به گزارش ایران اکونومیست، مرتضی سرمدی، قائم‌مقام وزارت امور خارجه شب گذشته
در برنامه گفتگوی ویژه خبری در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه اصول حاکم
بر روابط خارجی ایران در دولت تدبیر و امید چیست، گفت: مبنای سیاست خارجی
در دولت جدید بر تعامل گذاشته شده است، یعنی در چارچوب موضوع تدبیر و امید
تعامل با همه کشورهای جهان را در دستور کار خود قرار داده‌ایم.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه شاید برای مدت کوتاهی
مجموعه تحرکات بینالمللی توانستند اقدام به فضاسازی تصنعی در سیاست خارجی
ایران کنند، بیان داشت: فضاسازی تصنعی بینالمللی قدرت تحرک را در سیاست
خارجی و روابط بینالمللی کاهش داد.
سرمدی با بیان اینکه دولت جدید بنا را بر این گذاشت که این فضاسازی تصنعی
را بشکند، بیان کرد: ایران اجازه نخواهد داد که قدرت‌های خارجی تصویری را
که از ایران می‌سازند تامین‌کننده منافع غرب باشد.
وی با اشاره به اینکه دولت جدید تلاش کرد تا ادبیات جدید و گفتمان قابل
درک و فهمی را برای جهان اعمال کند اظهار داشت: رئیس‌جمهور در سفر به مجمع
عمومی سازمان ملل متحد طی برنامه‌های مختلف تلاش کرد تا این فضای غیرواقعی
را بشکند.
هوشمندانه با فراز و فرودهای سیاست خارجی مواجه می شویم
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه خوشبختانه این امر از سوی
دولت تدبیر و امید صورت گرفت افزود: حضور هیات ایران، نوع گفتمان و تصویری
که ارائه شد تا حدود زیادی فضای تصنعی را در بین‌الملل نسبت به ایران
شکست.
سرمدی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران برنامه هسته‌ای را در اولویت
اصلی دستور کارش قرار داده است بیان داشت: برنامه هسته‌ای ایران کاملا
صلحآمیز است به گونه‌ای که جمهوری اسلامی تلاش کرد تا نگرانی‌های معقول و
مشروع در این زمینه را برطرف کند.
وی با بیان اینکه ایران به خوبی توانست این فضای تصنعی را که به دست
جنگ‌طلبان عالم افتاده بود را بگیرد، گفت: در مذاکرات هسته‌ای گام اول به
مدت 6 ماه برداشته شده، این در حالی است که انشاءالله وارد گفتگوهای بعدی
برای رسیدن به مرحله نهایی خواهیم شد.
قائم مقام وزارت امور خارجه فراز و فرودهایی را که در سیاست خارجی ایران
وجود دارد را به تشخیص صحیح محیط بین‌الملل و نوع گفتمان ادبیات ایران
دانست و ادامه داد: گاهی اوقات محیط بین‌الملل به واسطه اینکه در دوران
گذار است و یا شرایطی از دشمنی و خصومت علیه یک کشور کل گرفته، شرایط بسیار
تنگ و نفس‌گیر است.
سرمدی با اشاره به اینکه اگر هوشمندانه با فراز و فرودهایی که در سیاست
خارجی وجود دارد، مواجه شویم مشکلی به وجود نخواهد آمد، ادامه داد: هر
سیاست خارجی متناسب با تعداد انتخاب‌هایی که پیش روی خود دارد می‌تواند از
توانایی مانور برخوردار است.
آمریکا توان اجرایی کردن این نوع تهدیدات را ندارد
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا آمریکا همچنان بر طبل
غیردیپلماتیک خود می‌کوبد، تصریح کرد: باید در رابطه با لفاظی‌های همراه با
تهدید و نوعی از جنگ‌طلبی جایگاه تهدیدکننده، تهدید شوند و محیط بین‌الملل
به خوبی مشخص شود.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به جایگاه تهدید کننده افزود: در
دورانی که نئومحافظه‌کاران در آمریکا بر سر قدرت بودند، عطش جنگ تمام ابعاد
سیاست خارجی آمریکا را فرا گرفته بود به گونه‌ای که آنها نتوانستند در
خصوص عملیات نظامی به ایران به اجماع برسند.
سرمدی با بیان اینکه پشت لفاظی‌های همراه با تهدید محاسباتی وجود دارد،
اضافه کرد: آمریکا توان اجرایی کردن این نوع تهدیدات را ندارد به گونه‌ای
که باید گفت این نوع تهدیدات به لفاظی‌های تهدیدگونه و کلامی تبدیل شده
است.
