نگاهی به ۱۰ فناوری برتر حوزه پزشکی در سال ۲۰۲۲

به گزارش ایران اکونومیست، فناوری‌های نوظهور فرصت‌های جدیدی را برای متخصصان بخش مراقبت‌های بهداشتی برای درمان بیماری‌ها و شرایط مختلف هموار کرده است. این فناوری‌ها این امکان را برای ما فراهم می‌کنند که بیماری‌ها را خیلی زودتر تشخیص دهیم، سلامت خود را با دقت بیشتری زیر نظر بگیریم و اقدامات پیشگیرانه‌ای را برای جلوگیری از بیمار شدن یا بهبودی سریع‌تر در صورت آسیب‌دیدگی انجام دهیم.

فناوری پزشکی چیست؟

فناوری پزشکی یک حوزه گسترده است که شامل دستگاه‌هایی است که در بخش مراقبت‌های بهداشتی برای تشخیص، مراقبت از بیمار، درمان و بهبود سلامت افراد استفاده می‌شود. فناوری پزشکی همه چیز از بانداژ گرفته تا اسکنرهای MRI، از نخ دندان گرفته تا سی تی اسکن، از کاتتر تا ویلچر را در برمی‌گیرد. دستگاه‌های پزشکی در آزمایشگاه‌های بیوتکنولوژی، داروسازی و آزمایشگاه‌های تشخیص آزمایشگاهی(IVD) کاربرد دارد.

مزایای فناوری پزشکی

بخش فناوری پزشکی مزایای زیادی را برای ارائه دهندگان خدمات بهداشتی فراهم می‌کند و پیشرفت‌هایی دارد که منجر به کیفیت بهتر مراقبت از بیمار می‌شود. این دستگاه‌ها نتایج دقیقی را ارائه می‌دهند که به پزشکان در ایجاد یک برنامه درمانی مؤثرتر کمک می‌کند. از آنجایی که نتایج اولیه مانند نتایج آزمایشگاهی و اسکن، بدون خطا هستند، بیماران ممکن است با سرعت بیشتری نتایج بهبود یافته را تجربه کنند.

علاوه بر این، پزشکان و بیماران هر دو با دستگاه‌ها و روش‌های فناوری پزشکی در زمان صرفه‌جویی می‌کنند. اکنون می‌توان با استفاده از فناوری کمتر پیچیده‌تر، روش‌ها را انجام داد. فناوری پزشکی همچنین امکانات درمانی بهتر، پیشرفته‌تر و کمتر تهاجمی را فراهم می‌کند. همچنین فناوری پزشکی رشته‌ای است که متخصصان مراقبت‌های بهداشتی آن را به دلیل ماهیت دقیق، صرفه‌جویی در زمان و ساده بودن آن، ساده و راحت می‌دانند.

در ادامه فهرستی از برخی از نوآورانه‌ترین فناوری‌های پزشکی که در حال حاضر دنیای پزشکی را در سال ۲۰۲۲ متحول کرده‌اند آورده شده است:

 دستگاه‌های پوشیدنی نظارت بر سلامت

پیشرفت ابزار پوشیدنی در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که در آینده شاهد تحول چشمگیر این فناوری خواهیم بود. فناوری‌های پوشیدنی حوزه تناسب اندام در سال‌های اخیر، موج جدیدی را در جوامع ایجاد کرده‌اند. به همین دلیل است که شاهد ظهور و گسترش ردیاب‌های تناسب اندام و یا ساعت‌های هوشمند هستیم. این گسترش نشان می‌دهد که جریان پیشرفت ابزارهای پوشیدنی در آینده کند نخواهد شد و روند فزاینده‌ای خواهد داشت.

با افزایش تقاضای مصرف‌کنندگان برای داشتن ابزار مخصوص بررسی سلامت، کاربرد فناوری پوشیدنی در چهار سال گذشته سه برابر شده است. بررسی‌ها حاکی از این هستند که بیش از ۸۰ درصد مصرف‌کنندگان تمایل دارند از فناوری‌های پوشیدنی تناسب اندام استفاده کنند.

افزایش تقاضا برای فناوری‌های پوشیدنی، بازار را متحول کرده و در حال حاضر، بیمه‌گذاران و شرکت‌ها در حال بررسی نحوه تجهیز فناوری‌های پوشیدنی حوزه سلامت هستند تا کارآیی آنها برای مصرف‌کنندگان و مشتریان بیشتر باشد.

دستگاه‌های پوشیدنی نظارت بر سلامت، ردیابی عادات، سطح تناسب اندام و سلامت کلی ما را آسان‌تر از همیشه کرده‌اند. آنها از طیف گسترده‌ای از حسگرها استفاده می‌کنند که این امر به آنها امکان می‌دهد معیارهای مختلف سلامت مانند ضربان قلب، سطح اکسیژن خون، سطح استرس، دمای پوست و غیره را ردیابی کنند.

