرگمی و ناکارآمدی می شود.
امجدیان ادامه داد: با این حال، وزارت آموزش و پرورش در اندیشه اقدام‌هایی برای تاثیرگذاری بر آینده آموزش و پرورش بر آمد و در بهمن ماه سال ۱۳۹۹ طی مصوبه‌ای در شورای معاونین وزارت آموزش و پرورش، موضوع توسعه آموزش از راه دور و مدرسه مجازی در دستور کار سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و مشارکت های مردمی قرار گرفت و در فروردین ماه سال ۱۴۰۰ قرارداد تهیه و تدوین طرح توسعه و تقویت آموزش از راه دور و طراحی مدرسه مجازی با بنده به عنوان مجری طرح منعقد شد.
وی افزود: با تشکیل کارگروهی متشکل از افراد متخصص در زمینه‌های مربوط و نظارت مدیر مربوطه در سازمان مدارس و مراکز غیردولتی، کار مطالعه و طراحی مدرسه مجازی آغاز و در آبان ماه سال ۱۴۰۰ نهایی و تحویل سازمان مدارس و مراکز غیردولتی شد. طرح مورد نظر شامل بخش های کلیات، مبانی مطالعاتی و اجرایی (مشتمل بر مبانی نظری، پیشینه و تحلیل وضعیت موجود و آینده)، توسعه آموزش مجازی و مدرسه مجازی است. در بخش توسعه آموزش از راه دور، اصل انعطاف در زمان، مکان و شرایط کاملا رعایت شده و فرصت آموزش و پرورش برای تمامی کسانی که دسترسی به آموزش ندارند، مهیا شده است.
امجدیان با بیان اینکه آموزش از راه دور در وضعیت موجود صرفا شامل بزرگسالان می شود، در حالی که در این طرح، افراد لازم التعلیم هم می توانند از طریق آموزش از راه دور ادامه تحصیل بدهند، اظهار کرد: حتی دانش آموزانی که تمایل به تحصیل در مدارس روزانه را ندارند، می توانند با شرایطی از طریق آموزش از راه دور تحصیل کنند. در بخش توسعه فعالیت‌های آموزش از راه دور، دانش آموزان دارای شرایط خاص(شامل دانش آموزان استثنایی، دختران متاهل، بازماندگان و تارکین تحصیل و کودکان کار، دانش آموزانی که شرایط تحصیل در مدارس روزانه را از دست می دهند) را تحت پوشش قرار می دهد. همچنین در این طرح، دانش آموزان عادی هم می توانند با شرایطی، از طریق آموزش از راه دور تحصیل کنند.
وی ادامه داد: این طرق عبارتند از اختیار به دانش آموزان عادی برای تحصیل در مدارس آموزش از راه دور و یا گذراندن برخی از دروس به صورت از راه دور، ارائه آموزش از راه دور در شرایط خاص (شامل کمبود معلم در برخی از مناطق و یا کمبود معلم در برخی از دروس) و اجرای آموزش از راه دور در شرایط بحرانی نظیر، سیل، زلزله، بیماری‌های واگیردار است.
وی با اشاره به اینکه در وضعیت کنونی، بر اساس آمار بیش از چهار میلیون نفر ایرانیان مقیم در خارج از کشور داریم که تنها حدود ۹۰۰۰ نفر دانش آموز تحت پوشش مدارس ایرانی دولتی و غیردولتی قرار دارند عنوان کرد: از طریق اجرای این طرح، امکان تحصیل برای فرزندان ایرانیان خارج از کشور و نیز برای سایر ملل فراهم می شود. نکته مهم اینکه، اجرای آموزش ترکیبی(حضوری و از راه دور) هم در نظر گرفته شده است.
وی ادامه داد: بخش مدرسه آموزش از راه دور مجازی شامل تعریف، ویژگی ها و انواع مدرسه مجازی (بین المللی، ملی، استانی و منطقه ای) است. در واقع، مدارس مجازی به تناسب میزان امکانات و گستره فعالیت شان تعیین و سطح بندی می شود. همچنین شیوه ثبت نام و آموزش، برنامه‌های آموزشی و درسی، شیوه ارزشیابی و فعالیت‌های پرورشی، مشاوره و تربیت بدنی در این مدارس هم معین شده است. یکی از نقص‌های آموزش مجازی که در کشور اجرا شد، کم توجهی به فعالیت‌های پرورشی و تربیت بدنی و سلامت بود که در این طرح، راه حل نقص‌ها و کمبودها به نحوی در نظر گرفته شده‌اند. همچنین فضا و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز این مدارس تعیین و در نهایت، شیوه مدیریت این مدارس هم طراحی شده است.
وی افزود: البته مدارس مجازی به صورت ملی، استانی و منطقه‌ای هم وجود خواهد داشت. همچنین از طریق مدرسه مجازی، کودکان و نوجوانان مناطق مختلف کشور که از تحصیل محروم هستند می توانند در بهترین مدارس مجازی که می تواند یک مدرسه بین المللی باشد، ادامه تحصیل دهند و وزارت آموزش و پرورش موظف می شود که هزینه تحصیل آنها را پرداخت کند.
این پژوهشگر و مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه این طرح با همه مزایایی که داراست، علی رغم گذشت بیش از یک سال از اتمام طرح به سرانجام نرسیده و اراده ای برای به کارگیری و عملیاتی سازی آن وجود نداشت گفت: اخیرا بخش مدرسه مجازی در دستور کار شورای عالی آموزش و پرورش قرار گرفته است، کارگروهی در شورای عالی آموزش و پرورش نیز تشکیل شده است و امیدواریم مسئولین مربوطه بتوانند با سرعت بخشیدن به اجرای طرح و بهره برداری مناسب از آن، مسیر آینده تعلیم و تربیت را روشن و امیدوارانه پیش ببرند.
