به گزارش ایران اکونومیست ، ایران و ژاپن دارای سابقه تعاملات ١٣٠٠ ساله تاریخی و فرهنگی بر محور دوستی و توسعه همکاری ها و همچنین تجربه ارتباطات رسمی و سیاسی بیش از ٩٠ ساله هستند. در این میان، موضوع ایرانیان مقیم ژاپن نیز جایگاه ویژه ای دارد که فصل مهمی از ارتباطات دو کشور را در برگرفته و در زمان های که رشد و توسعه اقتصادی ژاپن نیازمندی به نیروی کار را صد چندان می نمود، زمینه ساز سفر تعداد زیادی از جوانان ایرانی شد که یا ماندند و امروز بسیاری از آنان نقش هایی را در حوزه های اقتصادی، فرهنگی، علمی و اجتماعی در اختیار دارند و یا بازگشتند و کوله باری از تجربه منحصر به فرد را سوغات این سفر نمودند.
با بررسی مطالعات و پژوهش های مختلفی که در زمینه موضوعات مرتبط با ایران و ژاپن انجام شده است، علیرغم اهمیت مهاجرت ایرانیان به ژاپن که در دورها می توان آن را در صدر کشورهایی قرار داد که ایرانیان به عنوان مقصد سفر به آن می نگریستند اما کمترین مطالعه و شاید بتوان گفت هیچ مطالعه ای در مورد ایرانیان مقیم ژاپن صورت نگرفته و این مهم، خلاء جدی بود که باید برای آن تدبیر می شد.
از این رو، با تمام مشکلاتی که از نظر فراهم آوردن منابع و خط سیر موضوع پیش رو قرار داشت فراهم آوردن کتابی با هدف واکاوی حضور ایرانیان در ژاپن ضروری می نمود. مسئله حضور ایرانیان در ژاپن، به خصوص در دو دهه هشتاد و نود میلادی، کم و بیش موضوع پژوهش های اجتماعی و بعضا موضوع فیلم ها، تئاترها و نمایش هایی نیز بوده اند. به لحاظ پژوهش های اجتماعی، ژاپنی ها و در زبان ژاپنی دست بالاتر را داشته اند و چند پژوهش مناسب در این زمینه صورت گرفته که در این کتاب نیز از آنها استفاده شده است، اما از نظر فیلم و تئاتر، ایرانی ها موفق تر عمل کرده اند و چنان که در این کتاب به آن اشاره خواهد شد، آنها گاه در ژانر طنز و گاه در ژانر مستند به مسئله حضور یا مهاجرت ایرانیان در ژاپن پرداخته اند، با این حال، این به آن معنا نیست که این دست از پژوهشها دارای کثرت هستند.
پژوهش های صورت گرفته به زبان ژاپنی محدود هستند و بیشتر توسط ایرانشناسان ژاپنی علاقه مند صورت گرفته اند و پژوهش ها به زبان انگلیسی یا زبان های دیگر در این زمینه محدودتر و در این میان پژوهشهای صورت گرفته به زبان فارسی هم به زحمت به تعداد انگشتان دو دست می رسد. پژوهشهای صورت گرفته در مورد مسئله «حضور ایرانیان در ژاپن»، به طور مشخص، مقاله محور بوده و کار پژوهشی در قالب کتاب، انگشت شمار است. اگر چه این پژوهش در غایت خود موضوعی اجتماعی را دنبال می کند و سعی دارد با تکیه بر آمارها و داده های مختلف، تحلیلی از چرائی و وضعیت حضور ایرانیان در ژاپن ارائه نماید، اما، در ساختار خود سعی دارد از صرف توجه به مسئله «مهاجرت ایرانیان به ژاپن»، به ویژه در پس از انقلاب اسلامی، فراتر رود و در بستری تاریخی این مسئله را مطرح کند که چرا به یک باره ژاپن از مشروطه به این سوی برای ایرانیان اهمیت یافت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی پذیرای بیشترین نیروی کار ایرانی در ژاپن بود.
برای این منظور کتاب در بخش اول ابتدا نیم نگاهی به تاثیر فرهنگ ایران بر ژاپن داشته سپس به دوره قاجار وارد می شود و می کوشد ضمن اشاره به حضور چند ایرانی در ژاپن، بنیان این کتاب را پی ریزی نماید.در بخش دوم که دیگر روابط سیاسی- اقتصادی ایران و ژاپن قوام گرفته تلاش گردیده تا حضور ایرانیان در این کشور را در سه سطح روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی و میزان تعامل روشنفکران ایرانی با ژاپن را بیان نماید.در بخش سوم ضمن در نظرگیری موارد فوق به مسئله مهاجرت ناگهانی ایرانیان به ژاپن و تبعات آن پرداخته است ضمن آن که در خصوص تلاش سفرا و رایزنان فرهنگی پس از انقلاب و برخی چهره های فرهیخته در این کشور نیز مطالبی ارایه شده است.
«مقیم سرزمین آفتاب» تلاشی است در میان مطالعات تاریخی و اجتماعی که سعی دارد در حد توان دیدگاه جدیدی را در خصوص روابط دو کشور ارائه نماید.رایزنی فرهنگی ایران در ژاپن ازسال ۱۳۹۷ تا بهمن ١۴٠٠، تعداد ۱۵عنوان مجله تخصصی و کتاب با حدود ۲۹ هزار تیراژ (علاوه بر نسخه دیجیتال) با عناوین مختلفی همچون «۴٧٠٠ مایل، هنر، پل ارتباط ایران و ژاپن»(فارسی- ژاپنی)، «الهی نامه عطار»(ژاپنی)، «مهاجر سرزمین آفتاب» (ژاپنی)، «داستان راستان» (ژاپنی)، مجلات تخصصی ١ تا ۵ با عناوین «جغرافیای ایران و گردشگری»، «ایران، کشور بزرگ میوه»، «روابط تاریخی ایران و ژاپن»، «موسیقی ایرانی و گردشگری» و «ورزش ایران و گردشگری» (ژاپنی) در ٩ نوبت چاپ با ١٧ هزار نسخه تیراژ (علاوه بر نسخه دیجیتال)، «معرفی آثار نمایشگاه نقاشی تبادلات فرهنگی ایران و ژاپن» (ژاپنی)، «اولین اجلاس گفتگوی دینی ایران و ژاپن» (فارسی – ژاپنی)، «ژاپن شناسی در ایران» (فارسی)، «سینمای ایران و ژاپن» (فارسی)، «نیم نگاهی به ژاپن» (فارسی) و «مقیم سرزمین آفتاب» (فارسی) منتشر نمود که توانست در توسعه تعاملات و ارتباطات و ارائه محتوای دقیق در قالبی حرفه ای و مناسب برای محققان، اندیشمندان و علاقه مندان دو کشور در کنار دیگر فعالیت های پژوهشی، موثر واقع گردد.