برخی از رایج‌ترین دستگاه‌های ردیابی سلامت پوشیدنی شامل ردیاب‌های تناسب اندام، مانیتور فشار خون، ردیاب خواب، ساعت‌های هوشمند و غیره هستند. دستگاه‌های نظارت بر سلامت پوشیدنی با توجه به مزایای بسیاری که برای ردیابی و نظارت بر سلامت ارائه می‌کنند، در سال‌های اخیر به طور فزاینده‌ای محبوب شده‌اند. یکی از بزرگترین مزایای این دستگاه‌ها مقرون به صرفه بودن آنهاست. استفاده از آنها نیز آسان است و کاربران را ملزم به برنامه‌ریزی قرار ملاقات با پزشک یا دریافت نسخه نمی‌کند. آنها را می‌توان به سادگی به طور منظم برای ردیابی و نظارت بر انواع معیارهای سلامت پوشید.

دستگاه‌های نظارت بر سلامت پوشیدنی برای طیف وسیعی از مردم مفید هستند. آنها همچنین می‌توانند برای کسانی که می‌خواهند سطح کلی سلامت و تناسب اندام خود را ردیابی کنند، کسانی که از بیماری‌های خاص رنج می‌برند و کسانی که می‌خواهند نوزادان خود را تحت نظر داشته باشند مفید باشند.

 توالی‌یابی دی.ان.ای و تحقیقات ژنومی

توالی‌یابی دی.ان.ای و تحقیقات ژنومیک منجر به اکتشافات پزشکی بسیاری شده است و به پیشرفت دانش ما در مورد بیماری‌های ژنتیکی و سایر شرایط پزشکی کمک کرده است. تکنولوژی پشت توالی یابی دی.ان.ای مدتی است که وجود داشته است، اما اخیراً مقرون به صرفه‌تر و کارآمدتر شده است.

امروزه هزینه تعیین توالی کل ژنوم به میزان قابل توجهی کاهش یافته است و می‌توان آن را در مدت زمان کوتاهی تکمیل کرد. این فناوری نه تنها برای تعیین توالی دی.ان.ای انسان، بلکه برای تعیین توالی دی.ان.ای موجودات مختلف دیگر نیز قابل استفاده است. و در حالی که تحقیقات ژنومیک برای تحقیقات پزشکی مفید است، پرورش گونه‌های جدید گیاهان و حیوانات را برای محققان آسان‌تر کرده است. با توالی‌یابی دی.ان.ای، محققان می‌توانند ژن‌های یک موجود زنده را بررسی کنند و ویژگی‌هایی را که یک ارگانیسم به فرزندان خود منتقل می‌کند، پیش‌بینی کنند.

توالی یابی دی.ان.ای به پیشرفت تحقیقات در زمینه‌های مختلف کمک می‌کند. این به ویژه برای کمک به محققان در شناسایی بیماری‌های عفونی و ویروس‌ها، یافتن درمانی برای آنها و ایجاد درمان برای آنها مفید است. تعیین توالی دی.ان.ای برای تعیین علت ژنتیکی بیماری‌ها و شرایط خاص نیز مفید است. این می‌تواند به محققان کمک کند تا تاریخچه ژنتیکی جمعیت‌های خاص را ردیابی کنند، تغییرات در جمعیت‌های مختلف را شناسایی کنند و پیش‌بینی کنند که چگونه یک جمعیت در طول زمان تکامل می‌یابد.

 رباتیک در پزشکی

رباتیک در پزشکی در سال‌های اخیر به یک فناوری محبوب تبدیل شده است زیرا برای خودکارسازی و ساده‌سازی فرآیندهای مختلف مراقبت‌های بهداشتی استفاده می‌شود.

رباتیک در پزشکی عمدتاً در اتاق عمل استفاده می‌شود، اما در سایر زمینه‌های مراقبت‌های بهداشتی مانند توانبخشی نیز استفاده می‌شود. نشان داده شده است که اتاق‌های عملی که از ربات استفاده می‌کنند، ایمن‌تر یا حتی امن‌تر از اتاق‌هایی هستند که از دستگاه‌های رباتیک استفاده نمی‌کنند.

دو نوع دستگاه رباتیک وجود دارد که در اتاق عمل استفاده می‌شود: دستگاه رباتیک جراحی و دستگاه رباتیک کمک کننده برای تصویربرداری. دستگاه رباتیک جراحی برای انجام جراحی‌های کم تهاجمی استفاده می‌شود که در آن برش‌های کوچکتری ایجاد می‌شود و بافت کمتری برداشته می‌شود.

دستگاه رباتیک کمک کننده برای تصویربرداری برای خودکار کردن فرآیندهای تصویربرداری خاص و جراحی به کمک رایانه استفاده می‌شود. رباتیک در پزشکی می‌تواند به بهبود دقت و کاهش خطای انسانی کمک کند که این امر می‌تواند به ویژه در اتاق عمل مفید باشد. رباتیک در پزشکی نیز می‌تواند به بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها کمک کند.

جراحی رباتیک یا جراحی با کمک ربات، پزشکان را قادر می‌سازد تا انواع مختلفی از اقدامات پیچیده را در مقایسه با روش‌های جراحی معمولی، با دقت، انعطاف‌پذیری و کنترل بیشتری انجام دهند. جراحی رباتیک معمولا جراحی کم تهاجمی است. این ربات‌ها ضمن ایجاد برش‌های بسیار کوچک‌تر از آنچه که به طور معمول و سنتی انجام می‌شود، به جراحان اجازه می‌دهند تا با دقتی باورنکردنی کار خود را انجام دهند.

