به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی ایران اکونومیست، متن بیانیه مشترک نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه در نوزدهمین نشست بین‌المللی آستانه در مورد سوریه (آستانه، ۱-۲ آذر ۱۴۰۱) بدین شرح است:
۱- بر اساس توافقات به دست آمده در نشست سه جانبه کشورهای ضامن روند آستانه در تهران در تاریخ ۱۹ جولای ۲۰۲۲، آخرین تحولات بین‌المللی و منطقه‌ای را بررسی کرده و بر نقش پیشتاز روند آستانه در حل و فصل مسالمت آمیز بحران سوریه تأکید کردند.
۲- با ابراز مجدد تعهد تزلزل ناپذیر خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و نیز مقاصد و اصول منشور ملل متحد، تأکید کردند که همگان باید به اصول مذکور احترام گذاشته و از آنها تبعیت کنند؛
۳- بر عزم خود مبنی بر تداوم همکاری برای مبارزه با تروریسم در تمامی اشکال و نمودهای آن و مقابله با دستورکارهای جدایی طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه از جمله حملات و نفوذهای فرامرزی تأکید نمودند. افزایش فعالیت و حضور گروه های تروریستی و وابستگان آنها با اسامی مختلف در بخش‌های گوناگون سوریه از جمله حمله و هدف قرار دادن تأسیسات غیرنظامی و اردوگاه های آوارگان که باعث از دست رفتن جان انسان‌های بی‌گناه می‌گردد را محکوم کردند. بر ضرورت اجرای کامل تمامی توافقات مربوط به شمال سوریه تاکید کردند؛
۴- اوضاع منطقه کاهش تنش ادلب را به تفصیل مورد بررسی قرار دادند. توافق کردند که تلاش های بیشتری به منظور اطمینان از عادی سازی وضعیت آنجا و بهبود وضعیت انسانی درون و اطراف منطقه انجام دهند. بر لزوم حفظ آرامش در میدان از طریق اجرای کامل تمامی توافقات مرتبط با ادلب تأکید کردند؛
۵- اوضاع شمال شرق سوریه را بررسی کرده و متفقاً ابراز داشتند که دستیابی به امنیت و ثبات دائمی در این منطقه تنها بر اساس حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی کشور ممکن است. کلیه تلاش ها برای ایجاد واقعیات جدید میدانی شامل حمایت از ابتکارات خود مختاری غیرمشروع از جمله به بهانه مبارزه با تروریسم را مردود دانستند. بر عزم خود مبنی بر مقابله با دستورکارهای جدایی طلبانه در شرق فرات که هدف آن تضعیف وحدت سوریه بوده و نیز امنیت ملی کشورهای همسایه را از طریق حملات و نفوذ مرزی تهدید می‌کند تاکید مجدد نمودند.
در همین راستا، نگرانی شدید خود را نسبت به افزایش مخاصمات و تمامی اشکال ظلم علیه غیرنظامیان توسط گروه های جدایی طلب در شرق فرات از جمله سرکوب تظاهرات مسالمت آمیز، سربازگیری اجباری و اقدامات تبعیض آمیز در بحث آموزش ابراز نمودند.
بار دیگر مخالفت خود را با تصرف و انتقال غیرقانونی نفت و درآمدهای حاصله مرتبط با آن که می بایست متعلق به سوریه باشد، ابراز نمودند. اقدامات کشورهایی که از گروه های تروریستی من جمله ابتکارات خودمختاری غیرمشروع در شمال شرق سوریه حمایت می کنند را محکوم کردند.
۶- تداوم حملات نظامی رژیم صهیونیستی به سوریه از جمله به زیرساخت های غیرنظامی را محکوم کردند. این حملات را ناقض حقوق بینالملل، حقوق بینالملل بشردوستانه و حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و همچنین بیثبات کننده و تشدید کننده تنش در منطقه تلقی کردند. بر لزوم تبعیت از تصمیمات حقوقی شناخته شده بین‌المللی از جمله مفاد قطعنامههای ذیربط سازمان ملل متحد در رد اشغال جولان سوریه بویژه قطعنامههای ۲۴۲ و ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد که تمامی تصمیمات و اقدامات اتخاذ شده توسط رژیم صهیونیستی در این رابطه را باطل و بدون اثر قانونی در نظر گرفته است، تأکید کردند؛
۷- این باور را اظهار نمودند که منازعه سوریه هیچ گونه راه حل نظامی نداشته و مجدداً بر عزم خود مبنی بر پیشبرد یک روند سیاسی پایدار و عملی تحت مالکیت و راهبری سوری با تسهیل گری سازمان ملل وفق قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل تأکید نمودند؛
۸- بر نقش مهم کمیته قانون اساسی که در نتیجه مشارکت تعیین کننده ضامنین آستانه و به منظور پیشبرد تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوریه که در راستای تشویق حل و فصل سیاسی مناقشه سوریه در سوچی تشکیل شد تأکید کردند؛
