به گزارش ایران اکونومیست از سازمان پزشکی قانونی کشور، بر اساس آمارهای موجود، همواره و به ویژه در نیمه دوم هر سال تعدادی از هموطنان به دلیل مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست می دهند که عمده این حوادث به دلیل بی توجهی به استانداردها در به کارگیری وسایل گرمایشی و رعایت نکردن نکات و اصول ایمنی اتفاق می افتد.
۷۸.۲ تلفات سال گذشته در نیمه دوم سال ثبت شده است
بر اساس این گزارش، در سال گذشته (۱۴۰۰)، ۸۳۹ نفر به دلیل مسمومیت با گاز منوکسید کربن در کشور جان خود را از دست دادند که از این تعداد ۶۳۱ نفر مرد و ۲۰۸ نفر زن بودند.
از این تعداد ۷۸.۲ درصد تلفات در نیمه دوم سال ثبت شده است. به بیان دیگر ۶۵۶ نفر از فوت شدگان مسمومیت با گاز سال گذشته در نیمه دوم سال جان باخته اند.
در سال گذشته بیشترین آمار تلفات گازگرفتگی با ۱۷۴ نفر در ماه دی و پس از آن در بهمن با ۱۶۱ فوتی گزارش شده است؛ بنابراین توصیه می شود که هموطنان در آستانه ورود به فصل زمستان توجه بیشتری نسبت به پیشگیری از مسمومیت با گاز داشته باشند.
مرگ ۲۵۵ نفر بر اثر مسمومیت با گاز در هفت ماهه امسال
اما در هفت ماهه اول سال جاری ۲۵۵ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در کشور جان باختند که از این تعداد ۱۸۹نفر مرد و ۶۶ نفر زن بودند. این آمار در مقایسه با مدت مشابه آن در سال گذشته، ۱۴.۳درصد بیشتر شده است.
در این مدت استان های تهران با ۳۲، خراسان رضوی با ۳۰ و آذربایجان شرقی با ۲۷ فوتی بیشترین تلفات گازگرفتگی را داشته اند.
براین اساس در مهر امسال ۳۱ نفر در کشور بر اثر مسمومیت با گاز جان خود را از دست دادند، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که تعداد تلفات ۴۰ نفر بود ۲۲.۵ درصد کمتر شده است.
سازمان پزشکی قانونی کشور به منظور آگاه کردن هرچه بیشتر مردم و پیشگیری از بروز حوادث ناخوشایند، مرگ و مسمومیت افراد بر اثر گازگرفتگی نکاتی را در خصوص علائم مسمومیت با گاز و جلوگیری از مرگ افراد بر اثر گارگرفتگی به شرح زیر ارائه می دهد:
منواکسیدکربن:
یکی از شایع ترین موارد مسمومیت که پزشک قانونی با آن سروکاردارد، مسمومیت با گاز منوکسیدکربن است که احتراق ناقص سوخت های فسیلی باعث تولید آن شده و به علت تمایل شدید آن برای اتصال به هموگلوبین (حدود۲۰۰ برابراکسیژن)، حتی غلظت های پایین آن نیز می تواند در بدن تجمع یابند و مسمومیت با منوکسیدکربن ایجاد کند.
منوکسیدکربن گازی است بی رنگ و بو، و بخاری، آبگرمکن، شومینه و اجاق گازهای با سیستم تهویه نامناسب(دودکش) عامل مسمومیت با این گاز می شود.
علائم مسمومیت با گاز منواکسیدکربن:
مسمومیت با منوکسیدکربن می تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری های مختلفی دیده می شود، متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده اند و سعی در خوابیدن می کنند.
عمده این علایم عبارتند از:سردرد، ضعف جسمانی، سرگیجه و بی قراری، تهوع و استفراغ، خمیازه کشیدن بیش ازحد، کاهش دیدو-حالت خواب آلودگی شدید، کسلی، خستگی و کاهش قدرت عضلانی.
