به گزارش ایران اکونومیست، امروزه در سراسر جهان، جغرافیای ایجاد ثروت و شکوفایی تغییر کرده است و رقابت‌های فزاینده‌ای که مبتنی بر دانش، یادگیری و نوآوری هستند، شکل گرفته است. ازاین‌رو ظرفیت نوآوری و تجاری‌سازی کالاها و خدمات جدید برای رقابت آینده برای همه شرکت‌کنندگان در اقتصاد جهانی حیاتی است. تقویت و حفظ این ظرفیت به‌خصوص، امری برجسته است. زیرا تحقیق، توسعه، تولید و ارائه خدمات که با فناوری‌های جدید اطلاعات و ارتباطات امکان‌پذیر شده است، روز به روز جهانی‌تر می‌شوند.
به گفته محققان، در ایران نیز مسیر تکاملی سیاست‌ها و قوانین و مقررات از تمرکز بر سیاست‌های آموزش و توسعه علمی به سمت تمرکز بر توسعه فناوری و نوآوری حرکت کرده است. اسناد سیاستی متعدد نظیر نقشه جامع علمی کشور، سیاست‌های کلی علم و فناوری، سیاست‌های کلی برنامه‌های پنج ساله توسعه کشور و قوانین و مقررات اجرایی مختلف همچون قانون حداکثر استفاده از توان داخلی، قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، قانون برنامه ششم توسعه و مواردی از این دست، تا حدودی این تکامل را نشان داده و تصویری شفاف از اهداف توسعه علم و فناوری و نوآوری ایران ارائه کرده‌اند.
این موضوع برای تبیین بیشتر توسط محققانی از دانشگاه یزد مورد توجه قرار گرفته است. آن‌ها در مطالعه‌ای پژوهشی، ارائه الگوی توسعه نظام نوآوری منطقه‌ای در ایران را با تمرکز بر استان محل خدمت خود بررسی کرده‌اند.
در این پژوهش، محققان بر اساس نظر متخصصان و فعالان این حوزه، به شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه نظام نوآوری منطقه‌ای با استفاده از روش‌های علمی خاص تحت عناوین «تحلیل عاملی اکتشافی» و «شاخص اهمیت نسبی» پرداخته‌اند.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که سه عامل منابع انسانی، پارک علم و فناوری و مراکز رشد و نوآوری و خلاقیت در استان یزد بیشترین اهمیت را بین سایر عوامل داشته‌اند که نشان‌دهنده تمرکز بودجه و سیاست‌ها و پروژه‌ها بر آن‌ها و غفلت از سایر عوامل است.
به گفته محسن رفیعیان، استادیار و محقق گروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد و سه همکار دیگرش در این تحقیق، «با توجه به اهمیت و اولویت‌های مشخص‌شده و دسته‌بندی عوامل در نظام نوآوری استان یزد، پنج دسته عامل زیر مهم قابل تفکیک هستند: ۱. سرمایه انسانی و اجتماعی، ۲. زیرساخت‌های نوآوری، ۳. فرایندهای نوآوری، ۴. پویایی‌های کسب‌وکار و ۵. توسعه درون‌زا».
آن‌ها می‌گویند: «می‌توان نتیجه گرفت که تاکنون، تمرکز بر مرحله ابتدایی الگوی نظام نوآوری منطقه‌ای که بیشتر جنبه ورودی دارد، بوده است و نظام نوآوری استان یزد در مراحل ابتدایی است. مطابق الگوی ماحصل پژوهش، توسعه نظام نوآوری منطقه‌ای استان یزد نیازمند تمرکز بر سه دسته عامل است: فرایندهای نوآوری، پویایی کسب‌وکار و توسعه درون‌زا».
در این پژوهش و در حوزه سرمایه انسانی و اجتماعی پیشنهادهای زیر ارائه شده است: ۱. دستیابی به منابع انسانی و سرمایه اجتماعی باکیفیت جهت افزایش نوآوری و عملکرد فناوری، ۲. کیفیت‌بخشی به آموزش و ارتقای مؤسسات آموزش عالی، ۳. توانمندسازی و توسعه آموزش و پژوهش و منابع انسانی متناسب با اولویت‌ها، ۴. ترویج و گفتمان‌سازی نوآوری در میان مردم و ایجاد آمادگی فرهنگی و اجتماعی، ۵. ساماندهی آموزش عالی و تعیین سهم مؤسسات آموزش عالی در شکل‌دهی نظام نوآوری منطقه‌ای.
این محققان که پیشنهادهای دیگری را نیز در حوزه‌های زیرساخت‌های نوآوری، فرایندهای نوآوری، پویایی‌های کسب‌وکار و توسعه درون‌زا ارائه داده‌اند، نتایج پژوهش خود را در دوفصل‌نامه «آمایش سرزمین» متعلق به دانشگاه تهران منتشر کرده‌اند.