۹- خواستار برگزاری دور نهم کمیسیون نگارش کمیته قانون اساسی سوریه در اسرع وقت و با رویکردی سازنده توسط طرف های سوری شدند. در این خصوص، بر عزم خود مبنی بر حمایت از کار کمیته از طریق تعامل مستمر با طرف های سوری کمیته قانون اساسی و فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه، گِیر اُ. پِدرسِن به عنوان تسهیل گر جهت اطمینان از عملکرد پایدار و موثر آن تصریح کردند و تاکید نمودند که فعالیت کمیته قانون اساسی باید عاری از هر گونه مانع لجستیک و اداری صورت پذیرد؛
۱۰- اظهار نمودند که کمیته در انجام وظایف خود باید به قواعد مرجع و اصول آیین کار احترام گذاشته تا کمیته را قادر سازد وظایف محوله خود را در باب تهیه و تدوین اصلاحات قانون اساسی برای تأیید مردمی اجرا نموده و موجب پیشرفت کار کمیته گردد و کمیته با روحیه مصالحه و تعامل سازنده و بدون دخالت خارجی و تحمیل برنامه زمان بندی خارجی به کار خود ادامه دهد تا اعضای کمیته به توافقی کلی دست یابند؛
۱۱- بار دیگر نگرانی جدی خود را نسبت به شرایط انسانی در سوریه ابراز نمودند. کلیه تحریم های یکجانبه و مغایر با حقوق بین الملل، حقوق بین الملل بشردوستانه و منشور ملل متحد هستند و همچنین اقدامات تبعیض آمیز از طریق صدور معافیتها برای مناطق خاص که می‌تواند با کمک به دستورکارهای جدایی طلبانه، موجب تجزیه این کشور گردد را مردود دانستند.
۱۲- بر نیاز به رفع موانع و افزایش ارائه کمک های انسانی به همه سوری ها در سراسر کشور بدون تبعیض، سیاسی سازی و پیش شرط تأکید کردند.
۱۳- به منظور حمایت از بهبود وضعیت انسانی در سوریه و پیشرفت در حل و فصل سیاسی، از جامعه بین الملل بویژه سازمان ملل متحد و آژانسهای بشردوستانه آن خواستند از طریق پروژه های بازیابی اولیه و تاب آوری از جمله بازسازی زیرساخت های اساسی شامل آب، برق، بهداشت، سلامت، آموزش، مدارس و بیمارستان ها و مین زدایی بشردوستانه مطابق با حقوق بین الملل بشردوستانه کمک‌های خود را به تمام سوری‌ها افزایش دهند.
۱۴- بر ضرورت تسهیل بازگشت امن، شرافتمندانه و داوطلبانه پناهجویان و آوارگان داخلی به سکونتگاه اصلی خود در سوریه با رعایت قوانین بین المللی بشردوستانه و حصول اطمینان از برخورداری آنان از حق بازگشت و حق حمایت تصریح کردند؛ در این راستا، از جامعه بین الملل خواستند کمک های لازم را به پناهجویان سوری و آوارگان داخلی ارائه دهند و مجدداً آمادگی خود را برای تداوم تعاملات با همه طرفهای ذیربط، از جمله دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) و سایر نهادهای تخصصی بین المللی اعلام کردند.
۱۵- مجددا بر عزم خود برای تداوم عملیات های آزادی متقابل بازداشت شدگان و ربوده شدگان در چارچوب کارگروه آزادی بازداشت شدگان، ربوده شدگان، تحویل پیکرها و شناسایی مفقودین تاکید کردند. کارگروه را ساروکاری منحصر به فرد، موثر و ضروری برای ایجاد اعتماد میان طرف های سوریه توصیف کردند و تصمیم گرفتند فعالیت آن در زمینه آزادی بازداشت شدگان و ربوده شدگان و دامنه عملیات های آن را مطابق با مأموریت آن در زمینه تحویل اجساد و شناسایی مفقودین افزایش دهند.
۱۶. علاوه بر مسئله سوریه، بر قصد خود برای تقویت هماهنگی سه جانبه در حوزه‌های مختلف به منظور ارتقای همکاری‌های سیاسی و اقتصادی مشترک صحه گذاشتند.
۱۷- مشارکت هیات‌های اردن، عراق و لبنان به عنوان ناظران چارچوب آستانه و نیز نمایندگان سازمان ملل و کمیته بین المللی صلیب سرخ (ICRC)را مورد ملاحظه و تقدیر قرار دادند.
۱۸- برگزاری موفقیت آمیز انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ۲۰ نوامبر ۲۰۲۲ را به کشور قزاقستان تبریک گفته و مراتب قدردانی صمیمانه خود را از مقامات جمهوری قزاقستان به خاطر میزبانی از نوزدهمین نشست بین المللی سوریه در چارچوب آستانه در شهر آستانه ابراز داشتند؛
۱۹- ضامنین تصمیم گرفتند تا بیستمین نشست بین‌المللی سوریه در چارچوب آستانه را در نیمه اول سال ۲۰۲۳ در آستانه برگزار کنند. همچنین بیانیه مشترک ۱۹ ژوئیه ۲۰۲۲ (۲۸ تیرماه ۱۴۰۱) مبنی بر برگزاری اجلاس سه جانبه سران در فدراسیون روسیه را خاطر نشان ساختند.