وی در خصوص جایگاه تهدیدشونده گفت: تهدیدات برای کشور تهدیدشونده اثر
می‌گذارد یعنی می‌توان آثار تهدید را در محیط داخلی کشور آن هم در ابعاد
مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مشاهده کرد.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به جایگاه محیط بینالمللی خاطرنشان
ساخت: اگر کشورهای غربی معتقد هستند که به هر آنچه که می‌خواهند می‌توانند
دسترسی پیدا کنند پس باید گفت دیگر نباید جای تهدید نظامی وجود داشته باشد
زیرا آنها معتقد هستند که دستاوردهای بسیاری را به دست آورده‌اند.
سرمدی با اشاره به اینکه محیط سیاست داخلی آمریکا از مجموعه نیروهای تشنه
به جنگ تشکیل شده است، اظهار داشت: این نیروها به جای اینکه منافع ملی
آمریکا را در اولویت خود قرار دهند منافع کشورهای دیگر را لحاظ می‌کنند.
ایران چیزی را توافق نمی‌کند مگر اینکه متضمن منافع ملت باشد
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه توافقنامه ژنو چه تاثیری بر سیاست
خارجی داشته است، گفت: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور متعهد و
مسئول بر سر تعهدات خود ایستادگی کرده است به گونه‌ای که ایران چیزی را
توافق نمی‌کند مگر اینکه متضمن منافع ملت باشد.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه وقتی تعهدی را بپذیریم و
روی آن پایبند هستیم، افزود: تعهد جمهوری اسلامی ایران تا زمانی است که طرف
مقابل هم به تعهد خود پایبند باشد.
سرمدی با بیان اینکه توافقنامه ژنو از 30 دی اجرایی شد، خاطرنشان ساخت:
غنی‌سازی 20 درصد صرفا اجبار و نمایشی از سوی جمهوری اسلامی ایران بود که
طرف‌های مقابل فکر نکنند که با متوقف کردن چیزی ایران دستش را بالا
می‌برد.
وی با اشاره به اینکه غنی‌سازی 20 درصد جزء برنامه صلحآمیز هسته‌ای ایران
نبود، گفت: ما به تعهدات خود در خصوص توافقنامه ژنو عمل خواهیم کرد.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه تحریم‌های بینالمللی از
جمله تجارت پتروشیمی، کشتیرانی و بیمه متوقف شدند خرید و فروش طلا، قطعات
خودرو، قطعا مسافربری و تعمیر آن، استمرار فروش نفت ایران، افزایش 10
برابری باز کردن حساب کشورهای اروپایی برای خرید کالاها و محصولاتی که مورد
نیاز کشور است، برداشته شد، گفت: اول فوریه اولین قسط از اموال بلوکه
ایران ، پرداخت خواهد شد.
سرمدی با اشاره به برداشته شدن تحریم شهریه دانشجویان گفت: دستگاه‌های
مختلف اقتصادی اجرایی برنامه‌ریزی کرده‌اند که متناسب با شرایط اقدام
کنند.
ماموریت به سفارتخانه‌های مختلف براس استفاده بهینه از موقعیت برای توسعه کشور
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه وزارت خارجه برای بهره‌برداری
بهینه از فعالیت‌ها و رفت‌وآمدهای دیپلماتیک در حوزه اقتصادی چه برنامه‌ای
داشته است، ادامه داد: عمده‌ترین موضوع برای بهره‌برداری بهینه از فضای
مناسبی که در عرصه اقتصاد و در صحنه بین‌الملل ایجاد می‌شود به سفارتخانه
ماموریت داده شده است.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه به سفارتخانه‌های مختلف
استفاده بهینه از فرصت‌های اقتصادی برای توسعه کشور ماموریت داده شده است،
تصریح کرد: ماموریت‌ها برای سفارتخانه‌ها به صورت جدی تعریف شده است.
سرمدی با اشاره به اینکه دستگاه‌های اقتصادی داخلی کشور و وزارت امور
خارجه باید اقدام به بهره‌برداری بهینه از فرصت‌ها کنند، بیان داشت:
انشاءالله بعد از توافقنامه ژنو از امکانات موجود به بهترین نحو ممکن
استفاده خواهیم کرد.
دیپلماسی اقتصادی مهمترین اولویت سیاست خارجی ایران است
وی با اشاره به اینکه استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی اقتصادی کشور به
عنوان یکی از مهمترین اولویت‌های سیاست خارجی محسوب می‌شود، خاطرنشان ساخت:
با هماهنگی دستگاه‌های اقتصادی کشور از ظرفیت‌های دیپلماسی اقتصادی به
بهترین نحو ممکن استفاده کنیم.
