به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از دیلیمیل، گیاه شاهدانه میتواند قطعه گمشده پازل مبارزه انسان با تغییرات آب و هوایی باشد، چرا که به تازگی مشخص شده است که این گیاه میتواند بیش از دو برابر درختان، کربن دی اکسید را از هوا جذب کند.
پژوهشهای متعدد نشان داده است که گیاه شاهدانه صنعتی سالانه تا ۱۶ تن گاز گلخانهای جذب میکند، در حالی که آمار درختان برای این کار حدود ۶ تن است. همچنین کربن دی اکسید(CO۲) به شکل دائمی درون الیاف شاهدانه صنعتی که در طیف وسیعی از محصولات، از منسوجات گرفته تا داروها و قطعات خودرو استفاده میشود، حبس میشود.
شاهدانه صنعتی(hemp) گونهای از گیاه شاهدانه است، اما در مقایسه با شاهدانه معمولی(cannabis) که یکی دیگر از انواع آن است، دارای سطوح کمی از ترکیب روانگردان تتراهیدروکانابینول(THC) است.
شاهدانه سردهای از گیاهان گلدار و گیاهی یکساله است. میوه یا همان گل این گیاه، ریز و روغنی است و خاصیت آرامبخش و فعالسازی موقت مغز را دارد که از آن برای مصارف درمانی نیز استفاده میشود. از بخشهای مختلف این گیاه، مشتقات فراوانی از جمله تخم شاهدانه و الیاف شاهدانه و فعال کننده روان مانند ماریجوانا و حشیش تهیه میشود. گونههای مختلفی از شاهدانه وجود دارد و دست کم سه گونه از این سرده گیاهی تاکنون معرفی و ثبت شده است.
مرکز پژوهشی هادسون کربن(Hudson Carbon) در نیویورک که جذب و ذخیره کربن از هوا را مطالعه میکند، دریافته است که یک هکتار از زمینهای زیر کشت گیاه شاهدانه صنعتی میتواند تا سه تن کربن در خود ذخیره کند و بیش از هفت تن کربن را از جو خارج کند.
در حالی که ایالات متحده تنها پنج درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهد، اما مسئول ۲۸ درصد از انتشار کربن در جهان است.
بن دابسون، بنیانگذار و رئیس هادسون کربن میگوید: به طور کلی، اگر ایالات متحده ۵۰ میلیون هکتار شاهدانه صنعتی بکارد، سالانه چند صد میلیون تن کربن جمعآوری میکند.
پژوهشگران میگویند، میتوان لقب "پاک کننده طبیعت" را به این گیاه نسبت داد، چرا که سموم را از هوا میکشد و به طور دائم آنها را در الیاف خود به دام میاندازد و همچنین هنگام رشد، کربن را از هوا جذب میکند و آن را به محصولی کربنمنفی تبدیل میکند. به این معنی که در فرآیند کشت و تولید آن کربن به هوا افزوده نمیشود.
این در حالی است که سایر محصولات مانند پنبه، به ازای هر پوند تولید حداقل ۱۵۰۰ گالن آب نیاز دارند، اما به گفته ربکا شامن مدیر عامل اتحادیه شاهدانه بریتانیا، این گیاه به کمتر از نیمی از آن نیاز دارد و در عین حال بیش از ۲۰۰ درصد الیاف بیشتری در سطح کشت برابر ایجاد میکند.
شاهدانه همچنین گیاهی با رشد فوق العاده سریع است و تنها چهار ماه طول میکشد تا به بلوغ برسد.
این گیاه به منبع مهمی از پلاستیکهای زیستی، مصالح ساختمانی و سوختهای زیستی تبدیل شده است.
پژوهشهای قبلی نشان داده است که تنها در سال ۲۰۱۸ بیش از ۶۰۰ میلیون تن ضایعات حاصل از ساخت و ساز و تخریب در ایالات متحده تولید شده است که بیش از دو برابر میزان زبالههای جامد شهری تولید شده در این کشور است.
گیاه شاهدانه همراه با تصفیه هوا از گازهای گلخانهای، فلزات سنگین سرطانزا مانند سرب، جیوه و کادمیوم را نیز از خاک جذب میکند. پژوهشگران در پنسیلوانیا یک فراتحلیل روی پژوهشهای پیشین برای بررسی توانایی گیاه شاهدانه در جذب فلزات سنگین انجام دادهاند. آنها گزارش میدهند که برخی از گونههای شاهدانه به طور خاص برای گیاهپالایی(phytoremediation) به معنای پرورش گیاهان برای حذف آلایندهها از خاک، پرورش داده شدهاند. اما این خطر نفوذ فلزات سنگین به محصولات شاهدانه را در پی دارد، چرا که ممکن است توسط انسان برداشت و دود شود و به طور بالقوه باعث ابتلا به سرطان و مشکلات عصبی شود.
گیاهپالایی یک تکنیک پالایشی است که شامل جذب، تغییر شکل، تجمع یا تصعید آلایندهها با کمک گیاهان برای زدودن آلودگیهای آب، خاک و هوا است. این روش را برای زدودن آلودگیهای نفتی نیز بکار میبرند. گیاهپالایی فناوری جدیدی است که در آن از گیاهان مقاوم برای حذف یا کاهش غلظت آلایندههای آلی، معدنی و ترکیبات خطرناک محیط زیست از جمله فلزات سنگین، مواد نفتی و علفکشها استفاده میشود.