بسیاری از بیمارستان‌های ایالات متحده و اروپا از فناوری جراحی رباتیک استقبال کرده‌اند. پرکاربردترین سیستم جراحی رباتیک بالینی شامل بازوی دوربین‌دار و بازوهای مکانیکی با ابزار جراحی متصل به آنها است. جراحان، بازوها را در حالی که در کنسول رایانه‌ای نزدیک میز جراحی نشسته‌اند کنترل می‌کنند. این کنسول به جراح نمایی با وضوح از ناحیه نشان داده و همراه با بزرگ‌نمایی، دید سه‌بعدی از ناحیه جراحی نیز ارائه می‌دهد و جراح می‌تواند در حین عمل بر کار دیگر اعضای تیم جراحی نیز نظارت کامل داشته و به آنها کمک کند.

جراحانی که از سیستم رباتیک استفاده می‌کنند تفاوت جراحی با آن نسبت به انجام جراحی توسط ابزارهای سنتی را درک خواهند کرد. یکی از تفاوت‌ها دقت عمل بیشتر با کمک ربات و مشاهده بهتر ناحیه جراحی است. با استفاده از جراحی رباتیک، جراحان می‌توانند اقدامات ظریف و پیچیده‌ای را انجام دهند که ممکن است انجام آن کارها با روش‌های دیگر، دشوار یا غیرممکن باشد. غالبا، جراحی رباتیک جراحی کم تهاجمی است و از مزایای این جراحی کم تهاجمی می‌توان به عوارض کمتر مانند عفونت کمتر محل جراحی، درد و خونریزی کمتر، بهبودی سریع‌تر، جای زخم‌ کوچک‌تر و کمتر اشاره کرد.

 مدارک الکترونیکی سلامت و پزشکی

مدارک پزشکی الکترونیکی سیستم‌های کامپیوتری هستند که برای مدیریت و ذخیره اطلاعات پزشکی استفاده می‌شوند. آنها در سال‌های اخیر محبوبیت بیشتری پیدا کردند زیرا نشان داده شده است که کیفیت مراقبت‌های بهداشتی را بهبود می‌بخشند، به کاهش خطاهای پزشکی و افزایش کارایی ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کنند. با این حال، به دلیل هزینه‌های بالا هنوز در بسیاری از مراکز درمانی مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.

EHR که مخفف پرونده‌های سلامت الکترونیکی است، برنامه‌های نرم افزاری هستند که برای ذخیره و مدیریت اطلاعات پزشکی استفاده می‌شوند. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی که از پرونده‌های سلامت الکترونیکی استفاده می‌کنند می‌توانند از داشتن یک پایگاه داده متمرکز و واحد از اطلاعات بیمار بهره‌مند شوند. این امر دسترسی ارائه دهندگان و به اشتراک‌گذاری اطلاعات در مورد بیماران خود را آسان‌تر می‌کند.

پرونده‌های سلامت الکترونیکی می‌توانند به بهبود ارتباط بین ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و جلوگیری از خطاهای پزشکی کمک کنند. آنها همچنین می‌توانند به افزایش کارایی ارائه دهندگان کمک کنند و ارتباط بیماران را با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی آسان‌تر کنند.

 پزشکی از راه دور و مراقبت از بیمار از راه دور

پزشکی از راه دور فناوری است که به ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اجازه می‌دهد با استفاده از ویدئو، تلفن یا سایر روش‌های ارتباط دیجیتال با بیماران از راه دور ارتباط برقرار کنند.

در سال‌های اخیر با پیشرفت فناوری و سریع‌تر و در دسترس‌تر شدن اینترنت، این امر رایج‌تر شده است. مراقبت از راه دور بیمار نوعی از پزشکی از راه دور است که به ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی اجازه می‌دهد تا با بیمارانی که در همان مکان خود نیستند تعامل داشته باشند.

این فناوری برای بیمارانی که در مناطق دور از مراکز درمانی یا پزشکان زندگی می‌کنند مفید است. بیمارانی که در خانه یا در بستر هستند و نمی‌توانند برای ملاقات با ارائه دهندگان خدمات پزشکی سفر کنند نیز از مراقبت از راه دور بیمار بهره‌مند می‌شوند.

همچنین می‌تواند برای بیمارانی که باید مدت طولانی منتظر بمانند تا با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی وقت ملاقات بگیرند، مفید باشد. در ماه‌های نخست آغاز همه‌گیری کووید-۱۹ میزان مشاوره‌های پزشکی از راه دور از ۰.۱ درصد به ۴۳.۵ درصد افزایش پیدا کرد و تحلیلگران کمپانی "دیلویت"(Deloitte)  که یک شرکت بزرگ و چندملیتی فعال در زمینه خدمات حرفه‌ای است معتقدند که اغلب افراد از خدمات درمانی از راه دور راضی هستند و همچنان به استفاده از ویزیت‌های مجازی ادامه می‌دهند.

