به گزارش ایران اکونومیست، ۶۰ سال پیش جان اف کندی در سخنرانی که در دانشگاه رایس انجام داد اظهار کرد که تا پایان دهه آمریکا به ماه خواهد رفت؛ حال پس از گذشت سال‌ها ناسا قصد دارد برای اولین بار از سال ۱۹۷۲ تاکنون با ماموریت‌های آرتمیس خود فضانوردان را بر روی ماه فرود آورد. اکنون۶۰ سال از سخنرانی آن سال کندی می‌گذرد و بشر با اکتشافات فضایی که تاکنون انجام داده است چیزهای زیادی در مورد کیهان و جایگاه خود در آن می‌داند.
آرتمیس۱ اولین ماموریت از سری ماموریت‌های بازگشت به ماه است. ماموریت آرتمیس ۱ بخشی از پروژه آرتمیس ناسا است که تاکنون سه مرحله از آن اعلام شده و طی آن قرار است ناسا پس از دهه‌ها بار دیگر بشر را به ماه برساند. آرتمیس متشکل از سه ماموریت است. در ماموریت بدون سرنشین آرتمیس ۱، موشک سیستم پرتاب فضایی(SLS) ناسا در حالی که یک کپسول اوریون بر روی آن قرار دارد، به سمت مدار ماه می‌رود. این موشک، فرودی بر روی ماه نخواهد داشت. پرتاب این ماموریت پس از چندین بار تعویق حال به ۲۷ سپتامبر موکول شده است.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، ماموریت آرتمیس ۲ در سال ۲۰۲۴ پس از این ماموریت انجام خواهد شد. در ماموریت آرتمیس ۲ فضانوردان حضور خواهند داشت و در این سفر این فضانوردان تا مدار ماه سفر می‌کنند، اما روی قمر زمین فرود نمی‌آیند. در نهایت، ماموریت آرتمیس ۳ انجام می‌شود که طی آن اولین فرد رنگین‌پوست و اولین فضانورد زن بر روی ماه فرود خواهند آمد تا بعد از دهه‌ها، بار دیگر بشر روی ماه قدم بردارد.
ناسا، توسعه سامانه پرتاب فضایی ماموریت آرتمیس ۱ را در سال ۲۰۱۱ آغاز کرد. در آن زمان، بودجه توسعه این موشک غول پیکر ۱۰ میلیارد دلار بود و اولین سفر مورد انتظار آن در اواخر سال ۲۰۱۶ بود. اما هزینه‌های توسعه، مسائل بودجه، تغییرات طراحی، موانع سیاسی و سایر مشکلات موجود، اولین پرتاب موشک را به سال‌های ۲۰۱۷، سپس ۲۰۱۸، ۲۰۱۹، ۲۰۲۰، ۲۰۲۱ و در نهایت تا سال ۲۰۲۲ به تعویق انداخت.
۶۰ سال پیش، رئیس جمهور جان اف کندی پشت تریبون استادیوم فوتبال دانشگاه رایس ایستاد و قول داد که ایالات متحده تا پایان دهه دوباره بر روی ماه گام خواهند نهاد. او در ۱۲ سپتامبر سال ۱۹۶۲ در مقابل جمعیت ۴۰ هزار نفری حاضر در آنجا ایستاد و گفت: ما ماه را برای رفتن انتخاب می‌کنیم. ما می‌خواهیم که در این دهه به ماه برویم و کارهای دیگر را انجام دهیم، نه به این دلیل که آسان هستند، بلکه به این دلیل که سخت هستند.
ما رفتن به ماه را انتخاب می‌کنیم
کندی این سخنرانی نمادین را در زمانی که رقابت فضایی شدید با اتحاد جماهیر شوروی در حوزه فضا داشت، بیان کرد. در آن زمان یک سال از موفقیت اتحاد جماهیر شوروی در فرستادن اولین شخص به نام "یوری گاگارین" به فضا در سال ۱۹۶۱ می‌گذشت.
