به گزارش خبرنگار اجتماعی ایران اکونومیست، بیش از دو ماه از فوت مهسا امینی می‌‌گذرد، حادثه تلخی که بهانه و رمزی برای آشوب‌طلبان و اغتشاشگران شد تا کشور را به سمت هرج و مرج و ناآرامی بکشانند.
در این میان عده‌ای میدان‌داری و میان‌داری کردند و جنایت، تخریب و تحریق کردند و عده‌ای فریب‌خورده هم نقش سیاهی لشگر و ابزار آشوب را به‌عهده گرفتند. تحلیل‌گران اجتماعی و سیاسی از همان ابتدای شروع اعتراضات پراکنده در شهرهای مختلف کشور، تاکید بر جداسازی صف بین معترض و اغتشاشگر داشتند و این توجه را لازم می‌دانستند که نباید همه حاضران در تجمعات اعتراضی را به یک چشم نگاه کرد.
توصیه ارشادی رهبر معظم انقلاب برای هدایت و نه محکومیت فریب‌خوردگان
سخنرانی امام خامنه‌ای در روز 12 مهر ماه در مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح هم موید همین نکته بود. ایشان در این سخنرانی فرمودند؛ 'این کسانی که در خیابان‌ها فساد و تخریب می‌کنند، همه یک حکم ندارند؛ برخی جوانان و نوجوانانی هستند که بر اثر هیجان ناشی از ملاحظه یک برنامه اینترنتی به خیابان می‌آیند. چنین افرادی را می‌توان با یک تنبیه متوجه و هدایت‌شان کرد که اشتباه می‌کنند. البته برخی از این افرادی که به خیابان می‌آیند، از بازمانده‌های عناصر ضربه‌خورده از جمهوری اسلامی همچون منافقان، تجزیه‌طلبان، سلطنت‌طلبان و خانواده‌های ساواکی‌های منفور هستند که قوه قضائیه باید به تناسب مشارکت در تخریب‌ها و ضربه به امنیت خیابان‌ها، مجازات تعیین و آنها را محاکمه کند.'
تحلیل درست از فضای جامعه و نیز توصیه ارشادی مقام معظم رهبری، رویه قوه قضائیه در بحث واکنش به اعتراض‌های خیابانی بوده است که البته گاهی تبدیل به اغتشاش و آنارشی می‌شود؛ اما دستگاه قضا فارغ از هیجانات و تنها به استناد به قوانین موضوعه، مدیریت قضائی امور را به دست گرفته است.
تاکید رئیس قوه قضائیه برای تفکیک بین معترض و اغتشاشگر
حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای، رئیس قوه قضائیه در چند نوبت مجزا از جمله در شورای عالی قضائی و در سخنرانی‌های متعدد خود تفاوت بین معترض و اغتشاشگر را مورد تاکید قرار داده است. از جمله در 19 آبان در دانشگاه بیرجند گفت: 'صف معترضان را از اغتشاشگران جدا می‌دانیم و به مقامات ذی‌ربط قضائی تاکید کرده‌ایم که افراد بی‌گناه، کم‌گناه و فریب‌خورده اغتشاشات اخیر را از عناصر اصلی جدا کرده و با لحاظ ترتیبات لازم، نسبت به آزادی آنها اقدام کنید.'
اژه‌ای در جلسه 19 مهر شورای عالی قوه قضائیه تاکید کرد: 'قطعاً یک کنش اعتراضی شامل آتش زدن قرآن و پرچم و سوزاندن اموال مردم و کشته‌سازی نمی‌شود بلکه تعریف و چارچوب خاص و مشخص خود را دارد.'
بی‌توجهی به هیجانات کاذب و در چارچوب قانون بودن؛ رویه دستگاه قضائی در رسیدگی به پرونده حوادث اخیر
بنابراین دستگاه قضا با اتخاذ رویه‌ای منطقی و در چارچوب قانون و منطبق با فرامین و توصیه‌های رهبر معظم انقلاب، رسیدگی به پرونده بازداشتی‌ها و افراد موثر بر تجمعات غیرقانونی را آغاز کرد، امری که با توجه به هیجانات موجود در جامعه، نگاه‌های مداخله‌جویانه عموماً بیرونی، فشارهای افکار عمومی متاثر از رسانه‌های خارج از کشور و فضای روانی ملتهب، ماموریتی سخت پیش پای دستگاه قضائی گذاشت.
اعطای ارفاقات قانونی به بسیاری از بازداشتی‌های حوادث اخیر
حجت‌الاسلام محمد مصدق، معاون اول قوه قضائیه 11 آبان در حاشیه نشست 'جهاد تبیین در دستگاه قضا' امروز در جمع خبرنگاران اعلام کرده بود که بیش از 90 درصد بازداشتی‌های حوادث اخیر از زندان آزاد شده‌اند. اعلام این خبر ذهنیت اشتباه را در رسانه‌ها ایجاد کرده بود که گویا 90 درصد بازداشتی‌ها برائت گرفته‌اند و از همین اشتباه این برداشت را کردند که تعداد بازداشتی‌ها حتی از رقم ادعایی 15 هزار نفر هم بسیار بیشتر است.