دلایل این روند افزایشی روشن است اما حتی زمانی که صحبت از بیماری‌های مسری هم نباشد دلایل خوبی برای توسعه قابلیت‌های معاینه، تشخیص و درمان بیماران از راه دور وجود دارد. در مناطق دورافتاده و مکان‌هایی که با کمبود پزشک مواجهند(مانند چین و هند) این روند می‌تواند با افزایش چشمگیر دسترسی به خدمات پزشکی و نجات جان بسیاری از انسان‌ها همراه شود.

در جریان همه‌گیری حتی شاهد ایجاد بخش‌های مجازی بیمارستانی بودیم که در آن از زیرساخت‌های ارتباطی متمرکز برای نظارت بر درمان بسیاری از بیماران در خانه‌هایشان، استفاده می‌شود. شکل پیشرفته‌ای از این ایده را می‌توان در طرح "بخش اورژانس مجازی"(Virtual ER) مشاهده کرد که هم‌اکنون در مرکز پزشکی اورژانس پنسیلوانیا در حال توسعه است.

در سال ۲۰۲۲ شاهد انتقال روش‌های توسعه یافته در طول همه‌گیری برای مقابله با بیماران به صورت ایمن و از راه دور به سایر حوزه‌های مراقبت‌های بهداشتی مانند سلامت روان، ارائه مراقبت‌های مداوم برای بیماران پس از عمل‌های جراحی و افراد مبتلا به بیماری‌های جدی بودیم. ربات‌ها و اینترنت اشیا عضو جدایی ناپذیر این روند هستند و فناوری هوشمند(یادگیری ماشینی) از طریق حسگرهای تشخیص زمان نیاز به مداخله پزشکی را به متخصصان اعلام می‌کنند و یا وقتی دوربین‌ها تشخیص می‌دهند که به عنوان مثال یک فرد مسن در خانه خود زمین خورده است، پیام هشدار ارسال می‌کنند.

پزشکی از راه دور این قابلیت را دارد که دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و خدمات درمانی را در جهانی که نیمی از جمعیت آن به خدمات ضروری دسترسی ندارند(بر اساس اعلام رسمی سازمان جهانی بهداشت) بهبود بخشد. اما این موضوع بستگی به جلب اعتماد عمومی دارد و در برخی از موقعیت‌ها بسیاری از افراد هنوز احساس می‌کنند که تعامل حضوری با پزشکان ضروری است، بنابراین ارائه‌دهندگان باید این مساله را در هنگام اجرای خدمات در نظر بگیرند.

فناوری آران‌ای پیام‌رسان

واکسن‌هایی که از فناوری آران‌ای پیام‌رسان استفاده می‌کنند به خصوص واکسن‌های جدید کووید-۱۹ اخیراً در کانون توجه قرار گرفته‌اند. واکسن‌های آران‌ای پیام‌رسان که بسیار مؤثر هستند و فرایند توسعه آنها سریع ارزان است، جایگزینی مناسب برای واکسن‌های سنتی هستند.

آران‌ای پیام‌رسان یک مولکول آر.ان.ای تک رشته‌ای است که حامل اطلاعات ژنتیکی مشتق شده از دی.ان.ای است. پس از تولید پروتئین‌های ویروسی، در نتیجه ارائه کد ژنتیکی به سلول‌ها، پاسخ ایمنی ایجاد می‌شود.

به دلیل موفقیت واکسن‌های آران‌ای پیام‌رسان کووید-۱۹، پیشرفت فوق‌العاده‌ای در توسعه واکسن‌های مبتنی بر آران‌ای پیام‌رسان دیگر برای همه چیز از سرطان گرفته تا ویروس زیکا صورت گرفته است.

به گفته برخی از محققان، آران‌ای پیام‌رسان‌ها ممکن است برای ایجاد طیف گسترده‌ای از داروهای درمانی با آموزش بدن برای ایجاد مواد فعال درمانی مورد استفاده قرار گیرند. با استفاده از این فناوری، ممکن است بتوانیم پروتئین‌هایی را برای درمان شرایط مختلف با وادار کردن بدن به این کار بسازیم. علاوه بر این، ممکن است از همین فناوری برای ایجاد طیف گسترده‌ای از واکسن‌ها استفاده شود.

 نقش فناوری در سلامت روان

در سطح جهانی، پیش‌بینی می‌شود که افسردگی تا سال ۲۰۳۰ به علت اصلی بیماری تبدیل شود و بنابراین نیاز به ایجاد درمان‌های جدید بیش از هر زمان دیگری ضروری است.

در طول سال گذشته، بسیاری از پیشرفت‌های فناوری جدید وجود داشته است که ممکن است به بیماران مبتلا به مشکلات روانی مداوم کمک کند.

اغلب بیماران می‌توانند از طریق اپلیکیشن‌های سلامت روانی که از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، تشخیص اولیه را دریافت کنند.

چت ربات‌ها مانند Woebot می‌توانند به بیماران کمک کنند تا با استفاده از اپلیکیشن‌های گوشی‌های هوشمند، استراتژی‌های درمان شناختی رفتاری(CBT) خود را تمرین کنند و برنامه‌هایی مانند Ellipsis می‌توانند ناراحتی عاطفی را بر اساس الگوهای صدا و گفتار بیمار تشخیص دهند.

