به گزارش خبرنگار فرهنگی ایران اکونومیست، قطار جشنواره ادبی شعر فجر در ایستگاه هفدهم دیرتر از سایر دوره‌ها به حرکت افتاده است، تاخیر در اعلام فراخوان جشنواره، انتخاب دبیر و ... این نوید را می‌دهد که در این دوره شاهد برگزاری جشنواره شعر فجر در روزهای پایانی سال خواهیم بود.
شنبه هفته جاری رضا اسماعیلی شاعر، منتقد و پژوهشگر ادبی به عنوان دبیر جشنواره شعر فجر معرفی شد، رضا اسماعیلی در سال‌های اخیر با نگاه تازه‌ای در حوزه شعر آیین، شعر اجتماعی و شعر اعتراض فعالیت داشته است، آثار او واکنش‌هایی را نیز در بین اهالی ادبیات داشته است، او در سال‌ها یاخیر اغلب در حوزه پژوهش و نقد ادبی فعالیت داشته است.
از رضا اسماعیلی تا کنون بیش از 40 عنوانکتاب به چاپ رسیده است. از آثار او می‌توان به «سحرنامه»، «سمت روشن دریا»، «لهجه شرقی عشق» و «بر بال ققنوس» اشاره کرد.
ایران اکونومیست، در آستانه آغاز به کار هفدهمین جشنواره شعر فجر با رضا اسماعیلی دبیر این دوره گفت‌وگو کرده است، او در این گفت‌وگو به برنامه‌هایش برای ارتقای سطح کمی و کیفی جایزه، حضور فعال‌تر شاعران پیشکسوت و چهره و دورماندن جشنواره از حاشیه اشاره کرده است. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
* : تاکنون شانزده دوره از جشنواره شعر فجر برگزار شده و در آستانه هفدهمین دوره هستیم، اما تأثیرگذاری جشنواره شعر فجر در فضای ادبی کشور به اندازه سبقه برگزاریب آن نیست، به ویچه در میان شاعرات مطرح و پیشکسوت جشنواره شعر فجر همچون یک جشنواره ادبی عادی دیده می‌شود، نه یک جشنواره در حد و اندازه سایر جشنواره‌های فجر، برنامه شما برای رفع این مهم چیست؟
بله، این درست است که شاعارن پیشکسوت و اساتید کمتر تاکنون در جشنواره حضور داشته‌اند، از همین رو ما امسال تلاشمان بر این است که به این سمت حرکت کنیم و از حضور اساتیدخبره و پیشکسوت و ممتاز در جشنواره بهره ببریم، ببه چند شیوه این کار را دنبال میکنیم، برای نمونه در ترکییب اعضای هیئت علمی از اساتید دانشگاه و شاعران پیشکسوت استفاده خواهیم کرد، در انتخاب داوران حتما به شاعران مطرح و چهره توجه خواهیم داشت، به ویژه در بخش درباره شعر که به نقد و پژوهش در حوزه شعر اختصاص دارد.
البته بخشی از عدم حضور پیشکسوتان در فضای رقابتی جشنواره طبیعی است، چرا که معمولا چهره‌های پیشکسوت مراحل آزمون و خطا را سپری کرده‌اند، مثل یک شاعر جوان شوق شرکت در هر جشنواره و جایزه‌ای را ندارند، این طبیعی است و در تمام جهان هم وجود دارد. ما تلاش میکنیم با حفط حرمت و احترام از این بزرگواران دعوت کنیم تا در جایگاه مناسب خود قرار بگیرند و از تحربیاتشان استفاده شود.
بنابراین ما امسال تلاش میکنیم این اتفاق برجسته‌تر شود و از حضور این عزیزان بیشتر استفاده کنیم، امیدوارم بتوانیم از پتانسیل و توانمندی همه پیشکوستان و استادان دانشگاه بهره‌مند شویم.
*: فراخوان جشنواره مدتی پیش اعلام شد و تا نیمه دی ماه نیز ادامه دارد، چه تعداد آثار تاکنون به دبیرخانه ارسال شده است؟
امسال استقبال از جشنواره بسیار خوب بوده است، تاکنون متجاوز از 3 هزار جلد کتاب به دبیرخانه ارسال شده است و پیش بینی می‌شود که بیش از 5 هزار عنوان کتاب در این دوره ارزیابی شود.
