علی لشکری در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، از صادرات ٤٧ میلیون دلاری کفش در هفت ماهه اول امسال خبر داد و گفت: این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل به لحاظ وزنی سه درصد رشد و به لحاظ ارزشی هفت درصد افت داشته است. متوسط قیمت صادرات کفش نیز در مدت یاد شده ۱۱.۵ درصد افت داشته که علت آن افزایش نرخ ارز است.
وی با بیان اینکه عراق، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان و آذربایجان در مجموع به لحاظ وزنی ٩٧ درصد و به لحاظ ارزشی ٩٣ درصد صادرات ایران را به خود اختصاص دادند، تصریح کرد: در این مدت ۳۰ درصد صادرات کفش از گمرکات قم، حدود ۱۳ درصد از گمرک غرب تهران، ۱۱ درصد از مشهد، ۱۰ درصد از آستارا و ۹ درصد از منطقه ویژه اقتصادی زرندیه انجام شده است.
چرا افزایش نرخ ارز منجر به رشد صادرات نشد؟
همچنین به گفته عضو هیات رییسه جامعه صنعت کفش ایران بررسی روند صادرات کفش از سال ۱۳۹۷ تاکنون نشان می‌دهد که صادرات کفش از ۷۵ میلیون دلار در هفت ماهه سال ۱۳۹۷ به حدود ۴۷ میلیون دلار در مدت مشابه امسال کاهش داشته است. این کاهش در حالی است که انتطار می‌رفت با توجه به افزایش نرخ ارز، با رشد صادرات روبرو شویم، اما بخشنامه‌های بانک مرکزی در دوره یاد شده، فرصت رشد صادرات را برای صنعت کفش از بین برد. ضمن آنکه فاصله نرخ ارز نیمایی با ارز صادراتی و افزایش هزینه‌های سربار داخلی را می‌توان از علل افت صادرات انواع کفش نام برد.
وی افزود: عمده صادرات ایران به عراق و افغانستان است که به صورت ریالی انجام می‌شود. از طرف دیگر تفاوت نرخ ارز نیمایی با ارز آزاد باعث می‌شود که واردات مواد اولیه با ارز نیمایی کمتر از واردات با ارز حاصل از صادرات تمام شود و عملا اگر صادرکننده بخواهد از ارز حاصل از صادرات خود استفاده کند، قیمت تمام شده‌اش بیشتر می‌شود.
سهم ناچیز ایران از بازار کفش کشورهای همسایه و اوراسیا
عضو هیات رییسه جامعه صنعت کفش ایران درباره صادرات به روسیه نیز گفت: سازمان توسعه تجارت در حال برنامه ریزی برای ورود به بازار اوراسیا و روسیه از طریق تعرفه ترجیحی است. در حال حاضر سهم ایران از بازار کفش اوراسیا کمتر از یک درصد است. اما روسیه سالانه ۳.۷ میلیارد دلار و اوراسیا بیش از ۴.۲ میلیارد دلار کفش وارد می‌کند. در مورد کشورهای همسایه سهم ایران از بازار هشت میلیاردی کفش ۱۵ کشور همسایه نیز حدود یک درصد است. ۱۵ کشور همسایه ایران در سال ۲۰۲۱ حدود ۸.۲ میلیارد دلار واردات انواع کفش داشتند که ایران حدود ۸۲.۸ میلیون دلار از آن را تامین کرده که یعنی سهم ایران حدود ۱.۰۱ درصد بوده است. استفاده ایران از این ظرفیت‌ها مستلزم حل مشکلات مربوط با نقل و انتقالات پولی است.
افزایش سهم چین از بازار کفش عراق
وی با بیان اینکه نفوذ در بازارهای هدف صادراتی جدید گامی در جهت تنوع سبد صادراتی کفش و ارتقای جایگاه پایپوش ایران در بازار ۱۲۵ میلیارد دلاری صادرات کفش جهان خواهد بود، اظهار کرد: بازار کفش عراق در ۸ ساله ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ با رشد ۴۵ درصدی از ۳۵۷ میلیون دلار به ۵۰۱ میلیون دلار رسیده است.
عضو هیات رئیسه جامعه صنعت کفش ایران ادامه داد: اما صادرات کفش ایران به عراق در همین دوره مورد بررسی از حدود ۶۷ میلیون دلار به حدود ۶۰ میلیون دلار کاهش یافته است. یعنی سهم ایران از ۱۹ درصد در بازار کفش عراق در سال ۲۰۱۴ به ۱۰ درصد در سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است. چین در همین دوره صادرات کفش خود به عراق را از ۱۴۱ میلیون دلار به ۳۶۴ میلیون دلار افرایش داده و سهم ۳۹ درصدی این کشور در بازار مصرفی کفش عراق به ۷۳ درصد افزایش یافته است.
ظرفیت افزایش ۲ برابری صادرات انواع پایپوش
لشکری با بیان اینکه تفاوت نرخ ارز نیمایی و آزاد یکی از دلایل کاهش صادرات کفش و کالاهای مشابه است، تصریح کرد: اگر بانک مرکزی در کشورهای هدف صادراتی مانند عراق و افغانستان صرافی شناخته شده داشته باشد، صادرکننده‌ها می‌توانند همان جا تعهد ارزی خود را رفع کنند و تا حدودی مشکل آنها برطرف می‌شود. پیش بینی می‌شود در صورت به‌کارگیری سیاست‌های توسعه تجارت با کشورهای اوراسیا، ارزش صادرات انواع پایپوش ردیف تعرفه ۶۴، تا دو برابر فعلی افزایش یابد.