ردیابی علائم دیجیتال برای مراقبت‌های بهداشت روانی آینده برای بهینه سازی کارایی بسیار مهم است. طی آن از بیماران خواسته می‌شود که داده‌ها را به صورت آنلاین به اشتراک بگذارند و در صورت وجود علائم هشدار دهنده براساس تجزیه و تحلیل الگوریتم هوش مصنوعی از داده‌ها، به ارائه دهندگان در زمان واقعی هشدار داده می‌شود.

EndeavorRx اولین و تنها درمان مبتنی بر بازی ویدیویی تایید شده توسط FDA است که در سال ۲۰۲۰ تأیید شده است. بازی‌های ویدیویی به روش‌های جدیدی در مراقبت از سلامت روان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بازی برای بهبود دامنه توجه کودکان ۸-۱۲ ساله مبتلا به اختلال کم‌توجهی - بیش‌فعالی استفاده می‌شود و نیاز به نسخه دارد. به لطف این موفقیت، بازی‌های ویدیویی قرار است به درمانی محبوب‌تر، مقرون به صرفه‌تر و در دسترس‌تر برای انواع مشکلات سلامت تبدیل شوند.

شرکت "DeepWell Digital Therapeutics" یک ناشر و توسعه‌دهنده جدید بازی‌های ویدیویی اخیراً اعلام کرده است که بازی‌هایی را ایجاد می‌کند که می‌تواند همزمان سرگرم کننده باشد و در عین حال درمان انواع مشکلات سلامت روان را تقویت، تسریع و بهبود بخشد.

 طب/پزشکی دقیق

با پیشرفت فناوری پزشکی، پزشکی دقیق به طور فزاینده‌ای شخصی‌سازی می‌شود. پزشکی دقیق، ژنتیک، محیط و سبک زندگی هر بیمار را تشخیص می‌دهد. به عنوان مثال، پزشکی دقیق می‌تواند درمان سرطان را برای بیماران بر اساس ترکیب ژنتیکی منحصر به فرد آنها ایجاد کند.

اگرچه سایر درمان‌ها کارایی کمتری دارند، اما این داروی شخصی‌سازی شده با حمله به تومورها بر اساس ژنتیک بیمار، ایجاد جهش‌های ژنی و امکان حذف آسان‌تر داروی سرطان عمل می‌کند.

داروهای دقیق این ظرفیت را دارند که مراقبت‌های بهداشتی را در آینده متحول کنند.  مشکلات زیرساختی، نابرابری‌ها و مسائل دانش می‌تواند ادغام پزشکی دقیق در بخش مراقبت‌های بهداشتی را دشوار کند.

فناوری عصبی

فناوری عصبی پتانسیل بهبود بسیاری از جنبه‌های زندگی را دارد. این در حال حاضر در زمینه‌های پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما پیامدهای بسیاری در آینده برای آموزش، مدیریت محل کار، امنیت ملی و حتی ورزش و سایر موارد دارد.

بررسی عملکرد مغز و تصویر برداری از زمینه‌هایی است که تحت عنوان فناوری عصبی قرار می‌گیرند. این اجزا شامل کامپیوترها، الکترودها و سایر وسایلی است که می‌توانند تکانه‌های الکتریکی را که در بدن جریان می‌یابد، رهگیری کنند.

تصویربرداری از مغز، ثبت میدان‌های مغناطیسی تولید شده توسط فعالیت الکتریکی مغز، تحریک مغز و سیستم عصبی و دستگاه‌های عصبی که عملکرد مغز را از طریق فناوری عصبی بررسی می‌کنند، همگی در مراقبت‌های بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دستگاه‌های فناوری عصبی هنوز در مرحله تحقیقاتی هستند، اما پتانسیل زیادی برای درمان اختلالات مغزی دارند. شرکت نورالینک پیشرفت چشمگیری در این زمینه داشته است. شرکت نورالینک یک شرکت آمریکایی در زمینه فناوری نورون یا فناوری عصبی ساخته شده توسط ایلان ماسک است که تراشه‌های ارتباط مغز و رایانه قابل کاشت در مغز(BMIs) تولید می‌کند. اصول اولیه نورالینک ثبت پتانسیل‌های عمل نورون‌ها در مغز است. این کار با قرار دادن یک الکترود نزدیک به سیناپس دو نورون در مغز و ضبط تکانه‌ی الکتریکی آن انجام می‌شود. اخیرا شرکت نورالینک که در زمینه‌ی نورون‌های عصبی فعالیت دارد از دستاورد جدید خود رونمایی کرده و خبر از آغاز آزمایش‌های بالینی در انسان‌ها طی شش ماه آینده داده است. ایلان ماسک در تلاش است تا با استفاده از رابط‌های مغزی به افراد فلج در کسب توانایی مجدد برای حرکت کمک کند. موسسه ملی بهداشت تشخیص داده که این روش باعث آسیب عصبی نمی‌شود و همچنین به بیمار آسیبی نمی‌رساند. نام فنی آن تحریک عمقی مغز(Deep Brain Stimulation) است.

