به دنبال اظهارات رییسجمهور درباره اهمیت و حساسیت تعیین حریم آثار تاریخی با تاکید بر اینکه اختلالی در کسبوکار و معاش مردم ایجاد نکند، حسین رفیعیان ـ معاون میراث فرهنگی استان گیلان ـ وضعیت تعیین حریم در این استان را تشریح کرد و به ایران اکونومیست گفت: تا کنون حدود ۹۰ اثر تاریخی در گیلان تعیین حریم شدهاند که از مهمترین آثار ثبتی تعیین حریم شده میتوان به مجموعه کاروانسراهای شهر رشت، محوطه تاریخی مارلیک رودبار و بقعه شیخ زاهد لاهیجان اشاره کرد.
او افزود: تعیین ضوابط و مقررات حریم مجموعه آثار تاریخی (بناهای ثبت شده) در سه محله تاریخی شهر رشت در دستور کار این اداره قرار گرفته است. محلات «ساغریسازان»، «باقرآباد» و «پیرسرای رشت»، از جمله محلات تاریخی و بسیار پر اهمیت شهر رشت محسوب میشوند که استقرار بسیاری از بناهای ارزشمند در این محلهها، بر اهمیت آنها افزوده است.
به گفته معاون میراث فرهنگی گیلان، مراحل نهایی تهیه و تدوین ضوابط حریم این آثار تاریخی توسط مشاور این اداره کل در حال انجام است.
رفیعیان ادامه داد: تهیه ضوابط و مقررات حریم مجموعه بناهای ارزشمند واقع در محلات تاریخی شهرهای لاهیجان و لنگرود نیز در اولویت بعدی قرار دارد. در واقع تهیه ضوابط حریم برای مجموعه آثار ارزشمند در شهرهای تاریخی استان باید به قید فوریت انجام شود و به استانداری و شهرداریها ابلاغ شود تا به موجب قوانین موجود، از ساختوسازهای بیرویه در محدودههای تاریخی که سبب مخدوش شدن منظر تاریخی آثار ارزشمند میشود، جلوگیری شود.
او درباره چالشهای تعیین حریم در استان گیلان نیز بیان کرد: میراث فرهنگی درباره اجرای ضوابط و مقررات حریمِ تمام آثار تاریخی با چالش روبرو است. مالکان به دلیل مسائل اقتصادی، خواستار در نظر گرفتن تراکم بیشتر برای املاک خود هستند. البته با جلساتی که با شهرداریها و ارگانهای ذیربط داشتهایم تا حدودی توانستهایم مسائل و موضوعات را تشریح کنیم. از طرفی، استان گیلان برای بستن قرارداد با مشاوران با تجربه به منظور انجام پژوهش و مطالعات حریم اعتبار لازم ندارد. به همین دلیل انجام مطالعات حریم و تعیین ضوابط و مقررات حریم آثار تاریخی با وقفه و تاخیرهایی مواجه میشود که پیامدهای نامطلوبی دارد.
معاون میراثفرهنگی استان گیلان در پاسخ به این پرسش که آیا با شهرداری و مدیریت شهری در حوزه تعیین حریم چالشی دارند؟ اظهار کرد: شهرداریها سالهای اخیر در حوزه مراقبت و حراست از میراث فرهنگی، کارنامهای مقبول نداشته و مراقبت از حریم آثار تاریخی از سوی این نهاد، به چالشی برای این اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تبدیل شده است و بارها شاهد تخریب آثار و بناهای تاریخی و بیاعتنایی به ضوابط مصوب حریم آثار تاریخی از سوی مالکان و حتی شهرداریها بودهایم.
او با تاکید بر اهمیت نقش انجمنهای مردمنهاد در صیانت از میراث فرهنگی و همچنین تاثیر مشارکت این انجمنها در صیانت از آثار تاریخی و پیشبرد اهداف حفاظت از میراث فرهنگی، اظهار کرد: طبق قوانین مربوط به حفاظت و حراست از آثار و ابنیه تاریخی ثبت شده، هر گونه مرتفعسازی در محدوده حرایم بناهای تاریخی که جزو آثار ملی هستند، به دلیل اینکه حس زیباییشناسی و هویت این آثار را به مخاطره میاندازد، ممنوع اعلام شده و ممانعت از احداث بناهای مرتفعی که باعث اختلال در دید بصری محیط میشود، در قانون تصریح شده است.
رفیعیان درباره تفویض اختیار تعیین حریم و عرصه به اداره کل استانها نیز بیان کرد: تفویض اختیار را به هیچوجه صلاح نمیدانم. بهتر است مراحل نهایی تصویب و ابلاغ حرایم آثار تاریخی از سوی خود وزارتخانه انجام شود و از سوی وزیر به استانداران ابلاغ شود.