یوری الکسی‌یویچ گاگارین، فضانورد روسی و نخستین فضانورد جهان بود. یوری گاگارین در روز ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ میلادی توسط فضاپیمای وُستوک-۱ به فضا رفت و به مدت ۱۰۸ دقیقه مدار زمین را یک دور به طور کامل پیمود.کندی در این سخنرانی قصد داشت برای ملت توضیح دهد که چرا برنامه آپولو از چنین اولویت بالایی برخوردار است. او تاکید کرد که رفتن بشریت به فضا امری مسلم است و اگر ایالات متحده این امر را رهبری کند، جهان وضعیت بهتری خواهد داشت.
او گفت: اکنون چشمان جهانیان به فضا، به ماه و سیارات فراتر از آن می‌نگرد و ما عهد بسته‌ایم که این کار را تحت کنترل یک پرچم خصمانه انجام نخواهیم داد، بلکه باید با پرچم آزادی و صلح اداره شود. گفت. ما عهد بسته‌ایم که فضا را نه با سلاح‌های کشتار جمعی بلکه با ابزارهای دانش و فهم خود درک خواهیم کرد.
در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ و تنها هفت سال پس از سخنرانی کندی در دانشگاه رایس،"نیل آرمسترانگ" فرمانده ماموریت آپولو ۱۱ بر روی کره ماه گام نهاد.
نیل الدن آرمسترانگ فضانورد و مهندس هوافضا آمریکایی و نخستین انسانی است که طی ماموریت آپولو ۱۱ در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ بر کره ماه گام نهاد.۶۰ سال اکتشاف
ناسا در آن زمان پنج ماموریت دیگر را روی ماه انجام داد که آخرین آنها ماموریت "آپولو ۱۷" بود که در سال ۱۹۷۲ روی ماه فرود آمد و از آن زمان تاکنون هیچ فردی روی ماه گام ننهاده است اما ناسا با برنامه‌هایی که دارد قصد دارد مجددا انسان را به ماه بفرستد.
"اسکای لب"(Skylab)، اولین ایستگاه پژوهشی تحت کنترل ایالات متحده در فضا، در ۱۴ مه ۱۹۷۳ به مدار زمین پرتاب شد. به گفته ناسا، رصد خورشید یکی از دستاوردهای اولیه این آزمایشگاه در حال گردش بود. ایستگاه فضایی "اسکای‌لب" نخستین ایستگاه پژوهشی ناسا در فضا بود که بین سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۹ در مدار زمین قرار داشت. "اسکای‌لب" تنها ایستگاه فضایی بود که به طور انحصاری توسط ایالات متحده کار می‌کرد.
ایستگاه فضایی اسکایلبآزمایشگاه مداری "اسکای لب" در مجموع حدود ۹۰ تن وزن، ۳۶ متر طول و ۳۶۱ متر مکعب فضای مفید داشت. چهار باتری خورشیدی، انرژی مورد نیاز فضانوردان را با استفاده از نور خورشید تامین می‌کرد. این آزمایشگاه عظیم فضایی به یخچال، اجاق برقی برای گرم کردن غذا، حمام و توالت و دیگر وسایل استراحت و زندگی مجهز بود. غیر از آن وسایل و تجهیزات برای پژوهش‌های علمی مختلف از جمله در زمینه‌های زیست‌شناسی، پزشکی، نجوم و غیره قرار داشت. این ایستگاه شش سال در مدار زمین فعالیت کرد تا اینکه فرسایش مداری باعث شد دوباره وارد جو شود و زباله‌های فضایی را بر فراز اقیانوس هند و بخش‌هایی از استرالیا پراکنده کند. در ابتدا پیش‌بینی شده بود که اسکای‌لب، حداقل ۱۰ سال در مدار زمین باقی بماند ولی پس از سه سال، به دلایل مختلف از ارتفاع ایستگاه کاسته شد تا جایی که دیگر امن نبود و متخصصان ایستگاه را در موقعیت سقوط قرار دادند.برخورد ایستگاه با لایه‌های جو زمین باعث شد بخش زیادی از آن بسوزد و قسمت‌هایی از آن نیز دور از مناطق مسکونی در اقیانوس غرق شد.
