به گزارش خبرنگار فرهنگی ایران اکونومیست، پانزدهمین دوره جایزه جلال آل احمد با معرفی 15 نامزد نهایی در آستانه برگزاری اختتامیه قرار دارد. به گفته دبیرجشنواره در بخش مستندنگاری این دوره با رشد 91 درصدی آثار به لحاظ کمی مواجه بوده‌ایم. در این بخش 690 اثر توسط مهدی کاموس، گلعلی بابایی و بهناز ضرابی‌زاده بررسی و پنج نامزد نهایی معرفی شدند.
ایران اکونومیست، در آستانه اختتامیه جشنواره با گلعلی بابایی، داور بخش مستندنگاری پانزدهمین دوره درباره کم و کیف آثار ارزیابی شده گفت‌وگو کرده است، بابایی خود هم از برگزیدگان دوره‌های گذشته بخش مستندنگاری جایزه جلال به شمار می‌رود و هم سه دوره داور این بخش بوده است.
وی معتقد است که آثار منتشر شده در حوزه مستندنگاری در سال 1400 که در این دوره ارزیابی شده‌اند، چند سر و گردن بالاتر از آثار منتشر شده در سال‌های گذشته بوده‌اند و نواقص پیشین کمتر به چشم می‌آمده است. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
* : آقای بابایی ارزیابی کلی شما از آثار بخش مستندنگاری در دوره پانزدهم چگونه بود، طبق اعلام دبیرجایزه ما با رشد 91 درصدی در این بخش روبرو بوده‌ایم، آیا در کیفیت نیز شاهد چنین رشدی بودیم؟
امسال سومین دوره‌ای است که بنده داوری جایزه جلال را بر عهده دارم، بخش مستند یکی از بخش‌های متنوع این جایزه است، به دلیل نوع کارها و آثاری که ورود می‌‌کنند، که البته به نظر نیازمند یک بازنگری هم است، از این جهت که آثار طبقه‌بندی شوند، چون رقابت فشرده و نابرابر است.
امسال 690 اثر به دبیرخانه ارسال شد که پس از ریزش اولیه به حدود 50 اثر دست یافتیم، البته امسال در مرحله ریزش اولیه نیز به دلیل تنوع آثار و کیفیت خوب ما چهار جلسه برگزار کردیم تا توانستیم به آثار مرحله بعد دست پیدا کنیم؛ بنابراین هم از نظر کمی رشد را شاهد بودیم و هم از نظر کیفی، این در انتخاب‌ها نیز در روز اختتامیه خود را نشان خواهد داد.
*: از نظر موضوع و مضمون آثار بخش مستندنگاری چگونه بودند؟، نگاهی به نامزدها نشان می‌دهد که ما تنوع در مضمون و موضوع را نیز شاهد بوده‌ایم.
بله، آثار به لحاظ موضوع و مضمون نیز متنوع بودند، علاوه بر آن به لحاظ نثر، کتابت و طراحی جلد و فیزیک کتاب نیز آثار خوب و قابل توجه بودند.
* : با این اوصاف آن چیزی که در حوزه مستندنگاری در سال‌های گذشته به عنوان ضعف برشمرده می‌شد، از میان رفته است، آیا چنین است؟
خیر، به صورت مطلق نمی‌توان چنین چیزی را گفت، هم رشد وجود دارد و هم ضعف، امسال هم کمیت ارتقا داشته هم کیفیت، این تصمیم‌گیری‌ها را دشوار کرده بود و باید وقت بیشتری برای داوری گذاشته می‌شد تا با بحث و بررسی دقیق به نامزدها دست پیدامی‌کردیم و همین‌طور هم شد.
این روند نشان‌دهنده ارزشمند بودن آثار ارزیابی شده در این بخش است، در دوره‌های گذشته من نقیصه‌هایی را برشمردم که غالب بود، در این دوره نیز در برخی آثار به چشم می‌آمد که طبیعتا بالا نیامدند.
* : اشاره کردید که نیازمند بازنگری هستیم تا رقابت برابر شود، منظورتان چیست؟
به نظر من در بخش مستندنگاری جایزه جلال آثار باید رتبه‌بندی شود، برخی آثار با توجه به موضوعی که دارند شاید توان رقابت در این بخش را نداشته باشند، در جایزه‌های دیگر مثل کتاب سال دفاع مقدس، بخش مستندنگاری به چند زیرمجموعه تقسیم می‌شود و هر زیرمجموعه مستقل داوری می‌شود، اما در جلال همه آثار در یک ترازو قرار می‌گیرند، زندگی‌نامه یک شهید، یک رجل سیاسی، یک کتاب روزنوشت، یادداشت‌ها و کتاب‌های خاطره شاید نتوانند با برخی دیگر از آثار رقابت کنند، به نظر بنده به دلیل گسترده بودن موضوعیت این تفکیک باید در جایزه جلال نیز رخ دهد.
*: اگر بخواهید از نقطه ضعفی در آثار ارزیابی شده این دوره نام ببرید، به چه اشاره می‌کنید؟
نقطه ضعف در کتاب‌سازی بود، شاید برخی آثار به لحاظ فنی رتبه نیاوردند، موضوع خوب بود، نثر روان بود؛ ولی فونت کتاب ریز بود و باید با ذره‌بین کتاب را مطالعه می‌کردیم، چاپ و صفحه‌بندی و آرایه‌های هنری در برخی آثار به درستی رعایت نشده بود؛ بنابراین این آثار در رقابت با آثاری که این موارد را رعایت کرده بودند، از رقابت بازماندند.
