به گزارش ایران اکونومیست، بانک مرکزی از سال گذشته اجرای ضوابط کنترل مقداری ترازنامه بانک ها را در دستور کار قرار داد که براساس آن بانک های تجاری در هر ماه 2 درصد و در یک سال 24 درصد و بانک های تخصصی در هر ماه 2.5 درصد و در یک سال 30 درصد اجازه افزایش ترازنامه داشتند.
البته این کنترل، معطوف به سمت راست ترازنامه بود و برای مدیریت خلق پول بانک ها، برخی اجزای ترازنامه مانند موجودی نقد، سپرده نزد بانک مرکزی، خرید اوراق بدهی دولت از شمول کنترل ترازنامه خارج شد. هدف از کنترل ترازنامه بانک ها، کنترل رشد نقدینگی و خلق پول بانک ها بود که در نهایت منجر به کاهش نرخ تورم در کشور شود.
این ضوابط تا مرداد ماه امسال اجرا شد و از آن زمان به بعد ضوابط کنترل ترازنامه با تغییرات تکمیلی مواجه شد. این تغییرات شامل تغییر میزان رشد ترازنامه بانک ها بود به طوری که بانک ها براساس 7 مولفه نظارتی شامل «امتیاز رتبه بندی بانک/مؤسسه اعتباری بر اساس روش CAMELS؛ نسبت کفایت سرمایه؛ وضعیت بازار بین بانکی؛ وضعیت اضافه برداشت؛ وضعیت مطالبات غیرجاری ریالی؛ وضعیت رعایت بخشنامه‌های مبارزه با پولشویی؛ قضاوت حرفه‌ای وضعیت بانک/مؤسسه اعتباری از نظر گروه بازرسی در چارچوب ضوابط و مقررات مربوط (رعایت نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات، کلان، مرتبط، سرمایه‌گذاری‌ها و شفافیت)» می شود.
در مجموع اجرای کنترل مقداری ترازنامه بانک ها در 6 ماه اول آثار محسوسی را در رشد ماند تسهیلات و سپرده داشته است. رشد سپرده ها از 20.8 درصد در 6 ماه اول سال گذشته به 14.7 درصد در 6 ماه اول امسال رسیده و رشد سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی از 21.2 درصد در 6 ماه اول سال گذشته به 14.6 درصد در 6 اول امسال کاهش یافته است.
مانده تسهیلات اعطایی در 6 ماه اول سال 1400 معادل 23.7 درصد رشد داشت اما این میزان در 6 ماه اول سال جاری فقط 12.08 درصد بوده است. بنابراین رشد مانده تسهیلات پرداختی کل بانک ها 49 درصد نسبت به دوره مشاده سال قبل کاهش داشته است.
این کاهش مانده تسهیلات پرداختی در حالی محقق شده است که براساس آمارهای بانک مرکزی میزان تسهیلات پرداختی در 6 ماهه اول سال 1401 معادل 1954 هزار میلیارد تومان بوده که 49 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.
رشد مانده تسهیلات اعطایی در 6 ماه اول سال گذشته حدود 58 درصد بوده است و همین رقم نشان می دهد رشد وام دهی بانک ها نسبت معقول تری را پیدا کرده اما به نظر می رسد علت دیگری کاهش رشد مانده تسهیلات اعطایی وصول بیشتر تسهیلات اعطایی در 6 ماه اول امسال بوده است.
* ارقام به میلیارد تومان
| دوره | سپرده‌ها | درصد تغییر نسبت پایان سال قبل | سپرده ها پس از کسر سپرده قانونی | درصد تغییر نسبت به اسفند سال قبل | مانده تسهیلات اعطایی | درصد تغییر نسبت به اسفند سال قبل |
| شهریور 1400 | 4،683،866 | 20.8 | 4،222،331 | 21.2 | 3،455،409 | 23.7 |
| شهریور 1401 | 6،349،141 | 14.7 | 5،703،731 | 14.6 | 4،642،512 | 12.08 |
پایان پیام/