ایستگاه فضایی بین المللیبین سال‌های ۱۹۸۱ و ژوئیه ۲۰۱۱، برنامه شاتل فضایی ناسا(کلمبیا، چلنجر، دیسکاوری،آتلانتیس و اندور) ۱۳۵ ماموریت را انجام دادند و بیش از ۳۵۰ فضانورد را به فضا بردند و از ۲ نوامبر سال ۲۰۰۰ نیز بشریت حضور مستمری در ایستگاه فضایی بین‌المللی داشته است.
بازگشت به ماه
در تلاش برای بازگرداندن فضانوردان به سطح ماه، ناسا ۱۷ سال و حدود ۵۰ میلیارد دلار برای توسعه سیستم پرتاب فضایی و سفینه فضایی اوریون آن هزینه کرده است.موشک جدید "سیستم پرتاب فضایی" SLS بلندتر از مجسمه آزادی است و سفینه فضایی در بالای آن قرار داده شده است. گزارش "دفتر بازرسی کل ناسا"(NASA OIG) که در نوامبر ۲۰۲۱ به چاپ رسید، نشان می‌دهد که هزینه‌های توسعه سامانه پرتاب فضایی از نخستین بار تاکنون چقدر افزایش یافته است و نشان می‌دهد که هر بار پرتاب سامانه پرتاب فضایی چقدر پرهزینه خواهد بود. براساس این گزارش، ناسا نهایتا بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۵، در مجموع ۹۳ میلیارد دلار برای برنامه آرتمیس هزینه خواهد کرد و هر پرتاب سامانه پرتاب فضایی و کپسول اوریون دارای برچسب قیمتی حدود ۴.۱ میلیارد دلار خواهد بود.
بودجه توسعه این موشک غول‌پیکر در آن زمان، ۱۰ میلیارد دلار بود و نخستین سفر مورد انتظار آن در اواخر سال ۲۰۱۶ به شمار می‌رفت اما هزینه‌های توسعه، مشکلات مربوط به بودجه، تغییرات طراحی، موانع سیاسی و سایر موانع موجود، نخستین پرتاب موشک را تا سال ۲۰۲۲ به تعویق انداخت.
نظرات بیل نلسون
"بیل نلسون" (Bill Nelson)، مدیر ناسا، روز گذشته به مناسبت شصتمین سالگرد سخنرانی کندی که مقامات کشور را برای صحبت درباره فرود فضانوردان روی ماه گرد هم آورد، یک سخنرانی مهم در استادیوم فوتبال دانشگاه رایس کرد و در آن اشاره کرد که چگونه با ماموریت‌های آرتمیس، آژانس فضایی برای اولین بار در نیم قرن اخیر به ماه باز خواهد گشت.
نلسون در جمع حاضران که شامل مقامات ناسا، فضانوردان و دانشجویان بودند، گفت: این روزها، روزهای تعیین‌کننده‌ای هستند که ذهن‌ها تغییر می‌کنند، قلب‌ها پر می‌شوند و تخیل اوج می‌گیرد. یکی از این روزها ۶۰ سال پیش، در همین استادیوم در همین گرمای شدید و در یک روز آفتابی ماه سپتامبر اتفاق افتاد. ۶۰ سال پیش در این روز، هفت کلمه معروف را شنیدید:ما رفتن به ماه را انتخاب می‌کنیم. امروز، در شهر فضایی، ماموریت نسل جدید (آرتمیس) آماده است تا بشریت را به ماه بازگرداند و سپس ما را فراتر از ماه به مریخ ببرد. این کاز آسان نیست و سخت خواهد بود.