قائم مقام وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چگونه
باید توازن میان سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی ایجاد شود، اظهار داشت:
علی‌رغم شعارهای مربوط به لیبرالیسم اقتصادی، بخش خصوصی در پیگیری
برنامه‌های اقتصادی از آزادی عمل کاملی برخوردار است.
سرمدی با اشاره به اینکه سود و زیان مادی عمدتا معیار جهت‌گیری بنگاه‌های
اقتصادی است، اظهار داشت: سیاست در این رابطه نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.
وی گفت: تمایل شرکت‌های بزرگ به طور طبیعی به سمت انجام فعالیت‌هایشان است
اما در حقیقت ممکن است به سبب اعمال خط قرمزها و یا محدودیت‌هایی که از
سوی سیاست‌‌مداران اعمال می‌شود اجازه عبور از فعالیت‌ها را نداشته باشند.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با
وجود فشارهایی که از سوی غرب وارد می‌شد با محدودیت‌های خاصی روبرو بود
افزود: خوشبختانه ایران در مقابل تمامی فشارها سربلند بیرون آمد.
سرمدی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه برای ایجاد توازن در دوره جدید
چه باید کرد، اظهار داشت: در مقاطع خاص واقعیت‌های سیاسی و اقتصادی یک
کشور ممکن است این گونه القا کند که منطقه خاصی از اولویت بیشتری برخوردار
است.
ایران هرگز نمی‌تواند منافع خود را در منطقه نادیده بگیرد
وی افزود: در دورانی که موضوع توسعه اقتصادی از اولویت اصلی برخوردار بود،
بدون تردید سیاست خارجی به سمت مناطقی نیل پیدا می‌کرد که در آن مناطق
ابزارها و امکانات کمک کننده بیشتری در خصوص توسعه اقتصادی وجود داشت.
قائم مقام وزارت امور خارجه با بیان اینکه در شرایط مختلف باید اولویت‌ها
را به سمت حفظ و تثبیت دستاوردهای سیاسی روانه کرد، ادامه داد: بخشی از
اولویت‌های سیاست خارجی به شرایط خاص کشور در مقاطع مختلف برمی‌گردد.
سرمدی با اشاره به اینکه دولت تدبیر و امید مبنا را بر تعامل با همه
کشورها بنا نهاده است، اضافه کرد: در دولت تدبیر و امید قرار بر این گذاشته
شده است که ادامه ظرفیت‌های موجود در مقاطع مختلف جهان برای پیشبرد سیاست
خارجی استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه ایران قدرت بزرگ منطقه‌ای به حساب می‌آید اظهار
داشت: ایران هرگز نمی‌تواند منافع خود را در منطقه نادیده بگیرد.
قائم مقام وزارت امور خارجه با بیان اینکه اولویت کار ایران نگاه به منطقه
آن هم به صورت گسترده است، افزود: کشورهای همسایه قرابت فرهنگی با ملت ما
دارند.
سرمدی با اشاره به اینکه همکاری با آمریکا لاتین در سیاست خارجی جمهوری
اسلامی ایران همچنان ادامه دارد، تصریح کرد: کشورهای آفریقایی به صورت
مستمر در زمره کشورهای عضو جنبش عدم تعهد قرار دارند به گونه‌ای که این
کشورها علی‌رغم فشار زیادی که بر رویشان بود تلاش کردند روابط خود را با
ایران حفظ کنند.
وی با اشاره به اینکه کشورهای آفریقایی از اولویت سیاست خارجی جمهوری
اسلامی ایران خارج نخواهند شد، گفت: کشورهای اروپای غربی به سبب اینکه تحت
فشار آمریکا قرار داشتند فکر می‌کردند که می‌توانند ایران را از مسیر خارج
کنند.
قائم مقام وزارت امور خارجه با بیان اینکه اگر کشورهای اروپای غربی
عاقلانه رفتار کنند جمهوری اسلامی ایران به ادامه رابطه خود با آنها خواهد
پرداخت، اظهار داشت: چین، روسیه و سایر کشورهای همسایه در اولویت سیاست
خارجی ایران قرار دارند.
سرمدی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه نقش جمهوری اسلامی ایران برای
ایجاد ثبات در منطقه چیست، بیان داشت: منطقه خاورمیانه مملو از پیچیدگی‌های
بسیار زیادی است به طوری که محل تلاقی عمده‌ترین رقابت‌های بینالمللی به
حساب می‌آید.
وی با اشاره به تحولاتی که در جهان عرب به وجود آمد، بیان داشت: متاسفانه تحولات به سمت تغییرات اساسی سوق پیدا کرد.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه بسیاری از قدرت‌های منطقه
متعلق به جهان اسلام بودند، خاطرنشان ساخت: سوریه از جمله کشورهای متعلق به
جهان اسلام بود که متاسفانه دچار مشکلات بالقوه‌ای شده است.