البته ما از دو کانال کتاب‌ها را جمع‌آوری میکنیم، یک بخش که طبق فراخوان مولفان و شاعران کتاب‌های شعر خود را ارسال می‌کنند و بخش دوم نیز ناشرانی که کتاب شعر منتشر کرده‌اند، ارسال می‌کنند، در این زمیه با ناشران نامه‌نگاری شده تا آثار ارزنده را جهت داوری و ارزیابی ارسال کنند، این وزنه رقابتی جشنواره را تقویت می‌کند و ما تلاش میکنیم از این راه همه کتاب‌ها دیده شود. داوران هم که اکثرشان شاعر و پژوهشگر ادبی هستند، اگر احیاناً کتاب ارزشمندی در سال 1400 از آن‌ها منتشر شده باشد که در بین آثار نباشد، معرفی خواهند کرد.
در نهایت باید رضایت مولف هم در نظر گرفته شود تا خودش هم راضی باشد کتابش داوری شود، ممکن است پیشکسوتی تمایل نداشته باشد در داوری در بخش رقابتی شرکت کند.
*: مهمترین رکنی که در برگزاری هفدهمین دوره جشنواره شعر فجر به آن توجه خواهید داشت، چیست؟
مهمترین اصلی که در این دوره مد نظر قرار می‌دهیم، سلامت در داوری‌ها است، تلاش ما این است که داوری‌ها به صورت عادلانه و با سلامت کامل برگزار شود، در هر جشنواره‌ای حساس‌ترین بخش همان بخش داوری است، تلاش داریم تا داوران انتخابی داوران برجسته بدون گرایش‌های جناحی باشند تا بر اساس مولفه‌های زیباشناختی و تعهد ادبی آثار را بررسی کنند که حق کسی تضییع نشود و عدالت در داوری را حفظ کنیم. امیدوارم کسانی برگزیده جشنواره باشند که استحقاق آن را داشته باشند.
* : چهره شما در شعر سال‌های اخیر بیشتر به عنوان یک شاعر دغدغه‌مند و پژوهش‌محور معرفی شده است، انتخاب شما به عنوان دبیرجشنواره چه تأثیری در ارتقای کیفی بخش‌های جنبی جشنواره خواهد داشت؟
در بخش جنبی جشنواره، تاکید ما این است که محافل شعرخوانی تنها محدود به شعرخوانی نشود، نشست‌های نقد و بررسی آثار و کارگاه‌های آموزشی نیز در حوزه شعر برگزار خواهیم کرد، امسال استان‌هایی که این توانمندی را دارند، می‌توانند در حوزه نقد و بررسی آثار و جلسات نقد و پژوهش نیز فعال شوند. تلاش میکنیم که بخش رقابتی جشنواره شعر فجر صرفاً محدود به شعرخوانی نشود و نقش نقد و پژوهش در جشنواره پررنگ‌تر شود.
*: پس ما در این دوره شاهد برگزاری متفاوت‌تری از شعر فجر خواهیم بود؟
بله، این دوره، دوره حساستری است، در دوره‌های قبل حاشیه‌های فراوانی داشتیم مثلا در میان برگزیده‌ها افرادی بودند که مقبولیت نداشته یا جامعه ادبی نسبت به آن‌ها حساسیت نشان داده بودند، در دوره فعلی تلاشمان بر این است که با سلامت کامل جشنواره را برگزار کنیم و از حاشیه بدور باشیم. تا بتوانیم با همدلی و همزمانی با جامعه ادبی و دعوت از تمام طیف‌های ادبی برای حضور شاهد برگزاری جشنواره‌ای مناسب فجر باشیم.
* : بخش جنبی این دوره جشنواره مشخص شده است؟
موضوع بخش جنبی با توجه به ضرورت‌ها و اقتضائات روز پیش‌بینی می‌شود، تلاش ما در این دوره این است که بخش ویژه‌ای را به موضوعات روز اختصاص دهیم. امسال هنوز بخش جنبی تعیین نشده است.
