دکتر داود حسینپور در گفتوگو با ایران اکونومیست، در مورد مهمترین چالشی که پژوهشهای دانشجویی با آن مواجه هستند، گفت: برخی اوقات موضوعاتی برای پایاننامه یا رساله انتخاب میشوند که نه مرز دانشی هستند و نه به خلا نظری و نه به مسائل جامعه کمک میکنند. این موضوعات یا تکراری هستند و یا در سازمانها و دستگاهها کاربردی ندارند. این نوع پایاننامهها با هر استادی نیز انجام شوند، مشکلی از مشکلات جامعه را حل نمیکنند.
وی ادامه داد: پایاننامه و رساله دکتری باید تقاضامحور باشند و باید موضوع خود را از اولویتها و مسائل یک سازمان بگیرند. اگر اینگونه باشد، میتوان مطمئن بود برای آن مسئله دادههای واقعی نیز جمعآوری میشود و با کمک اساتید راهنما و مشاور، یک کار ارزنده انجام میشود و به توسعه علمی کمک کند.
معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبائی ضعف اصلی در پژوهش را هدفمند نبودن انتخاب موضوع تحقیق عنوان کرد و توضیح داد: انتظار ما این است که یک رساله یا پایاننامه حتماً به حل مسائل جامعه کمک کند. ضعف اصلی این است که هیچ هدفمندی برای انتخاب موضوع پایاننامهها و رسالهها وجود ندارد و مرجعی نیست که بگوید اینها اولویتهای کشور هستند و باید از بین آنها موضوع انتخاب کرد.
وی افزود: باید به دانشجوی دکتری گفت که ما به شما چهار پنج سال حقوق رایگان میدهیم و شهریه نمیگیریم، پس وظیفه شما این است که نیاز اساسی کشور را حل کنید.
حسینپور با بیان اینکه چنین مرجعی وجود ندارد و بنابراین کارها در ریل رفع تکلیف میافتند، گفت: بخش عمدهای از پایاننامهها و رسالهها رفع تکلیف هستند. برای اینکه چیزی نوشته و مدرکی گرفته شود.
وی تاکید کرد: پس باید یک مرجعی وجود داشته باشد که مسائل و اولویتهای سازمانها و نیازها را به دانشگاهها ارائه کند تا آنها تبدیل به پایاننامه و رساله شوند و خروجی آن پژوهشها به دستگاه اجرایی برگردد و مورد استفاده قرار گیرد.
معاون پژوهش دانشگاه علامه طباطبائی بخش دیگر موضوع کاربردی نبودن پژوهشها را روحیه اساتید دانست و گفت: برخی از اساتید موضوعات و مسائل مورد نیاز را در اختیار دانشجو قرار نمیدهند و عنوان میکنند که خودت یک موضوع را انتخاب کن! این بیاعتنایی و عدم صرف وقت اساتید باعث میشود بر روی موضوعی کار انجام شود که ارزش اجتماعی ندارد و مسئلهای از جامعه را حل نمیکند.
وی درباره راهکار حل این مشکل، توضیح داد: اگر میخواهیم پایاننامهها و رسالهها سودمند باشند، حتماً باید موضوعات از مرجعی مانند پژوهشکدهها و مراکز پژوهشی بیایند. این پژوهشکدهها باید با دولت و جامعه ارتباط داشته باشند و مسائل را از جامعه احصا کنند، در دانشگاه بیاورند و آنها را در اختیار دانشجویان قرار دهند و از این طریق دانشجو ملزم به حل نیاز سازمان و کشور شود. اگر این اتفاق بیفتد، هدفمندی پژوهش اتفاق میافتد و پژوهشها مسیر درستی پیدا میکنند.
حسینپور با بیان اینکه هدفمند کردن پژوهش یکی از اهدافی است که در دانشگاه علامه طباطبائی دنبال میشود، گفت: پژوهش باید در مسیری قرار گیرد که مرجعیت را تامین کند. کاری انجام شود که دیگران به آن رجوع کنند و نیازی از جامعه را حل کنند.
وی ادامه داد: بخش دیگری از اقدامات در مورد برند و جایگاه علوم انسانی است. باید به این درک برسیم که یکی از علومی که میتواند مسائل جاری و آتی کشور را حل کند، علوم انسانی است. وقایع اخیر نه مکانیک است، نه شیمی و ...، کاملاً مقولهای انسانی و اجتماعی است و پاسخش در علوم انسانی است. پس باید جایگاه و منزلت این علوم را بالا برد تا مرجع شوند و بتوانند برای مسائل نسخه دهند و آنها را حل کنند و حرف آن را هم مردم و هم دولت بخوانند.
معاون پژوهش دانشگاه علامه طباطبائی موضوع مهم دیگر را حضور دستگاههای اجرایی در دانشگاهها و حضور اساتید در دستگاههای اجرایی عنوان کرد و گفت: ما به عنوان دانشگاه، نیازمند یک اتاق در سازمانهای مختلف و دستگاههای اجرایی هستیم تا استاد بتواند مسئله آن دستگاه را حل کند.
وی اظهار کرد: ارتباط با صنعت در دانشگاه ما با استقرار دانشگاه در دستگاههای دولتی و وزارتخانهها در حال انجام است. در حال حاضر با وزارت کار و وزارت کشور این ارتباط ایجاد شده و دانشگاه علامه طباطبائی در این وزارتخانهها یک میز و یک دفتر دارد. مشابه میز دولت در دانشگاه که ارتباط هیئت دولت با دانشگاه است.
حسینپور موضوع مهم دیگر را لزوم تحول در علوم انسانی دانست و تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم که علومی که در جامعه داریم، بومیسازی شوند و با شرایط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جامعه هماهنگ باشند و اسلامی باشند. اسلامی شدن علوم این است که با ارزشهای حاکم در جامعه من سازگار باشد. ما در دانشگاه علامه طباطبائی برای تحول در علوم انسانی یک پژوهشکده ایجاد کردیم و این هدف را دنبال میکنیم که آرام آرام در بخشهایی محتوا، کتابهای درسی و نظریههایی را که برگرفته از مفروضات، ارزشها و پیشفرضهای اسلامی ایرانی ما است، تولید کنیم.