راه حل بحران سوریه سیاسی است
سرمدی با اشاره به از بین رفتن زیرساخت‌ها در سوریه تصریح کرد: یازده کشور
در ژنو 1 دور هم نشستند تا اطلاعیه‌ای را بدون حضور دولت سوریه و مخالفین
صادر کنند، این در حالی است که یکسال و نیم از این توافقنامه می‌گذرد اما
هنوز سوریه با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کند.
وی با بیان اینکه راه حل بحران سوریه سیاسی است، افزود: باید دو طرف برای
رسیدن به توافق با یکدیگر به گفتگو آن هم از طریق راه حل سیاسی بپردازند.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه همچنان دو طرف به ملزومات
راه حل سیاسی دست نیافتند، اضافه کرد: نمی‌توان از بیرون نتیجه از قبل
تعیین شده‌ای را برای گفتگوهای سیاسی میان طرفین لحاظ کرد.
سرمدی با اشاره به اینکه مردم سوریه باید در خصوص سرنوشت‌شان اقدام به
تصمیم‌گیری کنند ادامه داد: کسی نمی‌تواند به نیابت از مردم سوریه
تصمیم‌گیری کند.
وی با اشاره به گسترش تروریسم و افراطی‌گری در منطقه خاطرنشان ساخت: اگر
امنیت و ثبات به منطقه بازگردد در این صورت می‌توان افراط‌گرایی را نیز
مورد کنترل قرار داد.
مصر در حال فرسایش است
قائم مقام وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری در خصوص تحولات مصر
گفت: مصر کشوری دارای تمدن کهن و مردمانی با فرهنگ بوده به طوری که
متاسفانه این کشور در حال لطمه خوردن و فرسایش است.
سرمدی با بیان اینکه اگر خاورمیانه می‌خواهد به یک سرانجام مناسبی برسد
باید مصر اعاده شود، اظهار داشت: مصر باید جایگاه واقعی خود را پیدا کند به
طوری که همه طرف‌ها باید به تثبیت وضعیت در مصر کمک کنند.
وی با اشاره به اینکه برای جمهوری اسلامی ایران خواست ملت مصر مهمترین
موضوع در تثبیت وضعیت است افزود: باید به خواسته ملت مصر احترام گذاشت.
قائم مقام وزارت امور خارجه با بیان اینکه ارتش مصر یکی از قدرت‌هایی است
که می‌تواند در خدمت جهان اسلام قرار بگیرد، گفت: متاسفانه ارتش مصر با
مردم درگیر شده که جای تاسف دارد.
سرمدی با اشاره به اینکه جریانات اسلامی در مصر جلوی افراط گرایی را می‌گرفته‌اند خاطرنشان ساخت: مصر بزرگترین کشور جهان عرب است.
وی با اشاره به اینکه مردم مصر ملتی با فرهنگ و اهل مدارا است، گفت: باید
جریانات اصیل اسلامی در مصر مسئولانه نسبت به جریان افراطی‌گری برخورد
می‌کردند.
قائم مقام وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری در خصوص به حاشیه کشیده
شدن فلسطین، افزود: فلسطین یکی از مهمترین موضوعات کلیدی جهان اسلام به
حساب می‌آید.
سرمدی با اشاره به اینکه متاسفانه به دلیل اتفاقاتی که در سال‌های اخیر در
منطقه رخ داده است، مسئله فلسطین به حاشیه رانده شده، بیان داشت: باید
عمده‌ترین برنامه منطقه حل بحران فلسطین باشد.
وی با اشاره به اینکه نباید موضوع فلسطین به موضوع دست چندم تبدیل شود،
خاطرنشان ساخت: شاه‌بیت همه مسائل فلسطین است ولی متاسفانه با غفلت و عدم
تشخیص اولویت‌ها فلسطین به حاشیه رانده شده است.
قائم مقام وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه باید به تدریج آگاهی‌ها در
خصوص فلسطین افزایش یابد، خاطرنشان ساخت: سفرهای پی در پی وزیر خارجه
آمریکا در منطقه حکایت از سوء بهره‌برداری از فضا برای تحمیل شرایط ناگوار
به فلسطین است پس امیدواریم قدرت‌های جهان اسلام هر چه سریعتر به خودشان
بیایند و متوجه شوند که اگر بیشتر مشغول مسائل دیگر باشند اصلی‌ترین موضوع
که همانا فلسطین است در محاق فراموشی قرار خواهد گرفت.
سرمدی گفت: کشورهای منطقه باید خود را از بختک درگیری‌ها و تنازعات نجات دهند.
مهر