نلسون خطاب به مهمانان دعوت شده در استادیوم رایس گفت: همه ما امیدواریم که آرتمیس ۱ به سمت ماه خواهد رفت. تیم ناسا شبانه روز کار کرده است و عزم و استقامت آنها بی رقیب است. من به این تیم و ماموریت ایمان کامل دارم. زمانی که آماده شدیم این ماموریت را پرتاب خواهیم کرد، اما حرف من را به یاد داشته باشید: ما می‌رویم.
"باب کابانا" معاون ناسا، "ونسا وایچ" مدیر مرکز فضایی جانسون، "شانون واکر" و "ژان لوپ کرتین" فضانوردان ناسا، "رگی دس‌روچس" رئیس دانشگاه رایس و "آوالون هوگانز" برنده جایزه شاعر جوان هیوستون نیز در این مراسم حضور داشتند. علاوه بر این افراد اعضای کنگره ایالات متحده آمریکا مانند "ادی برنیس جانسون"،"برایان بابین"،"آل گرین"، "سیلویا گارسیا" و "لیزی فلچر" و همچنین "سیلوستر ترنر" شهردار هیوستون نیز در این مراسم حضور داشتند و سخنرانی کردند."جان کورنین" و "تد کروز"، سناتورهای ایالت تگزاس نیز سخنان خود را را از طریق ویدئو بیان کردند. "دیوید الکساندر"، مدیر موسسه فضایی دانشگاه رایس نیز به عنوان مجری مراسم حضور داشت.
"کیل لیندگرن" فضاورد ناسا که در ایستگاه فضایی بین الملی حضور دارد نیز به همراه خدمه ماموریت اکسپدیشن ۶۷ از طریق ویدئویی که از ایستگاه فضایی بین المللی فرستاده شده بود به افراد حاضر در این جشن پیوستند و گفتند: امروز روزی برای تأمل در مورد اینکه چقدر پیشرفت کرده‌ایم، است تا تایید کنیم که چقد تعهد ما به اکتشاف در فضا به نفع همه بوده است. برنامه آپولو نمونه شگفت انگیزی از نشان دادن توانایی‌های ما در زمانی که استعدادها و منابع خود را به یک هدف خاص اختصاص دادیم، است. ما مفتخریم که امروز آن سنت جسورانه را ادامه می‌دهیم.
ناسا و تعدادی از شرکای صنعتی او مانند شرکت موشک اد آسترا، آکسیوم اسپیس،بوئینگ،کالینز اروسپیس، اینتوئتیو مشینز و گروه مهندسی جیکوبس نیز تا پیش از رویداد در روز دوشنبه، نمایشگاه‌هایی را در دانشگاه رایس برپا کردند تا وضعیت اکتشافات فضایی را شش دهه پس از سخنرانی جان اف کندی به نمایش بگذارند.
سخنرانی جان اف کندی علاوه بر تشویق آمریکایی‌ها به ادامه رقابت در مسابقه فضایی با اتحاد جماهیر شوروی سابق، دانشگاه رایس را بر آن داشت تا یک بخش اختصاصی علوم فضایی را تشکیل دهد که این بخش اختصاصی برای نخستین بار در دانشگاه‌های آمریکا تاسیس می‌شد.
"رگی دس‌روچس" رئیس دانشگاه رایس گفت: رئیس جمهور کندی با هفت کلمه "ما رفتن به ماه را انتخاب می‌کنیم" مسیر تاریخ بشر را تغییر داد و جایگاه دانشگاه رایس در برنامه فضایی آمریکا را تثبیت کرد. در زمان فرود آپولو ۱۱، ده‌ها دانشجوی فارغ التحصیل این دانشگاه و تعداد بی شماری از دانشجویان به ساخت ابزارهای این فضاپیما کمک کردند.
تیم فوتبال دانشگاه رایس که جغدها (Owls) نام دارند نیز در افتتاحیه بازی خانگی خود در روز شنبه با لباسی خاص این سالگرد را گرامی داشتند. این لباس که با همکاری ناسا و آدیداس تولید شده بود، گزیده‌ای از سخنرانی جان اف کندی با عنوان "ما رفتن به ماه را انتخاب می‌کنیم" بر آن حک شده بود.