نورالینک روی یک پروژه جاه‌طلبانه کار می‌کند تا به افراد فلج اجازه دهد دوباره حرکت کنند. این پروژه مراکز حرکتی مغز را که در آن فعالیت سیناپسی متوقف شده است را از طریق رایانه تحریک می‌کند اما گفتنی است اخیرا گروه بزرگی از پزشکان با محکوم کردن فعالیت‌های شرکت نورالینک مبنی بر آزمایش تراشه در مغز، از سازمان غذا و داروی آمریکا خواستند که کار این شرکت را تایید نکند.

نهاد کمیته پزشکان برای پزشکی مسئولانه(PCRM) باور دارد که نورالینک با جراحی‌هایی به منظور هک کردن و دستکاری داده‌های کارکنان، مقررات موسوم به روش‌های خوب آزمایشگاهی(GLP) که کیفیت و یکپارچگی مطالعات آزمایشگاهی غیر بالینی را تضمین می‌کنند، نقض کرده است.

یکی از کارمندان سابق شرکت نورالینک به دیلی‌میل گفت که برخی از موارد مرگ‌ و میر حیوانات به دست متیو مکدوگال(Matthew McDougall)، جراح مغز و اعصاب صورت گرفته‌اند که تقریبا شش برابر مقدار ماده سمی غیرمجاز را تزریق کرد و به مرگ یک میمون منجر شد.

رایان مرکلی(Ryan Merkley)، مدیر حمایت از تحقیقات کمیته پزشکان برای پزشکی مسئولانه، به دیلی‌میل گفت: مکدوگال که جراح مغز و اعصاب مرکز درمانی ساتر هلث(Sutter Health) در سانفرانسیسکو است، در چندین مورد از این پروتکل پیروی نکرد.

ماسک در اوایل ماه جاری میلادی اعلام کرد که نورالینک، بیشتر اسناد خود را به سازمان غذا و داروی آمریکا فرستاده است و انتظار دارد که آزمایش‌های انسانی را طی شش ماه آینده آغاز کند.

مرکلی گفت: گزارش‌های افشاگرانه‌ای در مورد حیواناتی وجود دارند که دستگاه‌هایی با اندازه اشتباه، در مکان‌های نادرستی از مغز آنها کاشته شده‌اند. گزارش‌ها حاکی از این هستند که در صورت کاهش سرعت شرکت ممکن بود همه این مشکلات رفع شوند اما فشارهایی برای حرکت سریع وجود داشت و آنها از پروتکل منحرف شدند.

این گزارش‌ها باعث شده‌اند که وزارت کشاورزی آمریکا(USDA)، بررسی‌هایی را در مورد نورالینک به دلیل نقض رفاه حیوانات آغاز کند. کمیته پزشکان برای پزشکی مسئولانه امیدوار است که سازمان غذا و داروی آمریکا نیز از این روند پیروی کند.

 واقعیت مجازی و هوش مصنوعی

برای مدتی از واقعیت مجازی برای رسیدگی به انواع مسائل و مشکلات سلامت روان استفاده شده است. با این حال، در حال حاضر بیشتر برای درمان و مدیریت طیف وسیعی از مشکلات و مسائل سلامت روان، از جمله استرس، اضطراب، زوال عقل و اوتیسم استفاده می‌شود.

واقعیت مجازی علاوه بر کارکردی که در درمان مشکلات روانی دارد، این قابلیت را دارد که درک بیماران از درد را تغییر دهد. متخصصان پزشکی نیز با واقعیت مجازی به طور مؤثرتری آموزش می‌بینند، زیرا به آنها اجازه می‌دهد به بدن انسان سفر کنند. هنگام تشخیص بیماران، یک نمای پانوراما از بدن آنها به آنها درک بهتری از وضعیت یا وضعیت آنها می‌دهد.

یک شرکت آمریکایی در یک ارزیابی جدید، از تاثیر بالای محصول واقعیت مجازی خود در کاهش درد خبر داده است.

شرکت آمریکایی "AppliedVR" که تخصص آن، ارائه یک بستر واقعیت مجازی برای بهبود بیماران است، اعلام کرده که یکی از محصولات آن موسوم به "EaseVRx" که برای بهبود درد مزمن در خانه استفاده می‌شود، می‌تواند بهبود معناداری در نتایج درد ایجاد کند. این محصول، با انجام دادن یک آزمایش روی ۱۷۹ نفر ارزیابی شد که حداقل به مدت شش ماه، کمردرد مزمن را تجربه کرده بودند.

نتایج این ارزیابی نشان داد که EaseVRx، رضایت‌بخشی بالایی را به همراه داشته است و شرکت‌کنندگان به طور میانگین، بهبود قابل توجهی را پس از درمان تجربه کردند و نشانه‌های بهبودی مانند کاهش شدت درد، بهبود فعالیت، خواب، خلق و خو و استرس را گزارش دادند.

