مهريه يك طلب مدني است و هيچ خصوصيت ويژه اي ندارد و حتي از طريق راه
دور مي توان مهريه را دريافت كرد. البته اين روزها ديگر مي توان مهريه را
حتي از داخل خانه و از طريق اينترنت هم مطالبه كرد ولي اين نكته را هم بايد
در نظر گرفت كه چون مهريه در سند نكاح نوشته و ثبت مي شود مي توان از طريق
اداره اسناد رسمي هم آن را مطالبه كرد و نيازي به رفتن به دادگاه نيست.
بر اساس اين گزارش، غير از مطالبه مهريه چند سالي است موضوع دريافت اجرت
المثل يا همان دريافت حقوق زن از شوهر در ازاي كار كردن در خانه مطرح شده
كه بايد گفت بر اساس شرايط رايج در عرف و حقوق جاري به اجراي تكاليف
خانوادگي و كار كردن زوجه در خانه در طي مدت زماني كه زوجين با هم زندگي مي
كنند اجرتي تعلق نمي گيرد و اين اقدام زوجه براي مطالبه حقوق ماجور است.
اگر چه در برخي مواقع گفته مي شود كه زوج براي فعاليتهايي كه در منزل زوج
مي كند مي تواند اجرت دريافت كند اما در دادگاههاي شرع از قديم تاكنون
هيچگاه حكم به دريافت اجرت المثل از سوي زوجه در هنگام زندگي مشترك داده
نشده است و هم اكنون قضات چنين دعوايي را رد مي كنند.
علي مندني پور رئيس سابق اتحاديه سراسري كانونهاي وكلاي كشور هم در گفتگو
با خبرنگار مهر بر اين نكته تاكيد دارد كه در شرع براي هر خدمتي ارزشي در
نظر گرفته شده ولي اينكه زن به ازاي همسرداري، بچه داري و آشپزي از مرد
براي دريافت حقوق شكايت كنه در عرف پسنديده و تعريف نشده است.
به گزارش مهر، در بیشتر موارد برخی از زوجه ها با حضور در دادگاه خانواده
دادخواست تنظیم کرده و درخواست می کنند تا هزینه حضور در خانه همسر و
کارکردن در خانه و آشپزی و بچه داری را دادگاه از همسر طلب کند و دادگاه
این درخواست را رد می کند. ولی همچنان بسیاری از زنان علت رد این درخواست
را نمی دانند و اطلاعی از آن ندارند.
شرایط تعلق اجرت المثل
بر اساس این گزارش، زوجه می تواند با استناد به مواد ۳۳۶ قانون مدنی و بند
الف تبصره ۶ ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق، در صورت وجود
شرایط زیر اجرت المثل ایام زوجیت را از شوهرخود مطالبه کند. اگر در ضمن عقد
شرط مالی در مورد کارهای زوجه در امر خانه داری وجود داشته باشد، مثلا
مبلغ معینی به عنوان اجرت برای زن در قبالکارهای خانه پیش بینی شده باشد،
نوبت به پرداخت اجرت المثل نمی رسد. در صورت وجودچنین شرطی، مفاد همان شرط
اجرا می شود.
همچنین اگر زوجه قصد کرده باشد که وظایف مربوط به خانه داری را به صورت
رایگان انجام دهد، بعدها نمی تواند تقاضای اجرت المثل کند. البته اگر زوجه
در انجام کارهای خانه داری از ابتدا قصد و نیت تبرع و به اصطلاح رایگان
داشته باشد نمی تواند اجرت المثل ایام زوجیت بگیرد اما در این شرایط نوبت
به مطالبه «نحله» می رسد. البته درخواست طلاق نباید از سوی زوجه باشد و
باید شوهر قصد طلاق داشته باشد و اگر تقاضای طلاق که از سوی زوج شده است،
ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار زوجه باشد، در این
صورت نیز اجرت المثل به زوجه تعلق نمی گیرد.
قاضی دادگاه: زن نمیتواند اجرت المثل گذشته را طلب کند
ولی الله حسینی قاضی دادگاه و سرپرست مجتمع قضایی شهید محلاتی تهران در
گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: زن در مدت زناشویی نمی تواند طی دادخواستی
درخواست مطالبه اجرت المثل کند مگر اینکه این درخواست حقوقی باشد که آن هم
مستلزم شرایطی است. البته اگر مرد بخواهد همسرش را طلاق بدهد باید تمام حق
حقوق زن را بدهد ولی اگر زن و شوهر دارند با هم زندگی می کنند زن نمی تواند
درخواست مطالبه اجرت المثل کند. مثلا نمی تواند بگوید حقوق و دستمزد اجرت
المثل گذشته من را بدهید ولی می تواند برای ادامه زندگی از همسر خود حقی
مطالبه کند.
قانونگذار سه شرط کلی را برای قابلیت مطالبه اجرت المثل کار منزل پذیرفته است:
۱) اجرت‌المثل در هنگام طلاق قابل پرداخت است.
۲) طلاق به خواست زوجه نباشد.
۳) چنانچه طلاق هم به درخواست مرد باشد، نباید ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی باشد.
دو شرط دیگر نیز از شرائط استحقاق زن برای اجرت المثل می باشد:
۱) کار زن در منزل به دستور مرد انجام شده باشد.
2) قصد زن بر عدم تبرع برای دادگاه اثبات شود.
