به گزارش ایران اکونومیست، سال گذشته بود که قرارداد سوآپ گازی ترکمنستان به ایران، به امضا رسید. قراردادی سه جانبه بین ایران، ترکمنستان و آذربایجان که براساس این قرارداد، سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان از خاک جمهوری اسلامی ایران به جمهوری آذربایجان انتقال پیدا می‌کرد.
اما سهم ایران در این میان چه بود؟ در این مسیر، ایران گاز مصرفی مورد نیاز در پنج استان شمالی کشور را به عنوان حق انتقال این گاز برداشت می‌کرد. واقعیت این است که در سال گذشته و با فعال سازی دیپلماسی انرژی و امضای قرارداد سوآپ گاز ترکمنستان و ورود ۵ میلیون مترمکعب گاز از انتهای شبکه توزیع گاز در شمال شرق کشور (که همواره نخستین محل افت فشار گاز در زمان‌های کمبود بوده است)، شبکه گاز پایدار شده و جلوی افت فشار در شمال شرق هم گرفته شد.
امسال با کاهش دما در ۲۰ استان کشور مصرف گاز در بخش خانگی از ۷۰۰ متر مکعب گذر کرد و نگرانی‌هایی را به وجود آورد، که با تعطیلی تهران و صرفه جویی در بخش خانگی این میزان مصرف به ۶۶۰ متر مکعب رسید و تولید گاز همچنان ۸۴۰ متر مکعب است و تنها شهری که قطعی گاز را تجربه کرد تربت جام بود که آن هم در صورتی که سوآپ گازی ترکمنستان قطع نشده بود احتمال قطعی گاز در بخش خانگی این شهر بعید به نظر می‌رسید
اگرچه ایران گاز برخی از استان‌ها از طریق سوآپ گازی را تأمین می‌کرد، اما درست در بحرانی‌ترین شرایط و سرمای شدید هوا ترکمنستان سوآپ گازی خود را قطع کرد که به گفته مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز محمد رضا جولایی افزایش مصرف گاز در بخش خانگی از یک سو و قطع سوآپ گازی از سوی ترکمنستان شرایط بحرانی را برای مردم به خصوص در شمال کشور رقم زده، چرا که افت فشار گاز در برخی از مناطق شمالی کشور منجر به قطعی مقطعی گاز شده و این نگرانی را برای مردم به وجود آورده که مبادا قطعی‌های گاز به صورت گسترده اتفاق بیفتد.
ترکمنستان سال ۸۶ هم صادرات گاز را قطع کرد
قطع سوآپ گاز ترکمنستان در حالی اتفاق افتاد که این کشور بار دیگری هم صادرات گاز خود را به ایران قطع کرد و جلیل سالاری در رابطه با این موضوع به مهر گفت: سال ۱۳۸۶ هم بحران سوخت رسانی داشتیم، اما امسال کاهش دما فراگیری بیشتری در کشور دارد و تمام کشور کاهش دما را تجربه کرده‌اند در صورتی که در سال ۸۶ تنها شمال شرق ایران کاهش دما به این شکل داشت در آن زمان ترکمنستان گاز خود را به روی ایران قطع کرد و امسال همان اتفاق تکرار شد.
اگرچه قطع سوآپ گازی مشکلات عدیده ای را برای مردم ایران به خصوص مناطق شمال کشور را رقم زد با این وجود با تدابیری نظیر تعطیلی استان تهران، صرفه جویی مردم در مصرف گاز، توزیع گاز مایع تا حدی توانستیم از این بحران گذر کنیم.
پس از مشکلات پی در خراسان رضوی وزیر نفت برای بازدید از وضعیت گاز رسانی راهی این استان شد و در ارتباط تلویزیونی گفت: طی سفری که به خراسان رضوی داشته‌ایم از بدو ورود به استان جلسه‌ای با استاندار محترم خراسان رضوی داشته‌ایم و روند گاز رسانی در جنوب خراسان رضوی و مشکلاتی که روز گذشته برخی از شهرستان‌های این استان در عرصه گاز رسانی پیش آمده بود برسی کردیم، خوشبختانه شبکه گاز در سراسر کشور پایدار است و تنها شهرستان تربت جام که نزدیک به ۱۷ هزار مشترک ما از نعمت گاز بی بهره اند به همین دلیل از روز گذشته تا کنون همکاران در شرکت ملی گاز و شرکت پالایش و پخش تمام توان خود را به کار گرفته‌اند.
توزیع رایگان نفت سفید و کپسول گاز در تربت جام
به گفته وزیر نفت، خوشبختانه در چند روز اخیر با توجه به سرمای شدید که در کشور وجود داشت مساله گاز مدیریت شد و در حال حاضر تنها تربت جام مشکل گاز دارد که با حضور استاندار و فرماندار این شهر پیگیر این مساله هستیم. از روز گذشته با قطعی گاز نفت سفید و کپسول گاز در تربت جام توزیع شد وهمچنین نزدیک به ۱۷ هزار بخاری برقی و نفتی از سوی شرکت ملی گاز تدارک دیده شده است و امروز توزیع می‌شود.
توزیع سریع گاز LPG در شرایط بحران
برودت هوا و افت فشار گاز برخی از مناطق شمالی را مجبور به استفاده از کپسول‌های گاز کرده و بسیاری از شهروندان شمال کشور بیم قطعی گاز و کمبود کپسول‌های گاز را دارند، جلیل سالاری مدیر عامل شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در رابطه با این موضوع به مهر گفت: توزیع گاز LPG مشکلی ندارد و در مناطقی که پیش بینی شده بود همکارن در حال توزیع گاز مایع هستند
پس از اینکه برودت هوا و قطع شدن سوآپ گازی ترکمنستان چنین مشکلاتی را برای کشور و به خصوصی قطعی گاز در تربت جام رقم زد وزیر نفت اوجی ضمن حضور در نشست فوق‌العاده ستاد انرژی استان خراسان رضوی در مشهد و بازدید میدانی از شهرهای تربت جام و فریمان، دستوراتی فوری از قبیل توزیع رایگان نفت سفید، توزیع گاز مایع (ال‌پی‌جی) در شهرستان تربت جام و دیگر نقاط استان خراسان رضوی، علاوه بر توزیع حدود ۱۷ هزار بخاری برقی و نفتی در تربت‌جام با هزینه وزارت نفت، احداث خط لوله گاز کمکی برای تقویت فشار گاز تربت جام و توابع آن تا سال آینده دچار مشکل گاز نشوند، همچنین تقبل پرداخت قبض برق دی‌ماه مشترکانی که در منطقه تربت‌جام دچار مشکل شدند از سوی وزارت نفت را صادر کرد.
ایران اکونومیست در انتها اضافه می‌کند، اگرچه شرکت ملی گاز در این شرایط بحرانی پای کار آمد و توانست این بحران را مدیریت کند، اما حالا دوباره زمزمه‌های وصل شدن سوآپ گازی شنیده می‌شود در این شرایط باید دید با چنین اقداماتی و بدون تکیه بر کشورهای همجوار و به ظاهر دوست که برای دومین بار چنین اقدامی را انجام داده می‌تواند در سال آینده گاز مورد نیاز تمامی ایرانیان را بدون قطعی در بخش خانگی تأمین کند و یا دوباره با اعتماد به ترکمنستان در میانه راه تنها می‌ماند.