شرکت‌کنندگان علاوه بر این، میزان بالایی از واکنش‌های درمانی را گزارش دادند. بیماران در روش‌های قدیمی، به داروها برای برطرف کردن درد خود اعتماد کرده‌اند که یک روش پرهزینه است. با توجه به موفقیت‌آمیز بودن ارزیابی‌ها، شاید AppliedVR بتواند یک جایگزین واقعی و بدون دارو برای بیماران فراهم کند تا به مدیریت درد خود بپردازند.

صنعت مراقبت‌های بهداشتی مانند هر بخش دیگری، پیوسته توسط هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، در حال تغییر کردن است. هوش مصنوعی همان گونه که نحوه طراحی دستگاه‌ها، بهینه‌سازی مصرف انرژی و مدیریت امور مالی را تغییر می‌دهد، فرصت‌ها و خطرات جدیدی را برای مدیریت سلامت انسان به همراه دارد؛ از امکان به کارگیری یادگیری عمیق و شبکه‌های عصبی در کشف دارو گرفته تا پیچیدگی رو به رشد تشخیص مبتنی بر هوش مصنوعی و جراحی رباتیک.

گره زدن همه این کارآیی‌ها با یکدیگر، توانایی هوش مصنوعی برای گردهم آوردن حجم گسترده‌ای از داده‌ها است که در همه جنبه‌های مربوط به مراقبت‌های بهداشتی نفوذ می‌کند تا به اعضای مهم این بخش، از سازندگان دارو گرفته تا ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی، در تصمیم‌گیری کمک کند.

داده‌های به دست آمده نشان می‌دهند که بخش‌های داروسازی و زیست‌فناوری در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری خود را روی فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی افزایش داده‌اند. برای فعالان حوزه داروسازی kdc، هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به یک فناوری رایج در کشف دارو، طراحی و شناسایی هدف است. شرکت انگلیسی "اکسشیینشا"(Exscientia) که در حوزه کشف و طراحی دارو با کمک هوش مصنوعی فعال است، در سال ۲۰۲۱ با فاز نخست آزمایش دومین مولکول طراحی‌شده با هوش مصنوعی و نخستین مولکول ایمونو انکولوژی در جهان، به نقطه عطف جدیدی دست یافت. امیدبخش بودن فناوری این شرکت، به سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیون دلاری روی آن در ماه مارس انجامید.

"اندرو هاپکینز"(Andrew Hopkins)، مدیرعامل اجرایی اکسشیینشا گفت: کشف دارو اساسا یک چالش یادگیری است و سیستم‌های هوش مصنوعی ما با یادگیری سریع‌تر، می‌توانند مرحله کشف هر پروژه را با دقت بالاتر و بسیار سریع‌تر از روش‌های سنتی تحت سرپرستی انسان تکمیل کنند.

اکسشیینشا در فضای کشف دارو مبتنی بر هوش مصنوعی، تنها نیست زیرا استارتاپ‌هایی مانند "ولنس دیسکاوری"(Valence Discovery) نیز نوآوری‌های جدیدی را ارائه داده‌اند. بنابراین، جای تعجب نیست که غول‌های صنعتی مانند "رابین لی"(Robin Li) مدیرعامل و بنیانگذار شرکت "بایدو"(Baidu) استدلال کرده‌اند که اکنون زمان به کار گرفتن هوش مصنوعی و زیست‌رایانه در تلاش برای کشف داروهای جدید است.

همان گونه که تکامل الگوریتم‌ها ادامه می‌یابد، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در عمق کارهای ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و مبتکران همه رشته‌ها قرار می‌گیرند. به عنوان نمونه، موانعی که همه‌گیری کووید-۱۹ در حوزه فروش دارو ایجاد کرده است، تا حدودی توسط نرم‌افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برطرف می‌شوند.

در حوزه ایمنی دارو نیز همه‌گیری کووید-۱۹، تنظیم‌کنندگان طرح‌های ایمنی عمومی و داروسازان را ترغیب کرده است تا اثرات بلندمدت داروها و واکسن‌های جدید را که اغلب به سرعت تحت مقررات اضطراری تأیید می‌شوند، در مقیاسی بی‌سابقه بررسی کنند. هوش مصنوعی، نقش مهمی در این افزایش مقیاس داشته است.

فناوری‌های پزشکی تقویت‌شده با هوش مصنوعی، اکنون عناصر بی‌شماری از بیمارستان‌های مدرن را به خود اختصاص داده‌اند؛ از جراحی رباتیک هوشمند گرفته تا روشی که می‌توان بیماران را برای مراقبت‌های فوری اولویت‌بندی کرد. با گذشت زمان، یادگیری ماشینی با توانایی خود برای استخراج اطلاعات از مجموعه بزرگ داده‌ها، احتمالا تصمیم‌گیری پزشکان را در حوزه‌ای وسیع‌تر امکان‌پذیر می‌کند. استارتاپ آمریکایی "اِی لایف"(Alife) در ماه مه، کاربرد یادگیری ماشینی را برای بهینه‌سازی تحویل لقاح آزمایشگاهی مطرح کرد.

تنظیمات خانه‌ها نیز در حال حاضر، دستخوش تحولات مبتنی بر هوش مصنوعی شده‌اند و پلتفرم‌هایی مانند اپلیکیشن "اپتی‌مایند"(OptiMind) از الگوریتم‌های تشخیص الگو برای کمک کردن به کاربران در تشخیص زوال شناختی استفاده می‌کنند.