این موارد علایم اولیه مسمومیت درافراد به شمار می روند و چنانچه افراد دراین مرحله متوجه چنین علایمی شدند با خارج شدن از فضای آلوده می توانند از پیشرفت مسمومیت جلوگیری کنند.
علائم مراحل پایانی و نزدیک به مرگ:
کبودی دست، دور لب ها و نوک انگشتان از علایم پایانی مسمومیت با این گاز به شمار می روند که در نهایت فرد دچار تنگی نفس شده و فوت می کند.
گروه های در معرض خطر:
تمامی افراد در معرض خطر قرار دارند ولی کودکان، زنان باردار و سالمندان جزو گروه آسیب پذیرتر هستند و بیشتر در معرض خطر مسمومیت با منوکسیدکربن قرار دارند. علایم مسمومیت نیز در آنان سریع تر و با شدت بیشتری ایجاد می شود.
چگونگی برخورد با افراد مسموم شده با گازمنواکسیدکربن:
-در و پنجره های محیط را باز کنید.
-فرد مسموم را از محیط آلوده به هوای آزاد منتقل کنید.
-یقه پیراهن و کمربند و لباس های تنگ افراد مسموم را باز کنید.
-در صورت امکان اکسیژن دهی به فرد مسموم شده انجام شود.
-بازنگه داشتن راه های هوایی و تماس با اورژانس ۱۱۵ در مراحل بعدی درمانی باید مورد توجه قرارگیرد.
پیشگیری از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن بسیار ساده است
استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد و دقت در سلامت مسیر خروجی محصولات احتراق در وسایل گرمایشی در پیشگیری از این مسمومیت از اهمیت بالایی برخورداراست. توجه داشته باشید که بخاری های بدون دودکش به هیچ عنوان از تولید این گاز جلوگیری نمی کند.
مهمترین نکات مورد توجه در این خصوص به شرح زیر است:
- توجه به داغ بودن دودکش بهترین آزمایش سلامت دودکش است. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طورموقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد کنید.
- رنگ شعله بخاری و وسایل پخت و پز باید آبی باشد. چنانچه رنگ شعله قرمز، زرد و یا نارنجی باشد حتما نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسیژن در محیط است که سریعا باید تعمیر و سوخت رسانی شود. اگر رنگ شعله بخاری آبی نباشد ممکن است هوای کافی به بخاری نرسیده و تولید گاز منوکسیدکربن کند.
- درصورت استفاده از وسایل گرمایشی مانند بخاری و شومینه، نباید تمامی روزنه های جریان هوا در منزل و به ویژه اتاق خواب مسدود شود.
- از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله های اجاق گاز درآشپزخانه برای گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جدا خودداری شود.
- شومینه مشترک برای چند واحد در صورت کوچک بودن اندازه لوله و نیز مجرای خروجی دود باعث برگشت دود شومینه های روشن طبقات پایین به داخل آپارتمان های طبقات بالاتر از طریق شومینه های خاموش آن ها می شود.
- انتهای کلیه دودکش ها باید حداقل یک متر از سطح بام و حداقل یک متر از دیوار جانبی بام فاصله داشته و دارای کلاهک مخصوص به شکل H باشد.
- اگرفضای خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می کنید، بستن منافذ به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلامانع است.
- در صورتی که از بخاری های گازسوز به منظورگرمایش محیط استفاده می کنید حتما مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد و از درزبندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.
- از به کاربردن وسایل گرمایشی بدون نصب دودکش و یا دارای نقص دردودکش جدا خودداری کنید.
- به کارگیری آب گرمکن های دیواری در فضاهای بسته یا مکان های فاقد جریان هوا مجاز نیست.
- هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد.
- هیچگاه از چراغ یا بخاری نفتی یا گازی که فاقد دودکش است درون خانه، به خصوص هنگام خواب، استفاده نکنید.