اما چند روز بعد در نشست خبری 17 آبان سخنگوی قوه قضائیه توضیح داد که این آزادشده‌ها چه کسانی هستند. ستایشی در پاسخ به خبرنگار گفت: هفته گذشته گزارشی از یک مقام ارشد قضائی منتشر شد مبنی بر اینکه 90 درصد بازداشتی‌های اغتشاشات اخیر آزاد شده‌اند که باید توضیح داد برخی از آنها به دلیل اینکه مرتکب جنایت نشده و فقط اغفال شده‌اند، آزاد شدند، برای برخی قرار تأمین صادر شده که تحت رصد و نظارت الان آزاد هستند یا اینکه در مرحله دادگاه هستند اما مهم این است که رسیدگی‌ها با دقت و توجه و تسلط کامل صورت می‌گیرد و با کار شبانه‌روزی که انجام می‌شود تلاش می‌کنیم که حقی از کسی تضییع نشود و بی‌گناهی هم در زندان و بازداشت نگهداری نشود.'
سهیم کردن محکومان و بازداشتی‌ها از شادمانی ملی بابت پیروزی تیم ملی در جام جهانی
اما جمعه 4 آذر ماه روز مهمی برای ایرانیان بود، روز بازی تیم ملی فوتبال کشورمان با ولز در جام جهانی فوتبال. تیم ملی نخستین بازی خود را باخته بود و فشار زیادی علیه آن وجود داشت. اهمیت بازی در احیای روحیه تیمی و همچنین بازآفرینی امید در جامعه بود که به خوبی از سوی بازیکنان و کادر فنی تیم کشف شد و در نتیجه به گفته کارشناسان ورزشی، یکی از بهترین بازی‌های تاریخ فوتبال کشورمان در ظهر جمع در مقابل ولز به نمایش گذاشته شد.
بعد از پیروزی تاریخی تیم میلی فوتبال کشورمان و تزریق شادی عمومی به جامعه، رئیس قوه قضائیه به مراجع و مراکز ذی‌ربط قضائی دستور داد 'به شکرانه عنایت پروردگار و مسرت و سرور ملی حاصل از ظفرمندی تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران، نسبت به آن دسته از زندانیان که شرایط بهره‌مندی از ارفاقات قانونی را دارا می‌باشند، نهایت مساعدت و معاضدت انجام گیرد و مقدمات آزادی و بازگشت آنها به آغوش گرم خانواده‌های‌شان در اولین فرصت ممکن فراهم گردد.'
این دستور یک پیوست امنیتی و انتظامی هم داشت؛ 'بدیهی است کسانی که در قضایای اخیر مرتکب جنایت شده مدافعان امنیت مردم را شهید و مجروح کردند و اموال مردم را به آتش کشیدند و قرآن را سوزاندند، قابل اغماض و بخشش نیستند و تأکید ما این است که برای عناصر و مسببان اصلی اغتشاشات اخیر، هیچ جای ارفاق وجود ندارد.'
همین پیوست نشان‌دهنده رویه درست قضائی در خصوص اغتشاشات اخیر و رسیدگی به پرونده‌های مرتبط با آنان است.
چهره‌های مشهوری که در این دو روز آزاد شدند
در میان زندانیان و بازداشتی‌هایی که طی روزهای اخیر و با توجه به این دستور و نیز رویه قضائی مناسب از زندان آزاد شده‌اند، تعداد قابل توجهی هم از بازداشت‌شدگان حوادث اخیر هستند. برای نمونه، دادستان تهران روز گذشته اعلام کرد پس از دستور رئیس قوه قضائیه پرونده تعدادی از افرادی که شرایط بهره‌مندی از ارفاقات قانونی را دارا بودند مورد بررسی قرار گرفت و 46 نفر که شماری از آنها در جریان اغتشاشات اخیر تهران دستگیر شده بودند با مساعدت و معاضدت انجام شده از زندان آزاد شدند.
در رسانه‌ها و به‌ویژه در فضای مجازی در میان اسامی افرادی که آزاد شده‌اند، نام‌های آشنایی هم دیده می‌شود که مربوط به چهره‌های شاخص و برخی از سلبریتی‌ها می‌شود؛ افرادی مانند (تا زمان تنظیم این گزارش در ظهر روز دوشنبه 7 آذر) هنگامه قاضیانی، محمود شهریاری، حسین رونقی، پروانه سلحشوری و نیز تعدادی از خبرنگاران و روزنامه‌نگاران.
این تصمیم ناشی از همان سیاست و رویه منطقی دستگاه قضا و اجرای توصیه‌های ارشادی مقام معظم رهبری است که در ذهن و نگاه مسئولان قضائی جا افتاده و مسئولان و مدیران ارشد قوه قضائیه نسبت به اجرای صحیح و اصولی آن اهتمام دارند.
و در آخر اینکه؛ مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضائیه چندی قبل تاکید کرد: سلبریتی‌ها همانند هنرمندان و ورزشکارانی هستند که سال‌ها برای ملت ایران خاطرات خوش آفریدند و به این دلیل دستگاه قضائی نمی‌خواهد با سخت‌گیری در قبال این افراد شاخص، کام مردم ایران را تلخ کند و اگر هر یک از افراد بازداشت‌شده مرتکب جرم سنگین، جنایت و خیانت و امثالهم نشده باشند، رأفت اسلامی شامل حال آنان خواهد شد.