هوش مصنوعی به همان اندازه که حضور خود را در عملکردهای بالینی نشان داده است، بر تجزیه و تحلیل داده‌های آزمایش بالینی نیز تأثیر می‌گذارد. وب‌سایت "کلینیکال تریالز آرنا"(Clinical Trials Arena) در ماه اکتبر، در مورد استفاده شرکت "سگمت بایوساینسز"(Sagimet Biosciences) از به کارگیری ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای ارزیابی آسیب‌شناسی کبد در بیماری کبد چرب غیر الکلی گزارش داد که کمک می‌کند تا بررسی تصاویر نمونه‌های بافت‌برداری‌شده بدون سوگیری انسانی انجام شود.

با استفاده از هوش مصنوعی در مراقبت از سرطان پستان، ماموگرافی‌ها ممکن است ۳۰ برابر سریع‌تر با دقت ۹۹ درصد بررسی شوند و نیاز به بیوپسی‌های غیر ضروری را کاهش دهند. علاوه بر این، هوش مصنوعی برای تشخیص بیماری قلبی در مراحل اولیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و به ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اجازه می‌دهد تا عوارض تهدید کننده زندگی را در مراحل اولیه و قابل درمان تشخیص دهند.

چالش‌های هوش مصنوعی

با وجود این، همه چیز در جهان هوش مصنوعی ساده نیست. ادغام روزافزون هوش مصنوعی با فرآیندهای مراقبت‌های بهداشتی و دارویی، چالش‌های پیچیده‌ای را به همراه دارد که برخی از آنها طی سال ۲۰۲۲ بررسی شده‌اند. به عنوان نمونه، پژوهشی که در ماه ژوئن در "دانشگاه شیکاگو"(University of Chicago) انجام شد، نشان داد که اگرچه استفاده شرکت سگمت بایوساینسز از تجزیه و تحلیل تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی، برای مقابله با سوگیری انسانی است اما اگر الگوریتم‌های یادگیری ماشینی بدون دقت ساخته شوند، می‌توانند حامل سوگیری‌هایی باشند. همچنین، نقص‌های فنی باعث می‌شود که هوش مصنوعی، برخی از عوامل را کم ارزش جلوه دهد. این موضوع ممکن است در مدل‌سازی پیش‌بینی بیماری نیز وجود داشته باشد.

با وجود این، ساخت و مدیریت مسئولانه هوش مصنوعی می‌تواند به کاهش یافتن این سوگیری‌ها کمک کند. دکتر "شریف تارامان"(Sharief Taraman)، پژوهشگر ارشد پزشکی در شرکت آمریکایی "کوگنوا"(Cognoa) گفت: ما باید در مورد نحوه اعمال هوش مصنوعی فکر کنیم و مطمئن شویم که مجموعه متنوعی از داده‌های آموزشی را در اختیار داریم. هنگامی که ما هوش مصنوعی را اعمال می‌کنیم، باید به نظارت بر آن ادامه دهیم و از آن نه به عنوان جایگزینی برای پزشکان، بلکه به عنوان یک فناوری که به توانایی‌های آنها کمک می‌کند، استفاده کنیم.

شاید چالش برانگیزترین موضوع، تنظیم فناوری‌های مبتنی بر هوش مصنوعی باشد که هنوز در بسیاری از موارد، حوزه نظارتی ناشناخته‌ای را نشان می‌دهد. تنظیم‌کننده‌ها باید به سرعت کار کنند و در رویکرد خود میان تضمین کیفیت و تشویق نوآوری دچار مشکل نشوند.

"جفری شاپیرو"(Jeffrey Shapiro)، وکیل حوزه پزشکی گفت: جنبه‌هایی از هوش مصنوعی وجود دارند که بسیار متفاوت هستند؛ به ویژه توانایی نرم‌افزار برای یادگیری و بهبود یافتن با کمک داده‌های جهان واقعی که با آن مواجه می‌شود. فکر نمی‌کنم "سازمان غذا و داروی آمریکا"(FDA) هیچ ایده‌ای را برای تنظیم کردن آن داشته باشد، زیرا کاملا خارج از الگوی معمول توسعه یک دستگاه پزشکی، تأیید اعتبار آن و بازاریابی آن پس از بررسی سازمان غذا و دارو قرار دارد. سازمان غذا و دارو هنوز نمی‌داند که چگونه با این موضوع برخورد کند.

تحولی که در مراقبت‌های بهداشتی در نتیجه هوش مصنوعی رخ می‌دهد یکی از هیجان انگیزترین تحولات در سال ۲۰۲۲ است و به طور فزاینده‌ای در تشخیص بیماری‌ها، تشخیص دقیق آنها و تعیین زودهنگام آنها مؤثر می‌شود. پزشکان همچنین از هوش مصنوعی برای ایجاد برنامه‌های درمانی جامع‌تری استفاده می‌کنند که به بیماران اجازه می‌دهد مشکلات خود را به طور موثرتری مدیریت کنند.