به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از فوربس، عکسهایی که فضاپیمای ناسا موسوم به «جونو»(Juno) ثبت کرده است، زیبایی سیاره غولپیکر مشتری و قمر کوچک آن موسوم به «آیو»(Io) را نشان میدهند.
هنگامی که این فضاپیمای خورشیدی چهل و هفتمین گذر نزدیک خود از مشتری را در ۱۴ دسامبر انجام داد، تلاش کرد تا دادههای علمی خود را به ناسا انتقال دهد اما اتصال قطع شد.
پس از بازگشت اولیه تنها یک تصویر از قمر آتشفشانی آیو، بقیه اطلاعات خام در مورد آیو و مشتری در چهارم ژانویه به صورت آنلاین ظاهر شدند. گروهی از پردازشگرهای تصویر از آن زمان تاکنون، مجموعهای از تصاویر تماشایی را به صورت آنلاین پست کردهاند. کنترلکنندههای مأموریت در «آزمایشگاه پیشرانش جت»(JPL) ناسا، رایانه داخلی آن را دوباره راهاندازی کردند و فضاپیما را در حالت ایمن قرار دادند.
تصاویر جونو از آیو در حالی گرفته شدند که جونو ۴۰ هزار مایل دورتر بود. تصور میشود که این قمر، یک اقیانوس زیرزمینی از ماگما دارد. درست پیش از اینکه جونو به آیو نزدیک شود، طغیان فعالیتهای آتشفشانی آغاز شد.
آیو در یک کشمکش گرانشی دائمی با مشتری و سایر قمرهای بزرگ آن است؛ به طوری که در طول چرخش ۴۲ ساعته خود تغییر شکل میدهد. تصور بر این است که کشش و فشردگی مداوم باعث گرمای جزر و مدی میشود.
این پرواز از نزدیکی آیو، نخستین پرواز از ۹ پرواز جونو در چند سال آینده به شمار میرود که دو مورد از آنها فقط از ۱۵۰۰ کیلومتری خواهند بود.
«اسکات بولتون»(Scott Bolton)، پژوهشگر «موسسه تحقیقاتی جنوب غربی»(SwRI) در سن آنتونیو و پژوهشگر اصلی پروژه جونو گفت: ما واقعا هیجانزده هستیم که مأموریت گسترده جونو شامل مطالعه قمرهای مشتری است. با هر پرواز نزدیک، ما توانستهایم اطلاعات جدیدی را به دست آوریم. حسگرهای جونو برای مطالعه مشتری طراحی شدهاند اما ما از اینکه آنها با رصد قمرهای مشتری چقدر میتوانند وظایف مضاعف انجام دهند، هیجانزده شدهایم.
جونو در سال ۲۰۱۱ پرتاب شد و در سال ۲۰۱۶ به مشتری رسید. از آن زمان تاکنون، جونو ۴۷ پرواز از نزدیک مناطق قطبی این سیاره انجام داده که جدیدترین نمونه آن در دسامبر ۲۰۲۲ بوده است.
دو پرواز بسیار نزدیک جونو، در ۳۰ دسامبر ۲۰۲۳ و سوم فوریه ۲۰۲۴ انجام خواهند شد. جونو طی این دو پرواز، آتشفشانهای آیو و نحوه تعامل فورانهای آتشفشانی با مگنتوسفر و شفق قطبی قوی مشتری را مطالعه خواهد کرد.
این فضاپیما در مداری بسیار بیضوی قرار دارد که تنها هر پنج یا شش هفته یک بار به قمرهای مشتری و نواحی قطبی سیاره نزدیک میشود و این زمانی است که دوربین دو مگاپیکسلی خود را روشن میکند.
ماموریت جونو، مطالعه ترکیب، میدان مغناطیسی و مگنتوسفر مشتری، برای اندازهگیری آب موجود در جو و بادهای آن است. جونو، نحوه عملکرد جو مشتری و پیچیدگی و عدم تقارن میدان مغناطیسی آن را کشف کرده است. همچنین، جونو اندازه لکه سرخ بزرگ مشتری را که بیش از ۳۵۰ کیلومتر امتداد دارد، آشکار کرده است. این فضاپیما، لکه آبی بزرگ مشتری را نیز مورد مطالعه قرار داد که در نزدیکی استوای سیاره قرار دارد.
یافتههای جدید جونو در اکتبر سال ۲۰۲۱، نخستین نگاه سهبعدی را به نحوه عملکرد جو زیبا و خشن این سیاره غولپیکر در زیر لایههای بالایی ابرها ارائه کردند.
جونو، پروازهایی را نیز از نزدیکی قمرهای مشتری موسوم به «اروپا»(Europa) و «گانیمد»(Ganymede) انجام داده و دادههای علمی را در مورد آنها ارسال کرده است.